“Ριζοσπάστης” 19 Οχτώβρη 2008
Εβδομο μέρος
Είναι σαφής η τοποθέτηση του Λένιν ότι ανάμεσα στη δικτατορία του προλεταριάτου και την απονέκρωση του κράτους, δε μεσολαβεί άλλη μορφή πολιτικής εξουσίας. Το κράτος που απονεκρώνεται είναι η δικτατορία του προλεταριάτου.32
Οι ηγεσίες του ΚΚΣΕ από το 1956 μέχρι την «περεστρόικα» απέρριψαν τη θέση της δυνατότητας όξυνσης της ταξικής πάλης στα πλαίσια της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, υποτιμήθηκε η δυνατότητα εξέλιξης σε ανταγωνισμούς των αντιθέσεων ανάμεσα στην εργατική τάξη, στους ατομικούς και συνεταιρισμένους παραγωγούς, αλλά και στο τεχνικό διευθυντικό στρώμα στο σοσιαλισμό, των κοινωνικών διαφοροποιήσεων.
Υπερεκτίμησαν την «ενότητα» της σοβιετικής κοινωνίας και την «ενότητα του λαού».
Οι κατευθύνσεις του 20ού Συνεδρίου για «ποικιλία μορφών μετάβασης των διάφορων χωρών στο σοσιαλισμό, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις», αξιοποιήθηκαν από τις ηγεσίες ορισμένων κομμουνιστικών κομμάτων της καπιταλιστικής Ευρώπης και ιδιαίτερα του οπορτουνιστικού ρεύματος του Ευρωκομμουνισμού ως θεωρητικό υπόβαθρο εγκατάλειψης της επιστημονικής θεωρίας του σοσιαλισμού. Στο όνομα των εθνικών ιδιομορφιών και ιδιαιτεροτήτων αναθεωρήθηκαν οι νομοτέλειες της σοσιαλιστικής επανάστασης. Προβλήθηκαν απόψεις ότι μέσω «διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων» και της «πολιτικής δημοκρατίας» είναι δυνατό να μεταλλαγεί το καπιταλιστικό σύστημα σε σοσιαλιστικό, δίχως το επαναστατικό άλμα. Ο «Δημοκρατικός σοσιαλισμός» του Μπερνστάιν, τα επιχειρήματα της 2ης Διεθνούς για ειρηνική κατάκτηση της πολιτικής εξουσίας με κοινοβουλευτικά μέσα υιοθετήθηκαν από τον «Ευρωκομμουνισμό».
Ο Σαντιάγκο Καρίγιο, ηγέτης του Ισπανικού Κομμουνιστικού Κόμματος και πρωτεργάτης του «Ευρωκομμουνισμού», στο έργο του «Ευρωκομμουνισμός και κράτος», γράφει:
«Το πρόβλημα που τίθεται είναι στην ουσία, αν οι εργαζόμενοι των ανεπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών είναι σε θέση να επιβάλλουν την ηγεμονία τους χωρίς προσφυγή στη δικτατορία του προλεταριάτου». Συνεχίζοντας την αναθεωρητική του σκέψη, εκτιμούσε ότι στην εποχή των Μαρξ, Ενγκελς και στην προεπαναστατική Ρωσία επειδή το προλεταριάτο ήταν μια μικρή μειοψηφία του πληθυσμού γι' αυτό το λόγο, ο μόνος τρόπος να καταλάβει την εξουσία ήταν η βία και η επιβολή της δικτατορίας του. Κάτι που για τον αναθεωρητή Καρίγιο δεν ισχύει στη σύγχρονη εποχή:
«Στις ανεπτυγμένες όμως χώρες της Ευρώπης και στον καπιταλιστικό κόσμο οι εργαζόμενοι αποτελούν σήμερα τη μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας και οι δυνάμεις της κουλτούρας με τη μεγάλη της κοινωνική σημαία και τη μεγάλη της αριθμητική βαρύτητα, όλο και προσεγγίζουν τις θέσεις της εργατικής τάξης. Είναι φανερό ότι μια τέτοια κατάσταση διαφέρει κατά πολύ από εκείνες, στις οποίες οι Μαρξ, Ενγκελς και Λένιν θεωρούσαν τη δικτατορία του προλεταριάτου απαραίτητη».34
Ο αναθεωρητισμός και ο οπορτουνισμός στρέφουν πάντα τα βέλη τους στην καρδιά της στρατηγικής του κομμουνιστικού κινήματος, δηλαδή στο ζήτημα της κατάκτησης της πολιτικής εξουσίας από την εργατική τάξη.
