Μην παραδοθείς...

Μην παραδοθείς...

Παρασκευή 1 Αυγούστου 2014

Ιδιωτικοποίηση ΕΥΑΘ –Το χρονικό της ιδιωτικοποίησης

 

Μοντέλα διαχείρισης με κοινό παρονομαστή το κέρδος

Η αναβολή της ιδιωτικοποίησης της ΕΥΑΘ και της ΕΥΔΑΠ, που ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση μετά την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία βάζει εμπόδια στην πώληση της ΕΥΔΑΠ, δεν σημαίνει οριστικό τέλος της προσπάθειας ιδιωτικοποίησης του νερού. Αντίθετα, η κυβέρνηση, στο πλαίσιο των κατευθύνσεων της ΕΕ, συνεχίζει να αναζητά άλλους τρόπους για να προχωρήσει η παράδοση και ο έλεγχος του νερού στους μονοπωλιακούς ομίλους. Την ίδια ώρα εμφανίζονται δήμαρχοι, υποστηριχτές της πολιτικής ιδιωτικοποιήσεων, πρόθυμοι να πρωτοστατήσουν στην ιδιωτικοποίηση του νερού με άλλη μορφή.

Θυμίζουμε ότι στο τέλος Μάη, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκανε δεκτή την αίτηση για την ακύρωση της απόφασης να μεταβιβαστούν, χωρίς αντάλλαγμα, στο ΤΑΙΠΕΔ 36.245.240 μετοχές της ΕΥΔΑΠ ή το 34,033% του μετοχικού της κεφαλαίου. Στην απόφαση αναφερόταν, μεταξύ άλλων, ότι «η αποξένωση του Ελληνικού Δημοσίου από την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΥΔΑΠ ΑΕ, του οποίου η διατήρηση είναι αναγκαία για να μη μετατραπεί η δημόσια επιχείρηση σε ιδιωτική, συνιστά παράβαση των άρθρων 5 παρ. 5 και 21 παρ. 3 του Συντάγματος».

Μετά την ακύρωση της μεταβίβασης ποσοστού 34%, το ΤΑΙΠΕΔ ελέγχει πλέον το 27,3% των μετοχών της ΕΥΔΑΠ. Στο μεταξύ, το ΤΑΙΠΕΔ εξακολουθεί να ελέγχει το 74,017% της ΕΥΑΘ, ποσοστό που του παραχωρήθηκε το 2012.

Η προσωρινή αναστολή της ιδιωτικοποίησης, με το σταμάτημα και των σχετικών διαγωνισμών πώλησης, δεν πρέπει να καθησυχάζει τους εργαζόμενους και συνολικά το λαό. Γιατί η κυβέρνηση μπορεί να προχωρήσει την ιδιωτικοποίηση με άλλες μορφές (παράδοση στους ιδιώτες μειοψηφικών πακέτων, μάνατζμεντ, κ.λπ.).

Τους τελευταίους μήνες, με αφορμή τη δρομολογούμενη ιδιωτικοποίηση του 74% της ΕΥΑΘ που κατέχει το ΤΑΙΠΕΔ, κάποιοι βγήκαν στα κάγκελα και θυμήθηκαν ότι το νερό αποτελεί κοινωνικό αγαθό. Είναι οι ίδιοι που συμφώνησαν ή σιώπησαν όταν ξεκίνησε η ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ τη δεκαετία του '90, με την εισαγωγή της στο Χρηματιστήριο και την είσοδο των εργολάβων.

Πρόσφατα, λοιπόν, δήμαρχοι, αυτοδιοικητικά και συνδικαλιστικά στελέχη της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκαν να πρωτοστατούν στη διενέργεια του δημοψηφίσματος μέσα από το οποίο αναδείχθηκε η συντριπτική αντίθεση του λαού της Θεσσαλονίκης στην ιδιωτικοποίηση του νερού.

Για τους διοργανωτές ως ιδιωτικοποίηση ερμηνευόταν η πώληση του 74%. Το γεγονός ότι ήδη το υπόλοιπο περίπου 26% ανήκει ήδη σε ιδιώτες μετόχους, ανάμεσα στους οποίους και η γαλλικών συμφερόντων «Σουέζ», είναι ψιλά γράμματα.

Σήμερα, οι ίδιοι, στοιχίζονται πίσω από την πρόταση της Περιφερειακής Ενωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΕΔΚΜ) και προτείνουν να περάσει στους δήμους η ΕΥΑΘ. Προτείνουν, δηλαδή, ιδιωτικοποίηση με μάνατζερ την τοπική κρατική διοίκηση και όχι το κεντρικό κράτος.

Επιχειρούν να εγκλωβίσουν σε άλλη μορφή ιδιωτικοποίησης

Στην πολιτική ιδιωτικοποίησης της κυβέρνησης αντιπαραθέτουν τη δική τους μορφή ιδιωτικοποίησης, που θα προχωρήσει μέσα από τη «δημοτικοποίηση» - κατά τα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών χωρών - που δεν αμφισβητεί την εμπορευματοποίηση, την επιχειρηματική δράση με γνώμονα το κέρδος και διατηρεί την ανταποδοτική λειτουργία των δημοτικών επιχειρήσεων, όπου η πρόσβαση στο νερό εξαρτάται απ' την οικονομική δυνατότητα του καταναλωτή.

