Σύμφωνα με τη Γιούροστατ, η Ευρωζώνη αναπτύχθηκε με ρυθμό 0,4% (έναντι 0,3% το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο), ξεπερνώντας τα δεδομένα της Βρετανίας και των ΗΠΑ (0,2%) το ίδιο διάστημα. Πρόκειται για τάση η οποία ενισχύει προβλέψεις ότι το 2015 θα κλείσει για την Ευρωζώνη με συνολική ανάπτυξη 1,6%. Τα αστικά οικονομικά επιτελεία όμως δεν είναι αισιόδοξα για την πορεία. Ακριβώς επειδή το φτηνό ευρώ δεν αύξησε τις εξαγωγές, αφετέρου το φτηνό πετρέλαιο ακριβαίνει.
Η πτώση της βιομηχανικής παραγωγής και οι ρυθμοί ...«ανάπτυξης»
Υπάρχουν όμως και άλλα στοιχεία που παγώνουν την αισιοδοξία, όπως η βιομηχανική παραγωγή. Σύμφωνα με τη Γιούροστατ, η βιομηχανική παραγωγή στην Ευρωζώνη υποχώρησε το Μάρτη διαψεύδοντας τις εκτιμήσεις των αναλυτών που περίμεναν να παραμείνει σταθερή. Η βιομηχανική παραγωγή υποχώρησε κατά 0,3% στην Ευρωζώνη το Μάρτη σε σχέση με το Φλεβάρη, ενώ παρέμεινε σταθερή στην ΕΕ των 28. Το Φλεβάρη η βιομηχανική παραγωγή είχε αυξηθεί κατά 1,0% και 0,8% αντίστοιχα. Σε ετήσια βάση, η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά 1,8% στην Ευρωζώνη και κατά 2,0% στην ΕΕ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γιούροστατ, οι μεγαλύτερες μειώσεις σε μηνιαία βάση καταγράφηκαν σε Ολλανδία (-3,6%), Λιθουανία (-3,4%) και Εσθονία (-1,0%), ενώ οι μεγαλύτερες αυξήσεις σε Λετονία (+10,9%), Δανία (+4,6%) και Ιρλανδία (+3,0%) (ιστοσελίδα «Κάπιταλ»).
Για τα ξεχωριστά κράτη - μέλη: Το ΑΕΠ της Γερμανίας αυξήθηκε κατά 0,3% το πρώτο τρίμηνο του 2015, ενώ προβλεπόταν αύξηση κατά 0,5%, άρα μειωμένο σε σχέση με την εκτίμηση αλλά και σε σχέση με την αύξηση κατά 0,7% που είχε το τελευταίο τρίμηνο του 2014. Η εκτίμηση που υπάρχει από τα αστικά επιτελεία της Γερμανίας είναι ότι η όποια ανάπτυξη οφείλεται κυρίως στην εγχώρια ζήτηση, αφού οι εξαγωγές μειώθηκαν. Αυτό το συνδυάζουν με τη συρρίκνωση του διεθνούς εμπορίου, κυρίως λόγω της επιβράδυνσης της Κίνας. Το συγκεκριμένο αποτέλεσμα έρχεται αμέσως μετά την πρόσφατη εκτίμηση της Γερμανίας για ανάπτυξη κατά 1,8% το 2015. Ομως, η «γερμανική συνταγή» μοιάζει να μην αποδίδει ούτε... για τη Γερμανία.
Το ΑΕΠ της Γαλλίας στο πρώτο τρίμηνο του 2015 κατέγραψε το μεγαλύτερο ρυθμό ανάπτυξης της τελευταίας διετίας και έφτασε στο 0,6% ενώ το τελευταίο τρίμηνο του 2014 ήταν στάσιμο. Και εδώ η ανάκαμψη οφείλεται στην εσωτερική ζήτηση αφού, σύμφωνα με γαλλικές στατιστικές υπηρεσίες, η καταναλωτική δαπάνη αυξήθηκε στο πρώτο τρίμηνο του 2015 κατά 1,6%.
Η Ιταλία επίσης εμφάνισε μικρή ανάκαμψη, κατά 0,3% του ΑΕΠ, ο υψηλότερος ρυθμός εδώ και τέσσερα χρόνια. Βεβαίως, ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών, Π. Παντοάν, ξέροντας ότι οι ευνοϊκές συνθήκες είναι κυρίως εξωγενείς (φτηνό ευρώ, φτηνό πετρέλαιο), προειδοποίησε ότι αυτή η κατάσταση δε θα κρατήσει και πολύ.
