Το δικό τους μαρτύριο βιώνουν χιλιάδες οικογένειες που βλέπουν τα παιδιά τους ακόμα και να παρατάνε το σχολείο, επειδή δεν μπορούν να μεταφερθούν σε αυτό
Η φράση του προέδρου του 15μελούς του Καλλιτεχνικού Σχολείου Γέρακα στη συνεδρίαση του περιφερειακού συμβουλίου Αττικής όπου συζητήθηκε το θέμα της μεταφοράς μαθητών «δεν θέλω να βλέπω συμμαθητές μου να μού λένε ότι θα φύγουν από το σχολείο», είναι ενδεικτική της κατάστασης που επικρατεί. Χιλιάδες μαθητές καλλιτεχνικών, μουσικών σχολείων, σχολείων για παιδιά με αναπηρίες και οι γονείς τους βιώνουν κυριολεκτικά ένα μαρτύριο.
Ενα μαρτύριο που το έδειξαν με την κινητοποίησή τους την Πέμπτη το μεσημέρι, στο κέντρο της Αθήνας. Ζητούν δωρεάν ασφαλή μεταφορά. Και το ζητούν παιδιά που συμπεριλαμβάνονται στους 4.000 μαθητές Ειδικών Σχολείων που δεν έχουν μέσο να πάνε στα σχολεία τους όπου εκτός από εκπαίδευση προβλέπεται, αποκατάσταση. Είναι μαθητές Μουσικών και Καλλιτεχνικών Σχολείων, από τους 2.000 που συγκεντρώνονται σε αυτά τα διαδημοτικά σχολεία από κάθε γωνιά της Αττικής και... αυτοσχεδιάζουν για να φτάσουν στο σχολείο. Γονείς και μαθητές από διάφορες περιοχές της Αττικής που απαιτείται μισθωμένο όχημα για τη μεταφορά τους. Ανάλογο πρόβλημα υπάρχει σε πολλές περιοχές της χώρας.
Κάθε Σεπτέμβρη, με την έναρξη των μαθημάτων, το πρόβλημα επανέρχεται, ίσως με κάποιες... παραλλαγές. Φέτος όμως, λόγω της εφαρμογής των νεότερων ρυθμίσεων και την χαμηλή χρηματοδότηση, είναι οξύτερο. Μετά από δέκα νόμους, έξι εγκυκλίους, επτά τουλάχιστον παρατάσεις συμβάσεων, τρεις Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις τα τελευταία χρόνια, το αποτέλεσμα είναι ότι τα παιδιά δεν έχουν σήμερα, αρχές Οκτώβρη, μισθωμένα μέσα για να πάνε στο σχολείο τους.
Αυτό που αποτελεί κοινό παρονομαστή των παραπάνω θεσμικών και άλλων παρεμβάσεων είναι η διατήρηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας στις σχολικές μεταφορές. Με μία λειτουργία που θα έπρεπε να είναι ενταγμένη στη σχολική διαδικασία - καθώς για χιλιάδες μαθητές συνδέεται με το αν θα πάνε σχολείο ή όχι - να είναι κάθε φορά προϊόν διαπραγμάτευσης με ιδιώτες και τουριστικά γραφεία, τα οποία φυσικά λειτουργούν με γνώμονα τα έσοδα που θα φτάσουν σε αυτά, με το επιχειρηματικό τους συμφέρον. Ετσι, πολλές φορές, διαγωνισμοί κρίνονται άγονοι, επειδή οι ιδιώτες θέλουν περισσότερα χρήματα. Δηλαδή, το εάν ένα παιδί θα πάει σχολείο εξαρτάται από το εάν το κέρδος ικανοποιεί τους ιδιοκτήτες των λεωφορείων. Σύμφωνα με την εκτίμηση της Ομοσπονδίας Γονέων Αττικής, οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν «ταΐσει» τα τελευταία χρόνια τους ιδιώτες με τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ. Ενδεικτικά το 2009 διατέθηκαν στις συμβάσεις 300 εκατ. ευρώ και το 2010, 250 εκατ. ευρώ.
Το γονεϊκό κίνημα, οι λαϊκές οικογένειες δηλαδή που αγωνιούν και πληρώνουν για το ζήτημα της μεταφοράς κοντά σε τόσα άλλα για τη μόρφωση των παιδιών τους, βρίσκεται χρόνια τώρα αντιμέτωπο με τέτοια αδιέξοδα. Βλέπει ότι κάθε χρόνο σχεδόν η έναρξη των δρομολογίων γίνεται μετά από πιέσεις, παρεμβάσεις, δυναμικές κινητοποιήσεις ενώ αποδείχτηκε ότι όλα αυτά τα χρόνια με τις κινητοποιήσεις τους οι γονείς καθυστερούν την κατάργηση και εμπορευματοποίηση της μεταφοράς μαθητών.