Αποδεικτικό στοιχείο αποτελεί η πλούσια εμπειρία από τη «δημοτική» διαχείριση του νερού, σε πολλές πόλεις της χώρας μας. Με τη δημιουργία των δημοτικών επιχειρήσεων η τιμή του νερού εκτινάχτηκε στα ύψη αφού εννέα συνολικά τέλη προστέθηκαν στην αξία του νερού που καταναλώνεται.

Παράλληλα με την κατακόρυφη αύξηση της τιμής του νερού δημιουργήθηκε πεδίο δόξης λαμπρό για να εφαρμοστούν ελαστικές σχέσεις απασχόλησης στους εργαζόμενους. Στις ΔΕΥΑ εφαρμόστηκαν πρώτα τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης, τα 4ωρα, η κοινωφελής εργασία, κ.ά.

Με τον «Καλλικράτη» πραγματοποιήθηκαν συγχωνεύσεις επιχειρήσεων στους νέους καλλικρατικούς δήμους με γεωγραφική διεύρυνση των υπηρεσιών, χωρίς αύξηση του προσωπικού, με ταυτόχρονη αύξηση της τιμής του νερού σε πολλές τοπικές κοινότητες, οι οποίες πληρώνουν όλα τα τέλη που προβλέπονται από το νόμο χωρίς να έχουν γίνει τα απαραίτητα έργα υποδομής που έχουν ανάγκη. Εχουμε πλέον μεγαλύτερη συγκεντροποίηση και παραχώρηση τομέων των ΔΕΥΑ σε εργολαβικές εταιρείες.

Εξάλλου, εμφανίσθηκε και μια πρωτοβουλία, η Κίνηση 136, με τη σημαία του κοινωνικού ελέγχου και με σύνθημα 136 ευρώ ανά πολίτη για την εξαγορά της ΕΥΑΘ. Βρέθηκε τελικά να υποστηρίζεται από το ίδρυμα Μπιλ Γκέιτς και Αμερικανούς επενδυτές «κοινωνικής ευθύνης», όπως συνεταιριστικές τράπεζες (π.χ. Charity Bank, Amalgamated Bank of New York). Και συμμετείχε στον πρώτο διαγωνισμό για την εξαγορά της ΕΥΑΘ.

Ο εγκλωβισμός στην αναζήτηση της «λιγότερο επώδυνης» διαχείρισης μεταξύ των διαφόρων εναλλακτικών μοντέλων (πλήρης ιδιωτικοποίηση, σύμπραξη δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, σύμπραξη δημοτικών φορέων καθώς και δημόσιων επιχειρήσεων που λειτουργούν με κριτήριο το ποσοστό κέρδους και τους νόμους της καπιταλιστικής αγοράς) έχει ως κοινό παρονομαστή την αποδοχή της θυσίας των λαϊκών αναγκών στο βωμό της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου.

Σήμερα, ο αγώνας ενάντια στα σχέδια της κυβέρνησης για ιδιωτικοποίηση των ΕΥΑΘ και ΕΥΔΑΠ δεν πρέπει να περιορισθεί στη διατήρηση της τωρινής μετοχικής τους σύνθεσης και γενικότερα στην αποδοχή της λειτουργίας δημοτικών και δημόσιων επιχειρήσεων με κριτήριο το κέρδος.

Πρέπει να στοχεύει στη συνολική ανατροπή της πολιτικής εμπορευματοποίησης του νερού.

Να βάζει στην πρώτη γραμμή το αίτημα για δημιουργία Ενιαίου Κρατικού Φορέα διαχείρισης του νερού, στο πλαίσιο του άλλου δρόμου ανάπτυξης, με κοινωνικοποιημένα τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας και εργατικό έλεγχο. Στο πλαίσιο αυτό ο Κρατικός Φορέας θα διαχειρίζεται το νερό με γνώμονα τη λαϊκή ευημερία, θα κατοχυρώνει το νερό ως κοινωνικό αγαθό και θα διασφαλίζει τη συνδυασμένη ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών.

Το χρονικό της ιδιωτικοποίησης

Η Εταιρεία Υδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης ΑΕ δημιουργήθηκε το 1998 από τη συγχώνευση του Οργανισμού Υδρευσης Θεσσαλονίκης (ΟΥΘ) και του Οργανισμού Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (ΟΑΘ). Είχε προηγηθεί, το 1997, η μετατροπή του ΟΥΘ και του ΟΑΘ από Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) σε ανώνυμες εταιρείες (ΑΕ).

Το 2001 αποφασίσθηκε η εισαγωγή της ΕΥΑΘ ΑΕ στο χρηματιστήριο, η οποία και πραγματοποιήθηκε με την πώληση μετοχών που προήλθαν από την αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου και την πώληση υφιστάμενων μετοχών κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο έως τότε ήταν ο αποκλειστικός μέτοχος.