Στην Κύπρο, ο ρυθμός ανάπτυξης έφτασε στο 1,6% στο διάστημα του πρώτου τριμήνου του 2015, από το -0,4% το προηγούμενο. Στην Ισπανία έφτασε στο 0,9% (αποτελεί υψηλό επταετίας), στην Πορτογαλία στο 0,4%, όσο δηλαδή αυξήθηκε ο ρυθμός ανάπτυξης και το δ΄ τρίμηνο του 2014. Στη Φινλανδία, αντίθετα, η οικονομία συρρικνώθηκε κατά 0,1% το πρώτο τρίμηνο του 2015 από το -0,2% ένα τρίμηνο πριν.
Τα μπρος - πίσω
Η αστική προπαγάνδα προβάλλει την παραπάνω εικόνα ως εφαλτήριο καπιταλιστικής ανάπτυξης, σε αντίθεση με την οικονομία των ΗΠΑ που εμφάνισε αρνητικά στοιχεία αφού στο α' τρίμηνο του 2015 σημειώθηκε επιβράδυνση της ανάπτυξης, η οποία ενισχύθηκε μόλις 0,2% σε σχέση με το τελευταίο τρίμηνο του 2014, αλλά και με το αντίστοιχο τρίμηνο, το πρώτο δηλαδή του 2014, ανατρέποντας τις προβλέψεις για ανάπτυξη 1%, ανησυχώντας και την κυβέρνηση και τους καπιταλιστές και την Κεντρική τους Τράπεζα (Fed). Θυμίζουμε ότι το 2014 η ανάπτυξη στις ΗΠΑ «έτρεχε» με 2,2%.
Επίσης, επιβραδύνεται η οικονομία της Κίνας (ήδη έπεσε κάτω από το 7%, στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 6 ετών). Η κυβέρνηση και η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας έχουν πάρει ήδη εδώ και καιρό μέτρα χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής με μείωση των επιτοκίων, μείωση του ποσού που υποχρεούνται να διατηρούν οι κινεζικές τράπεζες στα ταμεία της Κεντρικής Τράπεζας, όλα δε αυτά σε μια προσπάθεια να ενισχύσουν τη ρευστότητα, ενθαρρύνοντας έτσι την αύξηση του δανεισμού για επενδύσεις.
Η οικονομία της Κίνας πλήττεται από τη μεγάλη επιβράδυνση της αγοράς στέγης, με αποτέλεσμα να μειώνεται σημαντικά η ζήτηση σε όλους τους εξαρτημένους από αυτήν κλάδους, από τις επιπλώσεις, μέχρι τις βιομηχανίες τσιμέντου και χάλυβα. Ο κλάδος της στέγης αντιπροσωπεύει το 25% του κινεζικού ΑΕΠ (μαζί, βεβαίως, με όλες τις βιομηχανίες που σχετίζονται με τη στέγη). Ταυτόχρονα, λόγω κρίσης υπάρχει μείωση των εξαγωγών.
Ετσι, η Κίνα είχε σχεδιάσει από το τέλος του 2014 κρατικές επενδύσεις 10,5 δισ. ευρώ για υποδομές ώστε να αντισταθμίσει τη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας, ενώ στο εσωτερικό της φαίνεται ότι προσανατολίζεται σε πολιτική ενίσχυσης της ζήτησης.
Η Κίνα έχει μια τεράστια εσωτερική αγορά, που μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της οικονομίας της, αλλά απαιτεί επενδύσεις. Εως τώρα η τεράστια ανάπτυξή της ήταν στα παράλια. Βασικός λόγος, το μικρό σχετικά κόστος των μεταφορών των εμπορευμάτων και των πρώτων υλών. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος της τεράστιας ανισομετρίας στην ανάπτυξη της Κίνας στο εσωτερικό σε σχέση με τα παράλια. Και αυτό, παρότι υπάρχει πλούτος, ιδιαίτερα ορυκτός, αλλά και δυνατότητες αγροτικής ανάπτυξης, στην ενδοχώρα, αλλά η έλλειψη συγκοινωνιακού δικτύου δε συμβάλλει σε επενδύσεις σ' αυτούς τους τομείς που θα μπορούσαν να αναπτύξουν ακόμη περισσότερο και τη μεταποίηση.
Σύμφωνα με την «Καθημερινή», 17/5/2015, «η Εθνική Επιτροπή Ανάπτυξης και Μεταρρυθμίσεων της Κίνας (NDRC) έδωσε το πράσινο φως για να ξεκινήσει το νέο πρόγραμμα έργων υποδομής. Εχει προηγηθεί μια αύξηση κατά 33,2% των δημοσιονομικών δαπανών τον Απρίλιο, που ακολούθησε την αισθητά μικρότερη αύξηση του 4,4% που είχε σημειωθεί τον Μάρτιο.
