Παράδοση σε ιδιώτες μέσω των δήμων;
Τις προθέσεις της κυβέρνησης να αναδιανείμει την «πίτα» στο χρυσοφόρο τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων, καταγράφει το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) που παρουσίασε προχτές ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Γ. Τσιρώνης.
Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση αναστέλλει μεν τα έργα και την κατασκευή των εγκαταστάσεων που είχαν δρομολογηθεί τα τελευταία χρόνια μέσω Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, ωστόσο προβλέπει τον επανασχεδιασμό νέων βάσει του νέου ΕΣΔΑ. Παραμένει η προσήλωση στην κοινοτική οδηγία 2008/98 για τα απορρίμματα και το νόμο πλαίσιο 4042/2012 που προωθούν την επιχειρηματική δράση και σε αυτόν τον τομέα και στρέφεται ενάντια στα λαϊκά συμφέροντα και την προστασία του περιβάλλοντος. Χαρακτηριστικά, γίνεται λόγος στο σχετικό σχέδιο νόμου που προωθεί η κυβέρνηση για την «ανάπτυξη υγιούς και περιβαλλοντικά ορθής επιχειρηματικότητας».
Στο μεταξύ, οι δήμοι αναλαμβάνουν την εκπόνηση τοπικών σχεδίων διαχείρισης των αποβλήτων, με έμφαση, σύμφωνα με τον υπουργό, στην ανακύκλωση. Ωστόσο, τα εν λόγω σχέδια δεν αποτελούν παρά προσπάθεια να φορτωθεί ο κάθε δήμος ξεχωριστά ή κατά ομάδες ένα πρόσθετο κομμάτι της διαχείρισης των απορριμμάτων, διαθέτοντας πρόσθετα χρήματα, έμψυχο δυναμικό και ελεύθερους χώρους προς όφελος του κεφαλαίου. Πάντως, αυτή η εξέλιξη οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην παράδοση σε επιχειρηματικά συμφέροντα των τομέων της διαχείρισης απορριμμάτων (αποκομιδή, διαλογή στην πηγή, ανακύκλωση, απόθεση σε χώρους υγειονομικής ταφής) δεδομένου ότι οι περικοπές είναι μεγάλες, ενώ υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις προσωπικού.
Σύμφωνα με το υπουργείο, στόχος είναι η μείωση των αποβλήτων και η εξασφάλιση της ανακύκλωσης του 25% των απορριμμάτων έως το 2020. Προβλέπεται δε ένα δίκτυο «πράσινων σημείων» με διευρυμένο ωράριο λειτουργίας, για τη συγκέντρωση υλικών που δεν κατευθύνονται στους κάδους όπως ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, συσσωρευτές, ελαστικά, ογκώδη αντικείμενα, τυχόν συγκεντρωμένες μεγάλες ποσότητες ανακυκλώσιμων από πολίτες, επιχειρήσεις, υπηρεσίες, σχολεία και την προώθηση της επαναχρησιμοποίησης - ανταλλαγής υλικών όπως ρουχισμού, επίπλων και παλαιών αντικειμένων κ.λπ. Από τη λειτουργία αυτών των πράσινων σημείων κερδισμένοι αναμένονται να είναι τα ιδιωτικά συστήματα που εκμεταλλεύονται τα παραπάνω απόβλητα καθώς, ενώ χρηματοδοτούνται από τα λαϊκά στρώματα, ως αγοραστές των αντίστοιχων προϊόντων, θα εξασφαλίζουν τώρα, εκμεταλλευόμενα δημόσια γη και υποδομές που θα γίνουν με δημόσιους πόρους, μεγάλες και συγκεντρωμένες ποσότητες των αποβλήτων για τη συγκέντρωση των οποίων αυτοί είναι υπόχρεοι.
Θυμίζουμε ότι οι διαγωνισμοί εγκαταστάσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη και αναστέλλονται αφορούν τα έργα διαχείρισης απορριμμάτων σε Πελοπόννησο, Δυτική Μακεδονία, Ηλεία, Σέρρες, Ηπειρο, Αλεξανδρούπολη, Θήβα, Φωκίδα κ.ά.
Στο μεταξύ, και σύμφωνα με όσα δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός, το νέο σχέδιο δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις για 16.000 νέες θέσεις εργασίας τα επόμενα πέντε χρόνια και ετήσιο τζίρο 1,5 δισ. ευρώ από την αξιοποίηση της διαλογής στην πηγή. «Η πλήρης αξιοποίηση της διαλογής στην πηγή με τη συμμετοχή των πολιτών θα φέρει θεαματικά αποτελέσματα ως προς την αύξηση των στόχων, ενώ μπορούν να δημιουργηθούν πανελλαδικά μέχρι 16.000 θέσεις εργασίας, με κύκλο εργασιών μεγαλύτερο του 1,5 δισ. ευρώ μέχρι το 2020», σημειώνεται. Καμία αναφορά δεν έκανε ωστόσο στις σχέσεις εργασίας του εν λόγω προσωπικού, αν δηλαδή θα είναι μόνιμο με πλήρη εργασιακά δικαιώματα. Ούτε ανάφερε από πού θα βρεθούν τα παραπάνω χρήματα, όταν προβλέπονται μόνο 120 εκατ. ευρώ για δράσεις πρόληψης παραγωγής αποβλήτων, προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση, χωριστή συλλογή και ανακύκλωση αποβλήτων συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης.
Τέλος, δεν εγκαταλείπεται η καύση των αποβλήτων ως μέθοδος διαχείρισης απορριμμάτων, ενώ προβλέπεται μερική αλλαγή των θεσμοθετημένων χρήσεων γης που να επιτρέπουν τη χωροθέτηση των αποκεντρωμένων μονάδων διαχείρισης και επεξεργασίας των αποβλήτων, ακόμη και μέσα σε διαμορφωμένο οικιστικό ιστό.