Το γονεϊκό κίνημα ζητά τη δημιουργία Κρατικού Φορέα, για Αποκλειστικά Δημόσιο, Δωρεάν και Ασφαλές σύστημα μεταφοράς των μαθητών, με κατάλληλα διαμορφωμένα μέσα μετακίνησης, με μόνιμους εξειδικευμένους οδηγούς και συνοδηγούς και απευθείας κρατική χρηματοδότηση.
Διαιωνίζοντας τα αδιέξοδα
Η λογική της αύξησης των χιλιομετρικών ορίων, η υποχρηματοδότηση, η επιμονή στην επιχειρηματική αντιμετώπιση του θέματος της μεταφοράς μαθητών έχει σαν αποτέλεσμα ελάχιστοι μαθητές να δικαιούνται μεταφορά με δημόσια σύμβαση και η ευθύνη μετακυλίεται στους γονείς οι οποίοι με ένα κουπόνι ή με ένα ποσό, θα υποχρεώνονται να μεταφέρουν τα παιδιά τους από και προς το σχολείο.
Για τους γονείς μάλιστα, η Κοινή Υπουργική απόφαση 24001 του 2013, προβλέπει αποζημίωση 0.35 ευρώ ανά χιλιόμετρο για μονή διαδρομή (δηλαδή μόνο για να πάει κάποιος όχι για να φέρει από το σχολείο το παιδί του!). Μάλιστα, βλέποντας ίσως και μία πραγματικότητα που διαμορφώνεται, προβλέπει πως «αν η μεταφορά των μαθητών κατά τις διατάξεις του άρθρου 2 είναι αδύνατη ή κρίνεται οικονομικά ασύμφορη και οι μαθητές έχουν εγκατασταθεί σ' άλλη κατοικία πλησίον του σχολείου τους, αποκλειστικά και μόνο με σκοπό τη φοίτησή τους στην εν λόγω σχολική μονάδα, χορηγείται μηνιαίο επίδομα 85 ευρώ». Δηλαδή, η πολιτεία καλεί τους γονείς να μετακομίσουν αντί να φροντίσει για σταθερό και μόνιμο σύστημα μεταφοράς...
Σε ανάλογη κατεύθυνση και επιπροσθέτως στα παραπάνω, η τροποποιητική ΚΥΑ 32807/1.9.2014, όχι μόνο συνεχίζει το καθεστώς των συμβάσεων με ιδιώτες ιδιοκτήτες και αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης (πούλμαν, ταξί) αλλά «καινοτομεί», επιτρέποντας σε οποιονδήποτε έχει αυτοκίνητο (ΙΧ), να αναλαμβάνει χρέη μεταφοράς και να αποζημιώνεται. Ειδικότερα, προβλέπει ότι σε περιπτώσεις που η μεταφορά είναι αδύνατη ή κρίνεται οικονομικά ασύμφορη, οι μαθητές «μεταφέρονται με ιδιώτες μεταφορείς, τα μέσα των οποίων πληρούν τις κατάλληλες προδιαγραφές (ζώνες ασφαλείας, ΚΤΕΟ, κ.λπ.), λόγω έλλειψης μεταφορικών μέσων δημόσιας χρήσης σε ορεινές, δύσβατες ή νησιωτικές περιοχές. Η Περιφέρεια μετά από αιτιολογημένη απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου μπορεί να συνάπτει συμβάσεις με κόστος υπολογιζόμενο έως και το 80% του αντίστοιχου μεταφορικού μέσου του μαθηματικού τύπου του παραρτήματος της παρούσας». Η Ομοσπονδία Γονέων Αττικής, οι Σύλλογοι Γονέων ΑμΕΑ, Μουσικών και Καλλιτεχνικών Σχολείων Αττικής χαρακτηρίζουν την κίνηση αυτή ως «εγκληματική».
«Μπαλάκι» ανάμεσα σε κυβέρνηση - περιφέρειες
Γονείς και μαθητές έχουν μετατραπεί σε μπαλάκι ανάμεσα σε συγκυβέρνηση και περιφερειακές αρχές, μιας και οι τελευταίες με τον «Καλλικράτη» έχουν αναλάβει την αρμοδιότητα (σ.σ. αρχικά ήταν στους δήμους). Οι ευθύνες για την κατάσταση βαρύνουν και τους δύο. Ενδεικτική γι' αυτό είναι η στάση της Περιφερειακής Αρχής Αττικής κατά τη συζήτηση του θέματος στο Περιφερειακό Συμβούλιο της περασμένης Πέμπτης 2 Οκτώβρη.
