Την ανησυχία αλλά και τις πρώτες αντιδράσεις του κόσμου του βιβλίου προκαλεί η πρόθεση της κυβέρνηση να καταργήσει την ενιαία τιμή του βιβλίου, την τελευταία, δηλαδή, «νησίδα» προστασίας των μικρών και μεσαίων εκδοτικών και βιβλιοπωλείων από την ολοκληρωτική «επέλαση» των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων και μονοπωλίων του κλάδου που θα έχει ολέθριες συνέπειες και στο αναγνωστικό κοινό.
Η ενιαία τιμή του βιβλίου ισχύει σε πολλές χώρες, στην Ελλάδα καθιερώθηκε το 1997 (ν. 2557/97) και προβλέπει ότι κάθε βιβλίο των δύο τελευταίων χρόνων πωλείται στην ίδια τιμή από όλα τα σημεία λιανικής πώλησης. Στην πράξη, λειτουργεί σαν μια, έστω αδύναμη αλλά υπαρκτή, «ασπίδα» προστασίας των μικρών, ανεξάρτητων βιβλιοπωλείων και εκδοτικών οίκων απέναντι στις μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου (αλυσίδες βιβλιοπωλείων, μεγάλα εκδοτικά μονοπώλια, σούπερ μάρκετ κ.λπ.) που αντικειμενικά έχουν τη δυνατότητα μεγάλων εκπτώσεων που δεν έχουν οι «μικροί». Είναι όμως πολλαπλά υπέρ και των αναγνωστών, αφού συγκεντροποίηση του κλάδου του βιβλίου σε μια «χούφτα» μονοπώλια σημαίνει ότι θα εκδίδεται μόνο ό,τι αποφασίζουν αυτά και θα πωλείται φυσικά πανάκριβα.
Ο Σύλλογος Εκδοτών Βιβλίου Αθηνών, εκφράζοντας την αντίθεσή του στην κατάργηση του μέτρου, σημειώνει μεταξύ άλλων σε ανακοίνωσή του ότι η ενιαία τιμή αντιμετωπίζει τα βιβλία ως «αναγκαία για την πνευματική και ψυχική εξέλιξη των ατόμων και της κοινωνίας». «Ενα ισχυρό δίκτυο ανεξαρτήτων βιβλιοπωλείων που προσφέρουν την μεγαλύτερη δυνατόν ποικιλία τίτλων είναι η ασφαλής οδός για να προωθηθούν τα βιβλία ως προϊόντα έρευνας, στοχασμού και δημιουργίας, δηλαδή, πολιτισμού».
Σε πολυσέλιδη αναλυτική επιστολή προς τον πρωθυπουργό, η «Ενωση Ελληνικού Βιβλίου» σημειώνει στην Αγγλία, όπου δεν υπάρχει ενιαία τιμή, «μέσα σε μία τετραετία, τα ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία από 1.800 μειώθηκαν σε 1.280». Επιπλέον, αναφέρει παραδείγματα για το τι θα συμβεί σε περίπτωση κατάργησης του μέτρου: «Σε όλα τα νησιά, τις κωμοπόλεις και τα μεγάλα χωριά, όπου δεν υπάρχουν πολλά και μεγάλα βιβλιοπωλεία, θα ανεβούν οι τιμές πώλησης των βιβλίων, όπως ακριβώς γίνεται με τα πρατήρια βενζίνης, με δικαιολογία τα μεταφορικά κόστη. Αρα ένα 30% του πληθυσμού, που συνήθως είναι φτωχότερο, θα αγοράζει ακριβότερα τα βιβλία. Το εμπορικό κίνητρο ενός μεγάλου βιβλιοπωλείου ή μιας αλυσίδας βιβλιοπωλείων θα είναι να διαφημίσει και να πουλήσει, σχεδόν στο κόστος, τα βιβλία "best sellers". Για να το πετύχει αυτό θα "εκβιάσει" υψηλό ποσοστό έκπτωσης από τον εκδότη, ο οποίος με τη σειρά του, για να μην εξαφανιστεί το μικτό του κέρδος, θα υψώσει τη λιανική τιμή του προϊόντος».
Το ΚΚΕ
Πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι από μόνο του το μέτρο της ενιαίας τιμής του βιβλίου, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τη νομοτελειακή διαδικασία συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης κεφαλαίου και στον εκδοτικό κλάδο, ούτε το συνεχώς μειούμενο αναγνωστικό κοινό και την πτώση του πνευματικού επιπέδου του λαού που αποτελούν συνέπειες του καπιταλισμού. Γι' αυτό το ΚΚΕ δεν αρκείται μόνο στην υπεράσπιση της ενιαίας τιμής του βιβλίου αλλά έχει καταθέσει και συγκεκριμένο πολιτικό πλαίσιο προστασίας του βιβλίου που το αντιμετωπίζει όχι ως εμπόρευμα αλλά ως κοινωνικό αγαθό, προτείνοντας:
-- Δημόσιο φορέα για τη διάδοση του βιβλίου με τη συμμετοχή στη διοίκηση των συλλογικών φορέων των δημιουργών.
-- Περισσότερες Δημόσιες Βιβλιοθήκες. Να έχουν πρόσβαση οι συλλογικοί φορείς των λογοτεχνών.
-- Επιδότηση της αγοράς βιβλίου (όπως παλαιότερα με την Εργατική Εστία).
-- Κατάργηση όλων των μέτρων που πλήττουν τους δημιουργούς του βιβλίου, τους εκδότες και βιβλιοπώλες.
-- Ενίσχυση της γενικής παιδείας (ενιαίο δημόσιο δωρεάν δωδεκάχρονο σχολείο για όλους), αισθητική αγωγή μέσα στον κορμό της 12χρονης εκπαίδευσης, για όλα τα παιδιά ανεξάρτητα από κατευθύνσεις. Συγκρότηση δανειστικών βιβλιοθηκών σε κάθε σχολείο.
-- Καθολική λύση του συνταξιοδοτικού και του ασφαλιστικού των λογοτεχνών, βιβλιάριο υγείας για όλους.
-- Γενναία αύξηση του κρατικού προϋπολογισμού για τον πολιτισμό και ειδικότερα για τη διάδοση του βιβλίου.