Με διαφορετικές διατυπώσεις, αλλά με συμφωνία στο κύριο, αρνούνται στο προλεταριάτο να οργανωθεί σε κυρίαρχη τάξη μέσω της δικτατορίας του προλεταριάτου, να διεξαγάγει την ταξική πάλη ως το τέλος της, δηλαδή ως την ολοκληρωτική κατάργηση των τάξεων, ως την εξάλειψη όλων των πηγών της κοινωνικής ανισότητας.
Οπως σημείωνε ο Λένιν:
«Μαρξιστής είναι μόνο εκείνος που επεκτείνει την αναγνώριση της πάλης των τάξεων ως την αναγνώριση της δικτατορίας του προλεταριάτου. Εδώ βρίσκεται και η βαθύτερη διαφορά του μαρξιστή από το μικρό (μα και μεγάλο) αστό της αράδας (...)
(...) δεν είναι παράξενο πως, όταν η ιστορία της Ευρώπης έφερε πρακτικά την εργατική τάξη κοντά σ' αυτό το ζήτημα όχι μόνο όλοι οι οπορτουνιστές και ρεφορμιστές αλλά και οι "καουτσκιστές" (οι άνθρωποι που ταλαντεύονται ανάμεσα στο ρεφορμισμό και στο μαρξισμό) αποδείχτηκαν θλιβεροί φιλισταίοι και μικροαστοί δημοκράτες, που απαρνούνται τη δικτατορία του προλεταριάτου».35
(Το κείμενο είναι επεξεργασία της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ)
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
32. Β. Ι. Λένιν, «Κράτος και Επανάσταση», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 96.
33. Σ. Καρίγιο, «Ευρωκομμουνισμός και κράτος», εκδόσεις «Θεμέλιο», σελ. 185.
34. Σ. Καρίγιο, «Ευρωκομμουνισμός και κράτος», εκδόσεις «Θεμέλιο», σελ. 186.
35. Β. Ι. Λένιν, «Κράτος και επανάσταση», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 94.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Κ. Μαρξ: «Κριτική του Προγράμματος της Γκότα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».
2. Κ. Μαρξ: «Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».
3. Κ. Μαρξ: «Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».
4. Β. Ι. Λένιν: «Κράτος και Επανάσταση», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».
5. Β. Ι. Λένιν: «Η προλεταριακή επανάσταση και ο αποστάτης Κάουτσκι», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».
6. Β. Ι. Λένιν: «Η μεγάλη Πρωτοβουλία». Απαντα, τ. 39, 5η έκδοση «Σύγχρονη Εποχή».
7. Β. Ι. Λένιν: «Η οικονομία και η πολιτική στην εποχή της δικτατορίας του προλεταριάτου». Απαντα, τ. 39, 5η έκδοση «Σύγχρονη Εποχή».
8. Β. Ι. Λένιν: «Για τη δικτατορία του προλεταριάτου». Απαντα, τ. 39, 5η έκδοση «Σύγχρονη Εποχή».
9. Β. Ι. Λένιν: «Ακόμη μια φορά για τα συνδικάτα». Απαντα, τ. 42, 5η έκδοση «Σύγχρονη Εποχή».
10. Β. Ι. Λένιν: «Η καταστροφή που μας απειλεί και πώς να την αντιμετωπίσουμε». Απαντα, τ. 34, 5η έκδοση «Σύγχρονη Εποχή».
11. Β. Ι. Λένιν: «Η τελευταία λέξη της Ισκρικής τακτικής». Απαντα, τ. 11, 5η έκδοση «Σύγχρονη Εποχή».
12. Ι. Β. Στάλιν: «Το Κόμμα και η εργατική τάξη στο σύστημα της δικτατορίας του προλεταριάτου». ΚΟΜΕΠ, 4/2002, ή στα «Ζητήματα Λενινισμού», σελ.151.