Η Περιφερειακή Αρχή του ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε ότι θα κινηθεί μέσα στο συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο της συγκυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ. Και απαρίθμησε τις κινήσεις που έγιναν, εφαρμόζοντας τις διατάξεις που διέπουν τη μεταφορά μαθητών: Διεθνής διαγωνισμός το Μάρτη προϋπολογισμού 39 εκατομμυρίων ευρώ για 644 δρομολόγια το καλοκαίρι (έναντι 916 πέρσι), από τα οποία κατοχυρώθηκαν 105, πρόχειρος διαγωνισμός, δεύτερος διαγωνισμός, προσυμβατικός έλεγχος, εμμονή του Επιτρόπου της Περιφέρειας (Ελεγκτικό Συνέδριο) να ελέγξει όλες τις συμβάσεις και όχι μόνο τις 7 που αφορούσαν ποσό 200.000 ευρώ. Στο μεταξύ, εκτός της αρχικής προκήρυξης ήταν 353 δρομολόγια καθώς αυτή είχε γίνει σύμφωνα με την ΚΥΑ 24001, η οποία έκοβε το δικαίωμα μεταφοράς από πολλούς μαθητές.
Οπως προέκυψε και ενώ βρισκόμαστε ήδη ένα μήνα σχεδόν από την έναρξη της σχολικής χρονιάς στις 11 Σεπτέμβρη:
- μόνο 96 δρομολόγια είναι έτοιμα να ξεκινήσουν πιθανά την ερχόμενη εβδομάδα, κάτι περισσότερα δηλαδή από το 10% των αναγκών,
- άλλα 28 βρίσκονται στη διαδικασία προσυμβατικού ελέγχου,
- 83 είναι προς το παρόν άγονα και 355 είναι σε διαδικασία κατακύρωσης. Γι' αυτά τα 438 ευελπιστούν να κατακυρωθούν και να πάνε στον Επίτροπο το επόμενο διάστημα (15 μέρες), όπου θα απαιτηθεί επιπλέον ένας μήνας,
- τα υπόλοιπα περίπου 353 δρομολόγια που είναι εκτός διαγωνισμών (λόγω των νέων χιλιομετρικών αποκλεισμών) ευελπιστούν να κατακυρωθούν με απευθείας ανάθεση σύμφωνα με την εγκύκλιο 51 του Υπ. Εσωτερικών.
Αυτό που προκύπτει με βεβαιότητα είναι ότι παρά τις - στα λόγια - καταγγελίες του συγκεκριμένου συστήματος μεταφοράς μαθητών και του θεσμικού πλαισίου, η Περιφερειακή Αρχή θα το εφαρμόσει και το δηλώνει, κάνοντας ξεκάθαρο ότι δεν είναι στις προθέσεις της να συγκρουστεί με αυτό.
Στην ίδια συνεδρίαση, οι εκλεγμένοι περιφερειακοί σύμβουλοι του ΚΚΕ με το ψηφοδέλτιο της «Λαϊκής Συσπείρωσης» κατέθεσαν πρόταση που - σε αντίθεση με τις αόριστες «δεσμεύσεις» - της Περιφερειακής αρχής, ζητούσε «να αποφασίσει το Περιφερειακό Συμβούλιο ότι μέσα σε μία εβδομάδα θα έχει εξασφαλίσει τα δρομολόγια για όλους τους μαθητές, έστω παραβιάζοντας και την ΚΥΑ και γι' αυτό να αξιοποιήσει και το αποθεματικό που έχει η Περιφέρεια αν χρειαστεί». Η πρόταση αυτή καταψηφίστηκε.
Οι γονείς των μαθητών, όπως δηλώνει η Ομοσπονδία Γονέων Αττικής, συνεχίζουν απαιτώντας τόσο από την κυβέρνηση όσο και από την Περιφέρεια Αττικής άμεση λύση του προβλήματος. Ειδικότερα ζητούν να ξεκινήσουν ΤΩΡΑ τα κατακυρωμένα δρομολόγια χωρίς καμία καθυστέρηση. Να ξεκινήσει ΤΩΡΑ η διαδικασία για τα δρομολόγια που είναι εκτός διαγωνισμού, λόγω της ΚΥΑ 24001 (έτσι και αλλιώς μόνο για φέτος υπάρχει άρση των χιλιομετρικών ορίων). Να σταματήσει ο ελεγκτικός μηχανισμός του ΟΑΣΑ, να κόβει πρόστιμα στους μαθητές που δεν έχουν εισιτήριο. Να δώσουν επιπλέον κονδύλια από το πλεόνασμα που έχουν, τόσο η κυβέρνηση, όσο και η Περιφέρεια, για να καλύψουν την ανάγκη της μεταφοράς των μαθητών. Αμεσα να προχωρήσουν στην κατάθεση νέου νομοσχεδίου για τη μεταφορά των μαθητών, χωρίς την εμπλοκή των ιδιωτών.
Μαρίνα ΚΑΛΛΙΓΕΡΗ
