Σαν χτες, συμπληρώθηκαν 75 χρόνια από την τυπική έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, με την επίθεση της ναζιστικής Γερμανίας την 1η Σεπτέμβρη του 1939 κατά της Πολωνίας, μετά από μια προβοκάτσια που έστησαν το προηγούμενο βράδυ τα επιτελεία των Ες-Ες με επίθεση δήθεν Πολωνών στη μεθοριακή γερμανική πόλη Γκλάιβιτς και την κατάληψη του ραδιοφωνικού σταθμού. Αυτή ήταν η αφορμή για το μακελειό που ακολούθησε τόσο στην Πολωνία, όσο και σε ολόκληρη την ήπειρο, σ' ολόκληρο τον κόσμο. Ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος, ωστόσο, είχε προετοιμαστεί καλά ουσιαστικά αμέσως μετά τη λήξη του Α' Παγκόσμιου Πολέμου και την ταπεινωτική ήττα της Γερμανίας. Ο Χίτλερ και ο φασισμός δεν προέκυψαν ξαφνικά, αλλά ήταν προϊόν του ίδιου του καπιταλισμού, στηρίχτηκε από τους μονοπωλιακούς ομίλους της εποχής, όχι μόνο της Γερμανίας, αλλά και ολόκληρου του καπιταλιστικού κόσμου. Αυτό που είχε προκύψει μετά τον πρώτο ιμπεριαλιστικό πόλεμο ήταν η συγκλονιστική για την Ιστορία της ανθρωπότητας, πρώτη σοσιαλιστική επανάσταση, η Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση και η δημιουργία του πρώτου εργατικού κράτους στον κόσμο, της Σοβιετικής Ενωσης. Ο πόλεμος είχε προετοιμαστεί, επομένως, χρόνια πριν το 1939. Ηταν το αποτέλεσμα της όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, της παγκόσμιας κρίσης του 1929 - 1933, η οποία και δεν ξεπεράστηκε, ήταν το μέσο για το ξαναμοίρασμα του κόσμου ανάμεσα στις τότε ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, ενώ στόχευε και στη συντριβή του πρώτου σοσιαλιστικού κράτους.
Πριν από την επίθεση στην Πολωνία, είχαν προηγηθεί ορισμένα σημαντικά γεγονότα: Το Νοέμβρη του 1936, η Γερμανία και η Ιαπωνία υπέγραψαν το «αντικομμουνιστικό σύμφωνο» (ενάντια στη Γ' Κομμουνιστική Διεθνή), στο οποίο το 1937 προσχώρησε και η Ιταλία. Εγινε εισβολή της Ιαπωνίας στην Κίνα (άρχισε το 1931), εισβολή της Ιταλίας στην Αιθιοπία (1935 - 1936) και γερμανοϊταλική επέμβαση στην Ισπανία (1936 - 1939), η Γερμανία το Μάρτη του 1938 κατέλαβε την Αυστρία και στη συνέχεια την Τσεχοσλοβακία.
***
Ενα ζήτημα που αξίζει να θυμηθούμε, για να βγουν χρήσιμα συμπεράσματα και για τις μέρες μας, που οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις επίσης ξαναμοιράζουν τον κόσμο, είναι το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η ναζιστική Γερμανία (ο Χίτλερ αναδείχτηκε με εκλογές) εξοπλίστηκε και έφτιαξε τη φονική της μηχανή, παρά τον όρο της ήττας στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο να μην μπορεί να εξοπλίζεται. Αυτό δεν θα μπορούσε ποτέ να συμβεί χωρίς τη στήριξη από τα άλλα καπιταλιστικά κράτη της εποχής.
Δεν πρέπει, επίσης, να ξεχνάμε και το λεγόμενο «παράξενο πόλεμο», δηλαδή το γεγονός ότι ενώ Αγγλία και Γαλλία είχαν κηρύξει τον πόλεμο στη Γερμανία για την εισβολή στην Πολωνία, το Σεπτέμβρη του 1939, μπήκαν στον πόλεμο μήνες αργότερα την άνοιξη του 1940. Σημειώνουμε μόνο ότι έχει μεσολαβήσει ο σοβιετο - φινλανδικός πόλεμος. Τότε, Αγγλία και Γαλλία είχαν στηρίξει την Φινλανδία ενάντια στην ΕΣΣΔ.
***
Το συμπέρασμα που μπορεί να εξαχθεί είναι ότι ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος είναι σύμφυτο του ίδιου του καπιταλισμού, στο ανώτερο και τελευταίο στάδιό του. Σήμερα, αυτό που βιώνουμε μπορεί να μην είναι μια γενικευμένη σύρραξη όπως αυτή της δεκαετίας του '40, ωστόσο η σύγκρουση στην Ουκρανία, οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή (Παλαιστίνη, Ιράκ, Συρία) στη Βόρεια Αφρική (Λιβύη, Αίγυπτο), είναι τα δείγματα γραφής ιμπεριαλιστικών συγκρούσεων για μερίδια αγορών, για τον έλεγχο των ενεργειακών πόρων και των δρόμων μεταφοράς τους. Και σήμερα οι λαοί των καπιταλιστικών κρατών, είτε ως θύτες είτε ως θύματα, ματώνουν για τη θέση που θα κατακτήσουν τα μονοπώλια σε αυτόν το διαρκή ανταγωνισμό.
Τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις, όπως η ΕΕ, ή άλλες ανά τον κόσμο, τις ενώνει το ταξικό συμφέρον των καπιταλιστών να διευρύνουν την κερδοφορία τους, ρίχνοντας τα βάρη στους εργάτες και τα λαϊκά στρώματα. Το γεγονός της ύπαρξης ενισχυμένων σχέσεων ανάμεσα στις καπιταλιστικές οικονομίες (π.χ. όπως εκδηλώνεται στο εμπάργκο της ΕΕ προς τη Ρωσία) δεν σημαίνει καθόλου ότι το ενδεχόμενο ενός γενικευμένου πολέμου έχει εξαλειφθεί, όπως διατείνονται κάποιοι αστοί αναλυτές. Το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει. Οι πολλές «σπίθες» που ανάβουν σε πολλά μέτωπα λόγω ακριβώς του ανταγωνισμού κάνουν πιο πιθανό το γενικευμένο ιμπεριαλιστικό πόλεμο, όταν πια η «ειρήνη με το πιστόλι στον κρόταφο» δεν θα μπορεί να λειτουργήσει. Αυτό ιστορικά επιβεβαιώνεται από τους δύο προηγούμενους πολέμους.
Επίσης, επιβεβαιώνεται ότι μοναδικό φρένο στα ιμπεριαλιστικά σχέδια και τους πολέμους, είναι η αντικαπιταλιστική - αντιμονοπωλιακή πάλη. Αυτή η πάλη σημαίνει η εργατική τάξη και τα άλλα εκμεταλλευόμενα στρώματα να χαράξουν, με τη λαϊκή συμμαχία τους, τη δική της αυτοτελή πορεία έξω από τα αστικά συμφέροντα, με στόχο την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου σε κάθε χώρα, την αποδέσμευση από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς και συμμαχίες.
