Μιλάει στον «Ριζοσπάστη» ένας εργαζόμενος που κάθε χρόνο κυνηγάει το μεροκάματο στα νησιά
Οπως μας είπε χαρακτηριστικά, «όσο περισσότερα αστέρια έχει ένα ξενοδοχείο, τόσο λιγότερους "κανονικούς" εργαζόμενους απασχολεί. Τι εννοώ; Είτε για να το βάλεις στο βιογραφικό σου, είτε για να κάνεις πρακτική, εκτός από κάποιους μόνιμους, το ξενοδοχείο απασχολεί νέους από τουριστικές σχολές και νέους από το εξωτερικό, με ό,τι σημαίνει αυτό για το μισθό και το ωράριο...
Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια, χρησιμοποιούν και το πρόσχημα της ξένης γλώσσας και παίρνουν κυριολεκτικά τσάμπα προσωπικό από το εξωτερικό, από τα λεγόμενα "γραφεία εργασίας". Αυτοί οι εργαζόμενοι, στην καλύτερη περίπτωση, παίρνουν το "υπέρογκο" ποσό των 550 ευρώ, στη χειρότερη των 350 ευρώ. Το καταπληκτικό είναι ότι πρέπει και αυτοί να δώσουν στα ιδιωτικά γραφεία, που υποτίθεται ότι τους βολεύουν, μέχρι και ένα μισθό...».
«Στο πόδι» για 14 συνεχόμενες ώρες
Οσο για τα λεφτά που παίρνεις, είναι στην καλύτερη περίπτωση ο κόπος σου, χρήματα 4-5 μηνών, συν αν πάρεις από το ταμείο ανεργίας το χειμώνα τα 360 ευρώ περίπου. Για να καταλάβεις τις αναλογίες με τις αμοιβές, υπάρχουν πεντάστερα ξενοδοχεία που πληρώνεις 700 και 800 ευρώ τη βραδιά και άμα δεις τους μισθούς που δίνουν στους εργαζόμενους, είναι λιγότερα από ό,τι κοστίζει το βράδυ σε ένα δωμάτιο, το πιο απλό.
Καλώς εχόντων των πραγμάτων, φεύγεις από το νησί με 4 χιλιάρικα, αν σε ταΐζουν, αν δηλαδή έχεις εξασφαλίσει την τροφή. Γυρνώντας πίσω, σίγουρα έχουν μαζευτεί κάποια έξοδα. Ετσι, σου φεύγουν τα μισά και σου μένουν 2.000, συν το ταμείο ανεργίας, σύνολο 3.000, για να βγάλεις τους υπόλοιπους εφτά μήνες και ας έχεις δουλέψει "σαν ζώο" όλο το καλοκαίρι. Δεν σου λέω τι γίνεται αν έχεις και παιδιά...
Οσο για τα ένσημα που σου κολλάνε στον εποχιακό τουρισμό, αυτά δεν είναι ολόκληρα. Το αφεντικό σού κολλάει για έξι ώρες, για πέντε φορές την εβδομάδα, ενώ εσύ δουλεύεις εφτά μέρες και στην καλύτερη περίπτωση 12 ώρες... Υπάρχει το "στάνταρ ένσημο", μόνο για να πάρεις το ταμείο το χειμώνα.
Πολλά ξενοδοχεία στα νησιά βάζουν τους εργαζόμενους να μένουν σε συνθήκες απίστευτες. Μάλιστα, σου δίνουν μόνο ημιδιατροφή, δουλεύεις από το πρωί μέχρι το βράδυ και πρέπει να πληρώσεις για να φας. Επίσης, στα περισσότερα νησιά, επειδή υπάρχει μεγάλη ζήτηση, είναι πολύ δύσκολο να βρεις δωμάτιο κι αν βρεις, το πληρώνεις μια περιουσία. Επομένως, από το μισθό που παίρνεις, τα μισά τα δίνεις... Αναγκάζονται να πληρώσουν και να μένουν δύο-τρεις μαζί. Εχω δει επιχειρήσεις να δίνουν στους εργαζόμενους κοντέινερ μες στη βρώμα, με συνθήκες υγιεινής τραγικές».
Ενας εργαζόμενος για όλες τις δουλειές
«Το ότι ανεβαίνει ο αριθμός των τουριστών, δε σημαίνει ότι αυξάνει και ο αριθμός των εργαζομένων που απασχολείται κάθε χρόνο» σημειώνει, σε άλλο σημείο της κουβέντας μας, ο Πάνος και προσθέτει: «Ενώ αυξάνονται οι πελάτες, στην ουσία, αν δε μειώνουν τους εργαζόμενους, κρατάνε τους ίδιους, οπότε είναι σαν να έχεις μείωση των εργαζομένων.
Αφού ένα άτομο είχε να εξυπηρετήσει 10 πελάτες και τώρα εξυπηρετεί 20, στην ουσία έχεις κάνει μείωση προσωπικού, χώρια που οι υπηρεσίες που προσφέρεις είναι κατώτερης ποιότητας. Γιατί, ένας άνθρωπος πόσους να εξυπηρετήσει πια; Πόσο να τρέξεις; Οταν πέντε πελάτες σε ζητούν ταυτόχρονα, στον πέμπτο θ' αργήσεις.