Δεδομένου ότι τουλάχιστον πέντε από τα έργα που δρομολογούνται εγκρίθηκαν από την αρμόδια επιτροπή μόλις τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, ο Ουάνγκ Γιουν, οικονομικός αναλυτής στο οικονομικό ινστιτούτο China Centre for International Economic Exchanges, εκτιμά πως "το Πεκίνο κατέγραψε ότι είναι σοβαρή η κατάσταση της οικονομίας και θέλησε να επισπεύσει τη στήριξη που θα παράσχει ώστε να σταθεροποιηθεί η ανάπτυξη"».
Επομένως, τόσο η κατάσταση της οικονομίας των ΗΠΑ (αστάθεια), όσο και η επιβράδυνση της οικονομίας της Κίνας εμποδίζουν τις εξαγωγές από την Ευρωζώνη σ' αυτά τα δύο ισχυρά καπιταλιστικά κράτη (πρώτες οι ΗΠΑ, δεύτερη η Κίνα στην παγκόσμια κατάταξη). Δεν μπορεί κανείς να προβλέψει πώς το πρόγραμμα ανάπτυξης των υποδομών στην Κίνα μπορεί να συμβάλει στο να κάνουν εισαγωγές, άρα να αυξηθούν ίσως οι εξαγωγές από την Ευρωζώνη. Επίσης, η πολιτική ενίσχυσης της ζήτησης στοχεύει να τονώσει την εσωτερική αγορά, άρα και τις επενδύσεις, αντιβαίνει όμως στην ανταγωνιστικότητα.
Η αστήρικτη αισιοδοξία
Οσο λοιπόν και αν η ευρωενωσιακή προπαγάνδα εμφανίζεται αισιόδοξη ως προς την προοπτική καπιταλιστικής ανάκαμψης, η πραγματικότητα εξελίσσεται μάλλον αντίθετα. Αλλωστε, δεν είναι ρυθμός ανάκαμψης το 0,4%, αλλά στασιμότητα με κινδύνους επιστροφής στην κρίση, ακριβώς επειδή η παγκόσμια οικονομία δεν αναπτύσσεται. Η ολοένα και πιο βαθιά διεθνοποίηση, η αλληλεξάρτηση των καπιταλιστικών οικονομιών επιδρούν σ' αυτή την πραγματικότητα. Αλλωστε, μαζί με την πτώση της βιομηχανικής παραγωγής στην Ευρωζώνη, υπάρχει και επιδείνωση των επενδύσεων ακόμη και στη Γερμανία.
Σε ό,τι έχει σχέση με τις κόντρες για την Ελλάδα, γύρω από το ποσοστό χαλάρωσης ή όχι, τα νέα αντεργατικά, αντιλαϊκά μέτρα για την υπογραφή συμφωνίας, την προοπτική αναδιάρθρωσης του χρέους και διευθέτησης της αποπληρωμής έτσι ώστε να υπάρξει κρατικό χρήμα για επενδύσεις, η ουσία τους βρίσκεται στη στασιμότητα της οικονομίας της Ευρωζώνης, στην αδυναμία καπιταλιστικής ανάπτυξης.
Βεβαίως, όλ' αυτά που πονοκεφαλιάζουν τους καπιταλιστές, την ΕΕ και την Ευρωζώνη, τις κυβερνήσεις τους, δεν μπορούν και δεν πρέπει να γίνονται βάσανο για την εργατική τάξη, τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα. Την κρίση την πληρώνουν, θα πληρώσουν και την ανάπτυξη. Η ανταγωνιστικότητα δεν αφήνει περιθώρια στο κεφάλαιο να τους παραχωρήσει ούτε ψίχουλα, άρα και η υποτιθέμενη πολιτική αναδιανομής είναι «παρηγοριά στον άρρωστο»...
Ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής για τους εργαζόμενους είναι καταστροφικός, δεν μπορεί να ικανοποιήσει λαϊκές ανάγκες, να εξαλείψει τις οικονομικές κρίσεις που καταστρέφουν παραγωγικές δυνάμεις. Γι' αυτό λέμε ότι έχει «φάει τα ψωμιά του», ιστορικά είναι ξεπερασμένος και πρέπει να αντικατασταθεί από το σοσιαλισμό - κομμουνισμό. Η πάλη της εργατικής τάξης και των άλλων φτωχών λαϊκών στρωμάτων σε συμμαχία μαζί της πρέπει να κατατείνει στην ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου, στην εργατική εξουσία, για την αντικατάσταση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας από την κοινωνική.
