Η προσαγωγή και σύλληψη απ' τις ελβετικές αρχές, κατόπιν σχετικού εντάλματος της αμερικανικής δικαιοσύνης, 10 παραγόντων της FIFA που κατηγορούνται για σκάνδαλα διαφθοράς, δωροδοκία/δωροληψία και ξέπλυμα χρήματος, τάραξε τα νερά στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Την ίδια ώρα η εν εξελίξει έρευνα που αφορά τον τρόπο ανάθεσης σε Ρωσία και Κατάρ των διοργανώσεων των Μουντιάλ 2018 και 2022 αντίστοιχα, έχει τη δική της βαρύτητα και φυσικά κρατάει τους πάντες ...κουμπωμένους για το ποια μπορεί να είναι τα αποτελέσματά της.
Πλευρές του οικοδομήματος, διαφθορά και μάχη συμφερόντων
Ωστόσο, παρά τον καταιγισμό των εξελίξεων (ακόμα και την ώρα που γραφόταν το κείμενο), τη βαρύτητα των υποθέσεων αλλά και την πρωτοτυπία τους, αφού για πρώτη φορά αγγίζεται τόσο ...μαζικά το κεφάλι του παγκοσμίου ποδοσφαίρου, κάθε άλλο παρά κεραυνός εν αιθρία μπορούν να θεωρηθούν. Οι κραυγές και οι ψίθυροι για το τι συμβαίνει, που άλλωστε πάντα υπήρχαν τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα μετά τις ψηφοφορίες για τα Μουντιάλ του 2018 και του 2022, εντάθηκαν, και αρκετά περιστατικά αλλά και πρόσωπα με ύποπτο ρόλο άρχισαν να βγαίνουν στην επιφάνεια ως επιβεβαίωση ότι... το ψάρι βρωμάει απ' το κεφάλι.
Απ' τη σθεναρή αντίσταση του νυν προέδρου Γιόζεφ Μπλάτερ να παραιτηθεί, παρά τα γεγονότα, τη σφοδρή επίθεση της UEFA (βασικού ανταγωνιστή της FIFA στα κέρδη), μέχρι τη χρονική συγκυρία που επιλέχθηκε να ξετυλιχτεί το κουβάρι, τη διαμόρφωση συμμαχιών (π.χ. Ρωσία, Κατάρ υπέρ Μπλάτερ) αλλά και τη στάση των πολυεθνικών χορηγών, αποδεικνύεται ο ανελέητος πόλεμος για συγκυριαρχία στο προϊόν. Και μάλιστα όταν το τελευταίο θα έχει βγει απ' την... κολυμπήθρα του Σιλωάμ «καθαρότερο» απ' τα κακώς κείμενα και τα... βαρίδια που αμαύρωναν την εικόνα του, και θα είναι σαφώς πιο ελκυστικό εμπορικά.
Δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς βέβαια και το γεγονός ότι σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, η μάχη συμφερόντων που διεξάγεται ξεπερνάει κατά πολύ ακόμα και τις λογικές της εμπορευματοποίησης του ποδοσφαίρου και τις εμπορικής εκμετάλλευσης του προϊόντος, και έχει να κάνει με γενικότερες αντιπαραθέσεις συμφερόντων της αστικής τάξης στο πρόσφορο - για να εκφραστούν αυτές - χώρο του ποδοσφαίρου. Δεν είναι τυχαίες φυσικά οι παρεμβάσεις για τα γεγονότα του πρωθυπουργού της Μ. Βρετανίας Ντ. Κάμερον (ενάντια στον Μπλάτερ) και του προέδρου της Ρωσίας Βλ. Πούτιν (υπέρ του Μπλάτερ) και μάλιστα με το ...καλημέρα των εξελίξεων.
