Τριήμερη διεθνής συνδιάσκεψη για την καπιταλιστική ανάπτυξη
Σε αρένα έντονης επιχειρηματικής κινητικότητας και ζωηρών διαβουλεύσεων μεταξύ εκπροσώπων μονοπωλίων, με στόχο την ακόμη μεγαλύτερη αύξηση του καπιταλιστικού κέρδους σε βάρος της εργατικής τάξης της Αιγύπτου, μετατράπηκε από χτες το πολυτελές αιγυπτιακό τουριστικό θέρετρο στο Σαρμ ελ Σέικχ του νότιου άκρου της Χερσονήσου Σινά, με αφορμή τη διεθνή Συνδιάσκεψη για την Οικονομική Ανάπτυξη που συγκάλεσε η κυβέρνηση του Αιγύπτιου Προέδρου, Αμπντέλ Φατάχ Σίσι, στις 13, 14 και15 Μάρτη.
«Παρών» στη συνδιάσκεψη δίνουν περίπου 2.000 κυβερνητικοί αξιωματούχοι από 112 χώρες, 30 αρχηγοί κρατών, δεκάδες ανώτατα διευθυντικά στελέχη πολυεθνικών εταιρειών. Εκ μέρους της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ είχε προγραμματιστεί να παραβρεθεί ο Γ. Σταθάκης, υπουργός Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας, Τουρισμού, ενώ από την Κύπρο θα είναι ο Νίκος Αναστασιάδης.
Ο πρόεδρος Σίσι, πριν κλείσει καλά-καλά ένα χρόνο στον προεδρικό θώκο, πραγματοποιεί τη Διεθνή Συνδιάσκεψη στη βάση ιδέας που είχε πέρσι ο αποβιώσας (πριν λίγους μήνες) Σαουδάραβας μονάρχης Αμπντάλα, με στόχο τη συγκέντρωση νέας οικονομικής βοήθειας ώστε να καλυφθούν τα σοβαρά ελλείμματα του αιγυπτιακού προϋπολογισμού, σημαντικά χρηματοδοτικά κενά και να τονωθούν τα χαμηλά ποσοστά ανάπτυξης, που το 2014 είχαν κατρακυλήσει στο 2,2% από 7% που ήταν μέχρι και λίγο πριν τη λεγόμενη «αραβική άνοιξη», όπου η λαϊκή αγανάκτηση χειραγωγήθηκε και εγκλωβίστηκε στο πλαίσιο της σύγκρουσης διαφορετικών μερίδων του ντόπιου κεφαλαίου και εξωτερικών συμμάχων τους. Η ιδέα του Αμπντάλα για αραβική ή διεθνή σύνοδο «δωρητών» στο Κάιρο, είχε εμφανιστεί σε μία περίοδο που η νέα κυβέρνηση Σίσι προβληματιζόταν για το πώς θα μπορούσε να ανταπεξέλθει στις αυξημένες απαιτήσεις των οικονομικών δυσκολιών και στις φιλοδοξίες της αιγυπτιακής αστικής τάξης, των ντόπιων και ξένων μονοπωλίων παρά τα περίπου 20 δισ. δολάρια που της είχαν δώσει άμεσα ως βοήθεια οι άλλες μοναρχίες του Περσικού Κόλπου (με πρώτες τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα).
Πρόσκληση σε μονοπώλια κάθε λογής
Η ιδέα της «διάσκεψης δωρητών» μετεξελίχθηκε σύντομα στη τωρινή συνδιάσκεψη οικονομικής ανάπτυξης στο Σαρμ ελ Σέικχ και σε ένα σύνθετο πρόγραμμα πολλών δεκάδων νέων έργων υποδομής σε κατασκευές, μεταφορές, Ενέργεια, αγροτική παραγωγή και ιχθυοκαλλιέργειες, βιομηχανία, τουρισμό, υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης, με απώτερο στόχο την προσέλκυση ξένων επενδύσεων άνω των 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων και τη ραγδαία αύξηση της ανάπτυξης στην Αίγυπτο κατά 7% μέσα στην επόμενη τετραετία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, πριν καν αρχίσει χτες η συνδιάσκεψη, ο Πρόεδρος Σίσι είχε υπογράψει το νέο νόμο περί επιτάχυνσης και διευκόλυνσης των επενδύσεων, επιχειρώντας να συρρικνώσει την αιγυπτιακή γραφειοκρατία (αντικαθιστώντας 87 οργανισμούς και δημόσιες υπηρεσίες με μία κεντρική που θα ασχολείται αποκλειστικά με την έκδοση αδειών για επιχειρήσεις), να εξασφαλίσει «ασυλία» στα διευθυντικά στελέχη τεράστιων επιχειρηματικών ομίλων από ποινικές διώξεις, να δυσκολέψει ακόμη περισσότερο την ήδη δύσκολη συνδικαλιστική δράση των εργαζομένων και να μειώσει σημαντικά τη φορολογία επί των εταιρικών κερδών.