Κατά την εισαγωγή της στο χρηματιστήριο, το κύριο μέρος των πάγιων περιουσιακών στοιχείων της ΕΥΑΘ ΑΕ μεταφέρθηκε κατά κυριότητα στο νεοσυσταθέν ΝΠΔΔ με την επωνυμία ΕΥΑΘ Παγίων άνευ ανταλλάγματος. Η ΕΥΑΘ Παγίων έχει την ευθύνη για «τη διαχείριση, συντήρηση και λειτουργία των ακινήτων περιουσιακών στοιχείων και λοιπών παγίων που της μεταβιβάσθηκαν από την ΕΥΑΘ ΑΕ, την άσκηση των δικαιωμάτων του Δημοσίου επί των πηγών που χρησιμοποιούνται για την ύδρευση της περιοχής δραστηριότητας της ΕΥΑΘ ΑΕ και τη συνδρομή του Δημοσίου κατά το σχεδιασμό και την υλοποίηση της πολιτικής επενδύσεων για την ύδρευση και την αποχέτευση της εκάστοτε περιοχής δραστηριότητας της ΕΥΑΘ ΑΕ».

Το 2012, το Ελληνικό Δημόσιο μεταβίβασε τις μετοχές του στο ΤΑΙΠΕΔ που σήμερα κατέχει το 74,02%. Η γαλλικών συμφερόντων «SUEZ ENVIRONEMENT» κατέχει ποσοστό 5,462% και το υπόλοιπο ποσοστό ανήκει σε άλλα νομικά και φυσικά πρόσωπα.

Το 2013 το ΤΑΙΠΕΔ ξεκίνησε το διαγωνισμό για την πώληση του 51% της ΕΥΑΘ ΑΕ.

Στην πρώτη φάση του διαγωνισμού εκδήλωσαν ενδιαφέρον τέσσερα επενδυτικά σχήματα, τα δύο από τα οποία σε σύμπραξη με ντόπιους ομίλους:

-- Η γαλλική «SUEZ Environment SAS» μαζί με την «ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις ΑΕ».

-- Η ισραηλινή «MEKOROT Development and Enterprise Ltd» μαζί με τις «Γ. Αποστολόπουλος AE Συμμετοχών» - «MIYA Water Projects Netherlands BV» - «ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή ABETE».

-- Ο επιχειρηματίας Ιβάν Σαββίδης.

-- Η «Κίνηση 136».

Για τη δεύτερη φάση του διαγωνισμού το ΤΑΙΠΕΔ ενέκρινε τις «SUEZ Environment SAS» - «ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις ΑΕ» και «MEKOROT Development and Enterprise Ltd» - «Γ. Αποστολόπουλος A.E. Συμμετοχών» - «MIYA Water Projects Netherlands BV» - «ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή ABETE».

Μείωση προσωπικού και αυξήσεις τιμολογίων

Προετοιμάζοντας το έδαφος για το ξεπούλημα της ΕΥΑΘ, ξεκίνησε η παράδοση πολλών λειτουργιών της σε ιδιώτες - εργολάβους, με σκοπό τη μείωση του εργατικού κόστους (καθώς οι μισθοί των εργαζομένων στις εργολαβίες ήταν και είναι ψίχουλα).

Τα τελευταία χρόνια, και κυρίως μετά τη μετατροπή της ΕΥΑΘ σε ΑΕ, οι διοικήσεις της Εταιρείας μειώνουν σταθερά το προσωπικό. Συνολικά απέμειναν 242 εργαζόμενοι, από τους 800 που απασχολούνταν. Την ίδια ώρα αυξάνονται διαρκώς οι εργασίες που ανατίθενται σε εργολάβους (από τη λειτουργία του βιολογικού, τη συντήρηση των αντλιοστασίων, τη λήψη ενδείξεων υδρομετρητών, τη διανομή τιμολογίων κ.ά.).

Ταυτόχρονα με την ιδιωτικοποίηση - μετοχοποίηση της ΕΥΑΘ ξεκίνησε ένα μπαράζ αυξήσεων στα τιμολόγια ύδρευσης, που σταμάτησε προσωρινά λόγω της κρίσης. Στο μεταξύ ο λαός χαρατσώνεται ήδη άγρια.

Η πλειοψηφία των λαϊκών οικογενειών, που αποτελεί και τον βασικό «πελάτη» της ΕΥΑΘ, πληρώνει από 0,46 έως και 0,72 λεπτά το κυβικό. Ενδεικτικό είναι το στοιχείο ότι από τους οικιακούς χρήστες η ΕΥΑΘ εισπράττει 24.952.083 ευρώ.

Από το Δημόσιο εισπράττει 1.206.450, από τους ΟΤΑ 2.175.782, από τις βιομηχανίες 2.544.877, από τα ΕΛΠΕ 1.521.641 και από επαγγελματίες κλπ. 2.267.005.

Ολα αυτά τα χρόνια και μέσα στην κρίση, η κερδοφορία της επιχείρησης είναι συνεχής.