Το...κερασάκι οι περιπτώσεις Ρωσίας, Κατάρ
Τα όσα ακολούθησαν της ανάληψης των Μουντιάλ 2018 και 2022 από Ρωσία και Κατάρ φαίνεται να ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι των σκανδάλων διαφθοράς στη FIFA. Εξ αρχής οι δυο αποφάσεις, και ιδιαίτερα αυτή για το Κατάρ, που συνοδευόταν και από μια σειρά τεχνικών προβλημάτων (π.χ. ημερομηνίες διεξαγωγής), βρέθηκαν στο στόχαστρο αρκετών διεθνών ΜΜΕ αλλά και διαφόρων ποδοσφαιρικών παραγόντων. Ηταν τέτοιο το μέγεθος των αποκαλύψεων, που έκαναν λόγο για χρηματισμό παραγόντων της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας προκειμένου να μεροληπτήσουν υπέρ των δυο υποψηφιοτήτων, ώστε η ίδια η FIFA υποχρεώθηκε να διεξάγει έρευνα με επικεφαλής τον επιθεωρητή της επιτροπής ηθικής της Συνομοσπονδίας Mάικλ Γκαρσία. Ο τελευταίος, μετά από 2 χρόνια ερευνών, συνέταξε μια έκθεση 350 σελίδων συνοδευόμενων από 200 χιλιάδες αποδεικτικά στοιχεία (έγγραφα), την οποία παρέδωσε πέρυσι τον Οκτώβρη στη FIFA, η οποία όμως ποτέ δεν την έδωσε στη δημοσιότητα ολόκληρη, προκαλώντας εκ νέου αντιδράσεις. Το γεγονός όμως ότι κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών αρκετοί παράγοντες που συμμετείχαν στις εν λόγω ψηφοφορίες απομακρύνθηκαν απ' τις θέσεις τους, πιστοποιούσε τον ...καπνό και τη φωτιά.
Τους ...πρόλαβαν οι ΗΠΑ
Παρότι το θέμα συνέχιζε με το ένα ή με τον άλλο τρόπο να παραμένει στην δημοσιότητα, με τις αρχές της Ελβετίας (έδρα της FIFA) να πραγματοποιούν τη δική τους έρευνα για το θέμα, απ' την άλλη μεριά του Ατλαντικού αποδείχθηκαν κάπως πιο γρήγοροι. Συγκεκριμένα η αμερικανική δικαιοσύνη αποδείχθηκε ότι τα τελευταία χρόνια, σε συνεργασία με το FBΙ, πραγματοποίησε δική της έρευνα για τη διαφθορά παραγόντων. Σε αυτό συντέλεσε η περίπτωση του πρώην αξιωματούχου της FIFA και αντιπροέδρου στην Ομοσπονδία ποδοσφαίρου Βόρειας και Κεντρικής Αμερικής, Τσακ Μπλέιζερ, ο οποίος αφού αρχικά συνελήφθη για φοροδιαφυγή απ' τις αμερικάνικες αρχές, δέχθηκε να συνεργαστεί μαζί τους (για να γλυτώσει τις κατηγορίες) αποκαλύπτοντας και ...καρφώνοντας (ακόμα και με μαγνητοσκοπημένες συνομιλίες) διάφορα γεγονότα και πρόσωπα που εμπλέκονται. To τελικό κατηγορητήριο αφορούσε έρευνες απ' το 1992 σε αξιωματούχους του ποδοσφαίρου, που κατηγορούνται για δωροδοκία, ξέπλυμα χρήματος, κρυφές διασυνδέσεις με πολυεθνικές - χορηγούς, και τον ρόλο που έπαιξαν σε διάφορες υποθέσεις, όπως η ανάληψη παγκοσμίων ποδοσφαιρικών διοργανώσεων από συγκεκριμένες χώρες στο Τσάμπιονς Λιγκ Βορειας και Κεντρικής Αμερικής, το Κόπα Αμέρικα, το Κόπα Λιμπερταδόρες και το Κύπελλο Βραζιλίας. Για αυτούς τους λόγους προχώρησαν στη σύλληψη των 10 παραγόντων της FIFA την περασμένη Τετάρτη.