Τα κίνητρα και οι νέες, ακόμη μεγαλύτερες παραχωρήσεις στο ντόπιο και ξένο μεγάλο κεφάλαιο φάνηκαν να αποδίδουν, αφού ελάχιστες βδομάδες πριν την έναρξη της συνδιάσκεψης η κυβέρνηση Σίσι είχε εξασφαλίσει ήδη επτά μεγάλα επενδυτικά σχέδια, εκ των οποίων ορισμένα αφορούν επενδυτικά σχέδια της Παγκόσμιας Τράπεζας σε Ενέργεια, μεταφορές και δημιουργία θέσεων εργασίας σε εκπαίδευση και Υγεία περίπου 5,4 δισ. δολαρίων.
Σχεδιάζονται έτσι νέα δεκάδες βιομηχανικά συγκροτήματα (π.χ., στους τομείς κλωστοϋφαντουργίας, πλαστικών, επεξεργασίας δέρματος, πετροχημικών κλπ.). Προβλέπεται ακόμη προνομιακή εκχώρηση χιλιάδων στρεμμάτων καλλιεργήσιμων εκτάσεων για ακόμη μεγαλύτερη τόνωση της αγροτικής παραγωγής σε Βόρειο Σινά και Κάτω Αίγυπτο, δεδομένου ότι η γεωργία δίνει το ένα τέταρτο του αιγυπτιακού ΑΕΠ, απασχολεί πάνω από 6.000 επιχειρήσεις και 6.000.000 κακοπληρωμένους εργάτες. Η αιγυπτιακή κυβέρνηση στο πολυσέλιδο έντυπο, που έχει αναρτήσει και στο Διαδίκτυο, με τίτλο «Αίγυπτος: Το Μέλλον» σε σχέση με τη Συνδιάσκεψη στο Σαρμ ελ Σέικχ (www.egyptthefuture.com/sector/agriculture-2/), «διαφημίζει» το ντόπιο εργατικό δυναμικό ως μία έτοιμη δεξαμενή φτηνής εργασίας και σημειώνει: «Η Αίγυπτος έχει ήδη αναδειχθεί ως προορισμός επιλογής για πολυεθνικές που αναζητούν χαμηλού κόστους διαδικασίες παραγωγής»!
Κανάλια, βιομηχανικά και τεχνολογικά πάρκα
Ναυαρχίδα των φιλόδοξων αναπτυξιακών σχεδίων της κυβέρνησης Σίσι είναι η δημιουργία διεθνούς βιομηχανικού και επιμελητειακού πάρκου γύρω από το σημερινό κανάλι του Σουέζ, μέσω επενδύσεων ύψους 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων την επόμενη 15ετία. Το φιλόδοξο αυτό σχέδιο, που είναι γνωστό ως «Κανάλι Σουέζ για την Περιφερειακή Ανάπτυξη», επιδιώκει την ενίσχυση του γεωπολιτικού ρόλου της Αιγύπτου στο διεθνές εμπόριο, κυρίως μεταξύ Ευρώπης, Αφρικής και Ασίας, εκσυγχρονίζοντας και ενισχύοντας το Σουέζ, μεταξύ άλλων, και με τη δημιουργία ενός νέου παράλληλου καναλιού που θα επιταχύνει τις διεθνείς ναυτιλιακές διαδρομές και θα διπλασιάζει τον αριθμό των πλοίων (από 47 σε 95) που θα περνούν από την περιοχή το αργότερο ως το 2018, οπότε αναμένεται να είναι έτοιμο. Πέρα από το νέο κανάλι στο Σουέζ (μήκους 75 χλμ και εκτιμώμενου κόστους 30 δισ. αιγυπτιακών λιρών), η αιγυπτιακή κυβέρνηση επιδιώκει την ανάπτυξη των υποδομών και τον εκσυγχρονισμό τριών πόλεων της περιοχής (Σουέζ, Ισμαϊλία, Πορτ Σαίντ). Προβλέπεται ακόμη να δημιουργηθεί νέο, αχανές βιομηχανικό και επιχειρηματικό πάρκο, ξεχωριστή ρωσική βιομηχανική ζώνη, μεγάλες εγκαταστάσεις για ιχθυοκαλλιέργειες, τεχνολογική κοιλάδα ανάλογη με τη αμερικανική Σίλικον Βάλεϊ στην Καλιφόρνια, βελτίωση των εγκαταστάσεων σε πέντε μεγάλα λιμάνια της περιοχής και εκατοντάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας.