Υπάρχουν και τα μικρά ξενοδοχεία, τα λεγόμενα "μπουτίκ", τα οποία απασχολούν ελάχιστους εργαζόμενους, που δουλεύουν 16 και 18 ώρες την ημέρα. Τα λεφτά που παίρνουν, άμα κάνεις τις αναγωγές, είναι στο 1-1,5 ευρώ την ώρα. Τα τελευταία χρόνια, στην Ελλάδα, αυτά τα ξενοδοχεία τα παίρνουν μεγάλες εταιρείες και δουλεύουν κάτω από την "ομπρέλα" τους.
Στην ουσία, είναι μια πολυεθνική, η οποία αγοράζει ή κυρίως διαχειρίζεται πολλά "μπουτίκ" ξενοδοχεία 4-5 αστέρων, σε διάφορα μέρη της χώρας ή και σε διάφορες χώρες του κόσμου. Και πάλι αυτοί κερδίζουν, γιατί δίνουν στον ιδιοκτήτη ένα ποσό και από κει και πέρα διαχειρίζονται το ξενοδοχείο και βγάζουν ό,τι περισσότερο μπορούν.
Για να καταλάβεις, υπήρχαν ξενοδοχεία που στον τομέα του σέρβις ήταν ένα άτομο για το μπαρ το μέσα, το έξω, για το εστιατόριο το μεσημέρι, το βράδυ, για τα πρωινά, για τα ρουμ σέρβις, για την πισίνα. Ενας εργαζόμενος, ο οποίος πρέπει να είναι "χταπόδι", για να μπορέσει ν' ανταπεξέλθει. Εγώ έφτανα να δουλεύω 18 ώρες την ημέρα και έπαιρνα γύρω στα 2,20 ευρώ την ώρα. Μάλιστα, την τρίτη χρονιά, μου είπαν ότι παίρνω πολλά λεφτά και επειδή δεν έβγαινε το ξενοδοχείο, έπρεπε να γίνει μείωση!
Εν κατακλείδι και στον καλοκαιρινό, όπως και στο χειμερινό τουρισμό, ένα ξενοδοχείο σε παίρνει π.χ. για σερβιτόρο και κάνεις τον κηπουρό, τον μπάρμαν, τον μπουφετζή, το βοηθό μάγειρα, τον μπογιατζή, τον καθαριστή πισίνας, κάνεις τα πάντα. Στο χειμερινό τουρισμό, μέχρι και ξύλα κόβεις για τα δωμάτια, μέχρι και ξεχιονίζεις. Ωστόσο, αυτό είναι μια άλλη δουλειά και θα έπρεπε να την πληρώνεσαι χωριστά. Σου δίνει, όμως, στην καλύτερη περίπτωση, ένα χιλιάρικο, αν δουλεύεις να το πω "κανονικά", δε μιλάμε να δουλεύεις ημιαπασχόληση και να τα κάνεις όλα.
Σε κάποια μεγάλα ξενοδοχεία, επίσης, τα τελευταία χρόνια, εκτός από την επενοικίαση σε μεγάλους ομίλους, τα παίρνουν ξένες εταιρείες από μια χώρα π.χ. Ιταλία, Αγγλία. Αυτά δουλεύουν αποκλειστικά με τουρίστες από τη συγκεκριμένη χώρα και φέρνουν προσωπικό από την ίδια χώρα. Με το πρόσχημα, μάλιστα, ότι έρχονται να κάνουν διακοπές στην Ελλάδα, στα ωραία νησιά, ν' αποκτήσουν τάχα εμπειρίες, δίνουν και σ' αυτούς τους εργαζόμενους "3 και 60"»...
Στο ίδιο «καζάνι» Ελληνες και μετανάστες
Ο Πάνος παρατηρεί ότι οι έλεγχοι από τις αρμόδιες υπηρεσίες για τις συνθήκες δουλειάς στις τουριστικές και επισιτιστικές επιχειρήσεις είναι ουσιαστικά ανύπαρκτοι και κλείνει τη συζήτησή μας ως εξής: «Είτε τα μεγάλα ξενοδοχεία, είτε τα λεγόμενα "μπουτίκ" ξενοδοχεία, που δουλεύουν κάτω από την "ομπρέλα" της εταιρείας, είτε τα μαγαζιά στα νησιά, απασχολούν πολλούς μετανάστες εργάτες. Οι μισθοί τους είναι με βάση την αξία που έχουν τα λεφτά στις χώρες τους, δεν τους πληρώνουν με την αξία που έχει το χρήμα εδώ...
Αν οι Ελληνες εργαζόμενοι δουλεύουν στις απίστευτες συνθήκες που είπαμε προηγουμένως, αυτοί δουλεύουν σε συνθήκες τρώγλης. Μένουν ο ένας πάνω στον άλλο και όταν έρχεται ο έλεγχος είναι ανύπαρκτοι, δεν υπάρχουν, τους κλειδώνουν σε υπόγεια, σε αποθήκες. Ενώ όλοι στα νησιά τους ξέρουν, τους βλέπουν στις παραλίες και τους χαιρετάνε, όταν έρχεται ο έλεγχος, δεν υπάρχουν αυτοί οι άνθρωποι, γίνονται φαντάσματα.
Να πω εδώ ότι υπάρχουν φορές που διαμαρτύρονται και προσπαθούν να κάνουν τη ζωή τους καλύτερη. Καταλαβαίνετε ότι για να φτάσουν αυτοί να διαμαρτύρονται, κάτι δύσκολο τους συμβαίνει! Εχω δει, όμως, με τα μάτια μου να κατεβαίνουν οργανωμένες ομάδες και να τους πλακώνουν στο ξύλο. Αυτοί είναι μπράβοι που τους βάζουν εργοδότες ή και οι ίδιοι οι επιχειρηματίες...».