Ο Μπλάτερ, οι αντίπαλοι και η «καθαρή» FIFA
Ενα από τα πρώτα ερωτήματα που βγήκαν στην επιφάνεια αφορούσε τη χρονική συγκυρία στην οποία ξεκίνησε το κουβάρι των εξελίξεων. Δυο μέρες πριν την έναρξη του φετινού ετήσιου συνεδρίου της FIFA, όπου η μάχη για την εκλογή του νέου προέδρου εξελίχθηκε αυτή την φορά στο πλέον τεταμένο κλίμα της τελευταίας 15ετίας τουλάχιστον. Η απόφαση του Μπλάτερ να θέσει ξανά υποψηφιότητα, παρ' όλο που αρχικά το είχε διαψεύσει, ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων. Την ίδια ώρα, οι εξελίξεις στις υποθέσεις για την ανάληψη των Μουντιάλ 2018 και 2022 σε Ρωσία και Κατάρ, οι ψίθυροι για διαφθορά, αλλά και ο πόλεμος με την Eυρωπαϊκή Συνομοσπονδία (UEFA) για τη διοργάνωση του Κατάρ (αν θα γίνει Χειμώνα ή Καλοκαίρι), βάρυναν ακόμη περισσότερο το πολεμικό κλίμα. Στο επίκεντρο βρέθηκαν οι φήμες για διαφθορά παραγόντων και φυσικά ο Ζεπ Μπλάτερ βρέθηκε στο στόχαστρο. Ενόψει των εκλογών, και μετά απο αποχωρήσεις άλλων υποψηφίων, ο Ιορδανός Πρίγκιπας Αλί Μπιν Χουσεΐν, ως μοναδικός αντίπαλος, συγκέντρωσε τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης στον Μπλάτερ. Στο επίκεντρο όλης της προεκλογικής εκστρατείας βρέθηκε η εικόνα της FIFA τα τελευταία χρόνια απ' τις φήμες για διαφθορά. Η κάθαρση ήταν η πλέον χιλιοειπωμένη προεκλογική υπόσχεση και των δύο πλευρών. Ωστόσο τις εκλογές και το τελικό αποτέλεσμα πρόλαβαν οι εξελίξεις, με την Αμερικανική Δικαιοσύνη να αναφέρει ως επίσημη θέση για την έφοδο των αρχών τη συγκυρία ότι τα επίμαχα πρόσωπα βρίσκονταν όλα μαζί την ίδια χρονική στιγμή λόγω του συνεδρίου.
Ανησυχούν οι πολυεθνικές που ...έπεσαν απ' τα σύννεφα
Οπως έχει συμβεί και σε άλλες ...ακραίες περιπτώσεις του παρελθόντος, όπου τα πράγματα δείχνουν να ξεφεύγουν (π.χ. απόδειξη ντοπαρίσματος πρωτοκλασάτου αθλητή), και στην περίπτωση της FIFA oι πολυεθνικές - κολοσσοί που αποτελούσαν είτε τους βασικούς της χορηγούς είτε συνεργάτες ...έπεσαν απ' τα σύννεφα. Και φυσικά όχι μόνο «δεν είδαν - δεν άκουσαν», αλλά ως επί το πλείστον εξέφρασαν και την αγωνία τους για την εξέλιξη των γεγονότων, και φυσικά τη θέλησή τους να μπει το μαχαίρι στο κόκαλο. Μάλιστα αρκετές εκ των πολυεθνικών εκδήλωσαν την πρόθεση να σπάσουν τα πλουσιοπάροχα συμβόλαια συνεργασίας με την FIFA, με προφανή λόγο να βγουν απ' το... κάδρο των εξελίξεων και να μη συνδεθούν με τη διαφθορά. Πριν συμβεί αυτό όμως, οι περισσότερες πολυεθνικές που πήραν θέση κάλεσαν την ίδια τη FIFA να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να τιμωρήσει τους ενόχους.