Από αυτά τα φιλόδοξα σχέδια δε λείπουν ούτε τα πλάνα για νέους οδικούς άξονες, επτά υπόγειες σήραγγες, 13 σταθμοί παραγωγής ενέργειας, είτε με συμβατικές είτε με Ανανεώσιμες Πηγές, ιδιαίτερα μετά την, προ ολίγων μηνών, σταδιακή ιδιωτικοποίηση της Κρατικής Εταιρείας Ηλεκτρισμού και τα σχέδια της κυβέρνησης Σίσι για ξεπούλημα του τομέα παραγωγής και διανομής ενέργειας με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα ήδη εξασθενημένα φτωχά λαϊκά στρώματα, ιδιαίτερα μετά τη δραματική μείωση έως και κατάργηση της κρατικής επιδότησης στα καύσιμα το περασμένο καλοκαίρι... Τα σχέδια αυτά έχουν ήδη προσελκύσει το ενδιαφέρον μεγάλων ευρωπαϊκών ενεργειακών μονοπωλίων, με πιο πρόσφατη την περίπτωση της ρωσικής βιομηχανίας κατασκευής σταθμών πυρηνικής ενέργειας, καθώς στη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψης Πούτιν στο Κάιρο, γνωστοποιήθηκε η πρόθεση της ρωσικής εταιρείας «ΡΟΣΑΤΟΜ» να αναλάβει την κατασκευή του πρώτου αιγυπτιακού πυρηνικού σταθμού!
Μεγάλα κίνητρα δίνονται και στον κλάδο της οικοδομής, με δεδομένες τις ανάγκες στέγασης των 87.000.000 Αιγυπτίων και τους υψηλούς ρυθμούς πληθυσμιακής αύξησης (2% ετησίως). Η κυβέρνηση Σίσι θεωρεί τον κλάδο της οικοδομής ως μία από τις ατμομηχανές της αιγυπτιακής οικονομίας, έχοντας ήδη υποσχεθεί την κατασκευή ενός εκατομμυρίου εργατικών κατοικιών για τα ασθενή λαϊκά στρώματα ως το 2020.
Ανήσυχη η εργατική τάξη
Το γνωστό παραμύθι περί «ανάπτυξης» μέσω της προσέλκυσης επενδύσεων είχε πουλήσει στον αιγυπτιακό λαό πριν 20-30 χρόνια ο τότε πρόεδρος της χώρας, Χόσνι Μουμπάρακ. Στη διάρκεια της δεκαετίας του '90 και του 2000, οι τότε ιθύνοντες έταζαν στον αιγυπτιακό λαό «λαγούς με πετραχήλια», πως δηλαδή με τις ιδιωτικοποίησεις πάνω από 350 κρατικών και δημόσιων οργανισμών θα έβλεπαν «άσπρη μέρα»... Οχι μόνο «άσπρη μέρα» δεν είδαν αλλά αναγκάστηκαν να σφίξουν το ζωνάρι ακόμη περισσότερο.
Μέσα στη βδομάδα έγινε διαμαρτυρία εργαζομένων σε κατασκευαστικές εταιρείες έξω από κυβερνητικές υπηρεσίες στο Κάιρο που διεκδικούσαν τα δεδουλευμένα τους. Από τη διαδικασία, δε, των ιδιωτικοποιήσεων δημόσιων εταιρειών από τη δεκαετία του '90, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, από τους 8.000 υπαλλήλους που δούλευαν σε 380 δημόσιες επιχειρήσεις σήμερα έμειναν γύρω στους 2.000.
Η κατάσταση έφτασε σε τέτοιο σημείο ώστε, ακόμη και τα αιγυπτιακά αστικά δικαστήρια, διέταξαν προ μηνών την «εθνικοποίηση» έξι εταιρειών μετά από προσφυγή των υπαλλήλων.
Σήμερα στοιχεία διαφόρων οικονομικών αναλυτών διαψεύδουν τα περί μείωσης της ανεργίας από το 13,1% στο 8,5% σε μία τετραετία λόγω των ξένων επενδύσεων, όπως ισχυρίστηκε ο υπουργός Επενδύσεων, Ασράφ Σαλμάν. Η αντεργατική πολιτική, οι διώξεις συνδικαλιστών επιβεβαιώνουν ότι, για άλλη μια φορά, από τη λεγόμενη «μεγάλη ανάπτυξη που έρχεται», πάλι χαμένοι θα βγουν οι εργαζόμενοι. Και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει όσο κυριαρχεί ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης, που για να εξασφαλιστεί «πατάει» πάνω σε σμπαραλιασμένα εργατικά δικαιώματα. Μονόδρομος για τους εργάτες και τα λαϊκά στρώματα είναι η ρήξη με τη στρατηγική του κεφαλαίου, ώστε να γίνουν αφέντες του πλούτου που παράγουν με τη δική τους εξουσία.
Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ
