Από την 13η Διεθνή Συνάντηση Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων το 2011 που φιλοξενήθηκε από το ΚΚΕ
Στην πορεία για την επαναστατική ανασυγκρότηση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος
Στις 8,9 και 10 Νοέμβρη 2013 στη Λισσαβόνα θα πραγματοποιηθούν οι εργασίες της 15ης Διεθνούς Συνάντησης των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, που θα φιλοξενήσει το Πορτογαλικό Κομμουνιστικό Κόμμα.
Το θέμα της συνάντησης, όπως διαμορφώθηκε στις εργασίες της Ομάδας Εργασίας για την προετοιμασία της Διεθνούς Συνάντησης, έχει ως εξής: «Το βάθεμα της κρίσης του καπιταλισμού, ο ρόλος της εργατικής τάξης και τα καθήκοντα των κομμουνιστών στην πάλη για τα δικαιώματα των εργατών και των λαών. Η ιμπεριαλιστική επίθεση, ανακατατάξεις δυνάμεων σε διεθνές επίπεδο, το εθνικό ζήτημα, η ταξική χειραφέτηση και η πάλη για το σοσιαλισμό».
Στη συνάντηση έχουν δηλώσει τη συμμετοχή τους 71 κομμουνιστικά κι εργατικά κόμματα απ' όλον τον κόσμο.
Η σημασία της συνάντησης
Διεθνείς συναντήσεις των Κομμουνιστικών κι Εργατικών Κομμάτων (ΔΣΚΕΚ), που ξεκίνησαν με πρωτοβουλία του ΚΚΕ το 1999, έχουν καθιερωθεί ως σημαντικό παγκόσμιο γεγονός για το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα.
Μετά από 7 απανωτές ετήσιες συναντήσεις, που φιλοξενήθηκαν στην Αθήνα οι ΔΣΚΕΚ ταξίδεψαν στη συνέχεια σε Πορτογαλία (2006), Λευκορωσία (2007), Βραζιλία (2008), Ινδία (2009), Νότια Αφρική (2010), επέστρεψαν στην Ελλάδα (2011), ακολούθησε ο Λίβανος (2012) κι φέτος θα διεξαχθούν στη Λισαβόνα, και θα συνδυαστούν από το ΠΚΚ με εκδηλώσεις για την 100ή επέτειο από τη γέννηση του ηγέτη του ΠΚΚ, Αλβάρο Κουνιάλ, ο οποίος πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του στις φυλακές κι εξορίες, στην πάλη για τα κομμουνιστικά ιδανικά.
Η Διεθνής Συνάντηση των ΚΚ δίνει τη δυνατότητα στα κόμματα που συμμετέχουν σ' αυτήν να ανταλλάσσουν απόψεις σχετικά με τις εσωτερικές και διεθνείς εξελίξεις, να αλληλοενημερώνονται, να ανταλλάσσουν εμπειρίες από τη δράση τους και βέβαια να καθορίζουν ορισμένα ζητήματα στα οποία μπορεί να αναπτυχθεί κοινή δράση σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τα κομμουνιστικά κι εργατικά κόμματα, που συμμετέχουν στη Διεθνή Συνάντηση, έχουν δημιουργήσει τη δική τους δικτυακή πύλη (solidnet.org), όπου κάθε κόμμα μπορεί να προβάλλει τα ντοκουμέντα και τις εκτιμήσεις του και το αντίστοιχο σύστημα γρήγορης αλληλοενημέρωσης.
Από την άποψη αυτή η Διεθνής Συνάντηση έχει τη δική της συμβολή στην προσπάθεια ανασυγκρότησης του διεθνούς κομμουνιστικού κι εργατικού κινήματος, που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες, εξαιτίας της ιδεολογικο-πολιτικής κι οργανωτικής του υποχώρησης, της πολύχρονης ζημιάς που έχουν προκαλέσει και συνεχίζουν να προκαλούν οι δυνάμεις του οπορτουνισμού και του ρεφορμισμού στις γραμμές του.
Συνθήκες διεξαγωγής
Και φέτος η Διεθνής Συνάντηση των ΚΚ θα διεξαχθεί σε συνθήκες όπου βρίσκεται σε εξέλιξη η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, τα κοινωνικά αδιέξοδα της οποίας βιώνουν εκατομμύρια εργαζόμενοι, όχι μόνον στη χώρα μας, αλλά και σε άλλες χώρες, όπως στην Πορτογαλία, που θα φιλοξενήσει τη Διεθνή Συνάντηση. Μια κρίση, που δεν έχει ξεπεραστεί, όπως δείχνουν κι αναιμικοί ρυθμοί ανάπτυξης σε μεγάλες καπιταλιστικές χώρες κι η οποία συνδυάζεται με ανακατατάξεις στους παγκόσμιους συσχετισμούς δύναμης ανάμεσα στα καπιταλιστικά κράτη, οδηγώντας στην παραπέρα όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Ανατολική Μεσόγειος, Κασπία, Βαλκάνια, Αφρική, Ειρηνικός, Αρκτική είναι μόνο μερικές από τις περιοχές που εκδηλώνονται πιο έντονα οι ανταγωνισμοί ανάμεσα σε ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, σε παλιές κι «ανερχόμενες», σε γνωστούς και νεότερους οικονομικούς και πολιτικό-στρατιωτικούς συνασπισμούς.
Σ' αυτές τις συνθήκες, όπου το καπιταλιστικό σύστημα δείχνει στους εργαζόμενους πως δεν μπορεί να «γεννήσει» πλέον τίποτα άλλο από κρίσεις και πολέμους, έχει πρώτιστη σημασία η ανασυγκρότηση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος σε επαναστατική βάση κι επεξεργασία ανάλογης επαναστατικής στρατηγικής. Εχει μεγάλη σημασία η στάση απέναντι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, η στάση απέναντι στις ιμπεριαλιστικές ενώσεις. Κι εδώ το τελευταίο διάστημα, έχουν γίνει ορισμένα μικρά βήματα, όπως ήταν η συγκρότηση της «Πρωτοβουλίας των κομμουνιστικών κι εργατικών κομμάτων» στην Ευρώπη, με τη συμμετοχή 30 κομμουνιστικών κι εργατικών κομμάτων με σαφή στόχευση κατά του ιμπεριαλιστικού ευρωπαϊκού κέντρου, της ΕΕ. Καθώς κι η κοινή τοποθέτηση (μετά από έκκληση του ΚΚΕ, του ΚΚ Τουρκίας και του Συριακού ΚΚ) κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου στη Συρία, που συνυπέγραψαν 77 κομμουνιστικά κι εργατικά κόμματα.
Σημασία ιδεολογικο-πολιτικής διαπάλης
Βεβαίως, είναι γνωστό ότι στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα υπάρχουν σοβαρές ιδεολογικο-πολιτικές διαφορές, που εκφράζονται και μέσα στις Διεθνείς Συναντήσεις των ΚΚ. Σ' αυτές, άλλωστε, παίρνουν μέρος και δυνάμεις που παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις προσπάθειες «ευνουχισμού» του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, πρώτα απ' όλα μέσα από το συγκροτημένο «πόλο» του οπορτουνισμού στην Ευρώπη, του λεγόμενου «Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς», που στηρίζεται και στηρίζει την ΕΕ. Τέτοια κόμματα είναι τα ΚΚ της Ισπανίας και της Γαλλίας, που κρατά το όνομα, αλλά έχει παραιτηθεί από τα κομμουνιστικά ιδανικά και πρόσφατα κι από τα κομμουνιστικά σύμβολα. Σε ορισμένες περιπτώσεις (Ιταλία, Γαλλία, Αυστρία κ.ά.) αυτές οι δυνάμεις εμποδίζουν την ένταξη στις Διεθνείς Συναντήσεις νέων επαναστατικών κομμουνιστικών οργανώσεων, που έχουν δημιουργηθεί, ενώ αντίθετα επιδιώκουν την αλλαγή του χαρακτήρα των Διεθνών Συναντήσεων των ΚΚ, με την ένταξη σ' αυτές τις συναντήσεις κι άλλων «αριστερών», «προοδευτικών δυνάμεων».
Επιπλέον, στις Διεθνείς Συναντήσεις αυτές οι δυνάμεις, αλλά κι άλλες, που δεν έχουν αντλήσει συμπεράσματα από την Ιστορία του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και δεν έχουν διαμορφώσει επαναστατική στρατηγική, επιμένουν στην υπεράσπιση λαθεμένων αντιλήψεων, π.χ. για το χαρακτήρα και τις αιτίες της καπιταλιστικής κρίσης, τη λαθεμένη κατανόηση του ιμπεριαλισμού ως επιθετική εξωτερική πολιτική, κυρίως των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, κι όχι με βάση τη αντίληψη του Λένιν, ως το ανώτερο και τελευταίο στάδιο του καπιταλισμού. Είναι ισχυρές οι αντιλήψεις περί της διαίρεσης «αναπτυγμένων - αναπτυσσόμενων χωρών», που καταλήγει σε απλοϊκά κι αντιδιαλεκτικά συμπεράσματα για το ρόλο της αστικής τάξης των λεγόμενων «αναπτυσσόμενων» χωρών, αλλά και το ρόλο τέτοιων άτυπων «συνασπισμών» όπως είναι η συμμαχία Βραζιλίας, Ρωσίας, Κίνας, Ινδίας, Ν. Αφρικής (BRICS). Υπάρχουν ισχυρές αυταπάτες για το ρόλο δυνάμεων της σοσιαλδημοκρατίας, τη δυνατότητα ύπαρξης ενός ενδιάμεσου σταδίου ανάμεσα στον καπιταλισμό και στο σοσιαλισμό, στρατηγική που είχε στο παρελθόν το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα και δεν επιβεβαιώθηκε πουθενά. Σοβαρή αντιπαράθεση γίνεται στα ζητήματα της λεγόμενης «διείσδυσης στην αστική εξουσία, κι αλλαγής της από τα μέσα», που οδηγεί τα ΚΚ στη συμμετοχή τους σε αστικές κυβερνήσεις και συνολικά στη διαχείριση του καπιταλιστικού συστήματος. Υπάρχει σε ορισμένα κόμματα η υπόκλιση στη λεγόμενη «εθνική ιδιαιτερότητα», με στόχο τη δικαιολόγηση της συμμαχίας με αστικές δυνάμεις, καθώς και την αναίρεση βασικών αρχών της σοσιαλιστικής επανάστασης και σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Ιδιαίτερη σημασία έχει η διαπάλη για την ταξική αντιμετώπιση των ζητημάτων της «εξάρτησης» και της «κυριαρχίας». Μια σειρά κόμματα παραβλέπουν πως το βασικό ζήτημα είναι η ανισόμετρη καπιταλιστική ανάπτυξη, που διαμορφώνει σχέσεις ανισότιμης εξάρτησης και αλληλεξάρτησης στα πλαίσια του παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού συστήματος. Ετσι οδηγούνται στη λαθεμένη θέση να παρουσιάζουν χώρες, όπως η Ελλάδα, αλλά και άλλα κράτη με υποδεέστερη θέση στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα, ως «κατεχόμενες», ως «αποικίες».
Αυτά και άλλα σημαντικά ιδεολογικο-πολιτικά ζητήματα θα βρεθούν στο επίκεντρο της διαπάλης στη 15η Διεθνή Συνάντηση, όπου το ΚΚΕ, μαζί με άλλα κομμουνιστικά κι εργατικά κόμματα θα δώσει τη μάχη ενάντια σε λαθεμένες αντιλήψεις, ενάντια στην επίδραση που ασκεί το ισχυρό οπορτουνιστικό ρεύμα, για την υπεράσπιση των κομμουνιστικών κι επαναστατικών αρχών μας.
Η κοινή δράση κι η προοπτική
Τέλος, η Διεθνής Συνάντηση αναμένεται να καταλήξει σε ορισμένες κοινές δράσεις, που μπορούν να αναπτύξουν το επόμενο διάστημα τα ΚΚ ενάντια στην καπιταλιστική βαρβαρότητα, ενάντια στις ιμπεριαλιστικές οργανώσεις, όπως το ΝΑΤΟ.
Παρά τη σημασία τους, αυτές οι δράσεις δεν μπορούν να αναιρέσουν το κύριο κι επείγον καθήκον: την ανασυγκρότηση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και την επεξεργασία κοινής επαναστατικής στρατηγικής.
Για το λόγο αυτό το ΚΚΕ εξακολουθεί, βέβαια, να στηρίζει τις Διεθνείς Συναντήσεις των ΚΚ, υπερασπίζεται το χαρακτήρα τους, ως Συναντήσεις ΚΚ, αλλά ταυτόχρονα αναπτύσσει αυτοτελή δράση, συχνά συντονισμένη και με άλλα ΚΚ, με στόχο τη συγκρότηση ενός διακριτού κομμουνιστικού μαρξιστικο-λενινιστικού πόλου στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Πρόκειται για στόχο δύσκολο, που δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί από τη μια μέρα στην άλλη, που θα απαιτήσει πολλές και διαφορετικές μορφές και πρωτοβουλίες και δεν έχει σχέση μόνον με τις διαθέσεις του ΚΚΕ, αλλά προϋποθέτει και την εμφάνιση κι επαναστατική ανασυγκρότηση των ΚΚ και σε άλλες χώρες. Ωστόσο, αυτός ο στόχος αποτελεί μονόδρομο τόσο για το Κόμμα μας, όσο και για το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα.
Του Ελισαίου ΒΑΓΕΝΑ*
* Ο Ελισσαίος Βαγενάς είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων
