Σημαντικές παρεμβάσεις που τροφοδοτούν τις διεκδικήσεις
«Οπλο» για να συνεχίσουν ακόμα πιο αποφασιστικά την πάλη για την ανατροπή των αντιλαϊκών μέτρων και στον τομέα της Υγείας, «οδηγός» για τη διεκδίκηση αποκλειστικά δημόσιας και δωρεάν Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, στάθηκε η ημερίδα που οργάνωσε την περασμένη Τετάρτη η ΟΓΕ. Με πλήθος εισηγήσεων και παρεμβάσεων από εξειδικευμένους επιστήμονες, γιατρούς, νοσηλευτές και φαρμακοποιούς η ημερίδα δεν αποτέλεσε μόνο κορύφωση της σχετικής καμπάνιας που υλοποίησε η ΟΓΕ αλλά έγινε σημείο νέας εκκίνησης για τους αγώνες που πρόκειται να ακολουθήσουν.
Την ημερίδα παρακολούθησαν πλήθος γυναικών από τους Συλλόγους και τις Ομάδες της ΟΓΕ στην Αττική, εκπρόσωποι εργατικών σωματείων και μαζικών φορέων από το γυναικείο και γενικότερα το λαϊκό κίνημα. Την κεντρική εισήγηση έκανε η πρόεδρος της ΟΓΕ, Μαιρήνη Στεφανίδη, δίνοντας το πολιτικό στίγμα της πρωτοβουλίας και ασκώντας κριτική στην αντιλαϊκή πολιτική στον τομέα της Υγείας. Χαιρετισμούς απηύθυναν το ΠΑΜΕ, η ΠΑΣΕΒΕ, η ΠΑΣΥ και το ΜΑΣ. Στη συνέχεια, η αντιπρόεδρος της ΟΓΕ, Μαριάνθη Αλειφεροπούλου - Χαλβατζή, ανέπτυξε τη σημασία της πρόληψης για τις γυναίκες, την αντίληψη και τις διεκδικήσεις της ΟΓΕ σχετικά με την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Επίσης, ο Ηλίας Σιώρας, πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων στον «Ευαγγελισμό», απευθύνοντας χαιρετισμό, υπογράμμισε την ανάγκη συμπόρευσης των σωματείων με τις δυνάμεις της ΟΓΕ. Υπενθύμισε πως η πλειοψηφία των εργαζομένων στα νοσοκομεία είναι γυναίκες, πράγμα που αποτελεί πρόσθετο λόγο για τη συμπόρευση αυτή.
Σήμερα, ο «Ρ» παρουσιάζει σύντομα αποσπάσματα από εισηγήσεις και παρεμβάσεις που έγιναν, ενώ το πλούσιο υλικό της ημερίδας θα παρουσιαστεί εκτενέστερα και σε επόμενα φύλλα. Επίσης, θα αξιοποιηθεί από την ΟΓΕ σε ειδική έκδοση, ώστε να γίνει «εργαλείο» στα χέρια των Συλλόγων και των Ομάδων.
Ραγδαία εμπορευματοποίηση των υπηρεσιών γύρω από τη μητρότητα
Στη μετατροπή της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής σε οικονομικό και ψυχολογικό ...γολγοθά για τους υποψήφιους γονείς αναφέρθηκε η Φρόσω Κεσσοπούλου, βιολόγος - κλινική εμβρυολόγος PhD: «Τα κέντρα εξωσωματικής γονιμοποίησης που λειτουργούν εντός δημόσιων νοσοκομείων είναι λίγα. Βρίσκονται σε 4 νοσοκομεία στην Αθήνα ("Αλεξάνδρα", "Ελενα Βενιζέλου", Αρεταίειο και "Αττικόν") και σε 5 νοσοκομεία σε άλλες πόλεις (Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Κρήτη, Ιωάννινα, Λάρισα, Αλεξανδρούπολη). Συνήθως υπολειτουργούν, με αποτέλεσμα ένας μεγάλος αριθμός υπογόνιμων ζευγαριών να αποκλείεται από τη χρησιμοποίηση αυτών των κέντρων, εξαιτίας της λίστας αναμονής για την ένταξη σε πρόγραμμα θεραπείας, που έχει ως συνέπεια την απώλεια χρόνου, ιδιαίτερα πολύτιμου για τη γονιμότητα», υπογράμμισε. Το υψηλό κόστος στον ιδιωτικό τομέα, σε συνδυασμό με τη μειωμένη προσφορά των υπηρεσιών αυτών από τα δημόσια νοσοκομεία, τείνει να μετατρέψει μια υπηρεσία που θα έπρεπε να βρίσκεται στη διάθεση όλων των ζευγαριών που την έχουν ανάγκη, σε ακριβοπληρωμένο εμπόρευμα, επισήμανε, και μάλιστα στις σημερινές συνθήκες που «περισσότερα ζευγάρια αναβάλλουν την απόκτηση παιδιού για αργότερα με αποτέλεσμα η βοήθεια αυτών των μεθόδων να είναι απαραίτητη».
Για το παιχνίδι που παίζεται στις πλάτες των νέων γονιών σχετικά με τις τράπεζες ομφάλιου αίματος μίλησε η Γιάννα Γόντικα, εργαζόμενη στο Ιδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών. «Τα περισσότερα κακοήθη νοσήματα του αίματος αντιμετωπίζονται με μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων, πηγές των οποίων κυρίως είναι το αίμα και ο μυελός των οστών. Αυτή του η ιδιότητα έχει κάνει το ομφάλιο αίμα ιδιαίτερα κερδοφόρο εμπόρευμα. Χαρακτηριστική είναι η πρακτική της σχετικής βιομηχανίας ιδιωτικών τραπεζών φύλαξης ομφάλιου αίματος, που σε συνεργασία με τα μαιευτικά κέντρα επεμβαίνουν σε μια κρίσιμη περίοδο, αγωνίας και ευφορίας για τη γέννηση υγιούς και αρτιμελούς παιδιού, βάζουν διλήμματα και ασκούν συναισθηματική πίεση στα νέα ζευγάρια προσπαθώντας να τα πείσουν να κρατήσουν τα εν λόγω κύτταρα, πάντα με το αζημίωτο, για το παιδί τους». Εξήγησε πως στην Ελλάδα υπάρχουν 2 τράπεζες στις οποίες το ομφάλιο αίμα διατίθεται για δημόσια χρήση. Την ίδια στιγμή οι τράπεζες ιδιωτικής φύλαξης ξεπερνούν τις 20, αριθμός δυσανάλογα μεγάλος σε σχέση με τον πληθυσμό της χώρας. Κυρίως, όμως, τόνισε πως η πιθανότητα να χρησιμοποιηθούν τα μοσχεύματα που φυλάσσονται σε αυτές είναι μηδενική αφού, όπως εξήγησε, το ομφαλικό μόσχευμα του ασθενούς δεν είναι κατάλληλο για μεταμόσχευση προς τον ίδιο. Ετσι, στην περίπτωση που το παιδί χρειαστεί μεταμόσχευση θα αναζητηθεί συμβατό μόσχευμα στις δημόσιες τράπεζες.
Την κατάσταση που υπάρχει σήμερα στον τομέα του προγεννητικού ελέγχου, του τοκετού, του οικογενειακού προγραμματισμού, ανέπτυξε στην εισήγησή της η Ζώγια Θεοδωρίκα - Χουλιάρα, μαιευτήρας - γυναικολόγος PhD.
Στις ελλείψεις προσωπικού και χρηματοδότησης που οδηγούν σε συρρίκνωση και κλείσιμο τους Σταθμούς Προστασίας Μάνας, Παιδιού και Εφήβου, αναφέρθηκε η Ελένη Χριστάκη, νοσηλεύτρια. Οπως σημείωσε, στο Σταθμό που εργάζεται η ίδια ενώ το 2012 εμβολιάζονταν 500 παιδιά κάθε μήνα, σήμερα οι εμβολιασμοί έχουν υποδιπλασιαστεί. Την αυξανόμενη δυσκολία εργαζομένων, ανέργων και συνταξιούχων να προμηθευτούν τα φάρμακά τους υπογράμμισε η φαρμακοποιός Ελένη Αρμενάκα.
Επιβάρυνση της σωματικής και ψυχικής υγείας
Στα πιο χαρακτηριστικά προβλήματα επαγγελματικής υγείας των γυναικών αναφέρθηκε ο Χρήστος Παπάζογλου, γιατρός Εργασίας, μέλος του ΔΣ του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου. Μυοσκελετικές διαταραχές, λοιμώδεις ασθένειες, δερματολογικές και αναπνευστικές παθήσεις και αλλεργίες είναι μερικά από τα πιο συχνά προβλήματα υγείας που αποκτούν οι γυναίκες «χάρη» στις συνθήκες της δουλειάς τους, στην εργοδοτική τρομοκρατία και την εντατικοποίηση. Μεταξύ μιας σειράς παραγόντων που επιβαρύνουν τις εργαζόμενες, αναφέρθηκε και στη σεξουαλική παρενόχληση και βία, που έχουν επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία. «Χρειάζεται ιδιαίτερη επιμονή ώστε να μη θεωρηθεί "πολυτέλεια" η προστασία της υγείας συνολικά, αλλά και στους χώρους δουλειάς ειδικότερα. Οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να υποχωρήσουμε, να παραιτηθούμε από τις σύγχρονες ανάγκες μας, τον αγώνα για μέτρα προστασίας από κάθε κίνδυνο για την υγεία. Να μην υποχωρήσουμε σε εκβιασμούς που θέτουν όλο και πιο οξυμένα οι καπιταλιστές, όπως για παράδειγμα, "ή ανεργία ή μια δουλειά έστω και με τους χειρότερους όρους και συνθήκες εργασίας"».
Στην ψυχοκοινωνική υγεία των γυναικών, στους παράγοντες και τις διαταραχές που την απειλούν αναφέρθηκε ο Στάθης Μπακλέζος, παιδοψυχίατρος, μέλος του Σωματείου Εργαζομένων στο ΓΝΑ «Γ. Γεννηματάς». Ανάμεσα σε άλλα, επισήμανε και το φαινόμενο της βίας που στρέφεται ενάντια στις γυναίκες. «Οι ξενώνες για τις κακοποιημένες γυναίκες είναι λιγοστοί. Ανύπαρκτοι για τα κορίτσια και τα παιδιά», τόνισε, και πρόσθεσε πως οι γυναίκες αναγκάζονται να καταφεύγουν σε ιδιώτες και φιλανθρωπικά ιδρύματα. Οπως εξήγησε, συνολικά στο χώρο της Ψυχικής Υγείας, τα μέτρα οδηγούν σε κλείσιμο δημόσιων δομών, υποχρηματοδότηση και υποστελέχωσή τους.
«Λόγω της επιδείνωσης των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας, τα περιστατικά με αυχενικό σύνδρομο, ισχιαλγία, περιαρθρίτιδα ώμου και οστεοαρθρίτιδα γόνατος έχουν αυξηθεί σημαντικά, κύρια στις γυναίκες», διαπίστωσε η Ασπασία Καγκιά, αυτοαπασχολούμενη φυσιοθεραπεύτρια. Σχολίασε πως οι συνεδρίες που καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ στους ασφαλισμένους είναι μόλις 20 για όλο το χρόνο. «Η Φυσικοθεραπεία συνεχίζει να εξελίσσεται και να αναπτύσσεται σε πολλούς τομείς: Καρδιοαναπνευστική, Παιδιατρική, Γυναικολογική. Παρακολούθησα μια ημερίδα γυναικολογίας στον "Ευαγγελισμό", όπου έμεινα έκπληκτη με το πόσο μπορεί να βοηθήσει και να παρέμβει αποτελεσματικά ένας φυσικοθεραπευτής σε παθήσεις που έχουν σχέση με γυναικολογικά προβλήματα. Είδα ειδικευμένες εξετάσεις πάνω στην πρόληψη για τον καρκίνο του μαστού. Το ερώτημα είναι: Οι γυναίκες των λαϊκών στρωμάτων έχουν τη δυνατότητα να τις αξιοποιήσουν;».
Αντί επιλόγου
Με την προσωπική της πείρα από το σύστημα Υγείας της Σοβιετικής Ενωσης και ιδιαίτερα από τη στήριξη και την προστασία της μητρότητας στο σοσιαλισμό, ολοκλήρωσε την παρέμβασή της η Ζώγια Θεοδωρίκα - Χουλιάρα. Οσα ανέφερε ήρθαν σε αντίθεση με την κατάσταση που υπάρχει και την οποία ανέπτυξε στην εισήγησή της. Εδωσαν όμως παράλληλα και ένα απτό παράδειγμα για το γεγονός ότι οι διεκδικήσεις και οι στόχοι πάλης που θέτει η ΟΓΕ δεν είναι ουτοπικοί ούτε απραγματοποίητοι αλλά πέρα για πέρα ρεαλιστικοί και αναγκαίοι. Ετσι, αντί για επίλογο, παραθέτουμε το κλείσιμο της ομιλίας της:
«Καθώς είχα την τύχη και την τιμή να μεγαλώσω και να σπουδάσω στη Σοβιετική Ενωση, θα ήθελα να μοιραστώ την εμπειρία αυτή μαζί σας. Στη Σοβιετική Ενωση, όπου βρέθηκα για σπουδές και έζησα 13 αξέχαστα χρόνια, ερωτεύτηκα και αποφάσισα να γίνω μητέρα, σπουδάζοντας παράλληλα. Μοιράστηκα με τις ξένες και Σοβιετικές συμφοιτήτριές μου, σαν μέλλουσα μητέρα, τη στενή ιατρική παρακολούθηση από την έναρξη της εγκυμοσύνης, μέσα από ένα μεγάλο δίκτυο υπηρεσιών γυναικολογικών, παιδιατρικών κλινικών και νοσοκομείων, Κέντρων Υγείας με όλες τις ειδικότητες, με παραρτήματα και λοιπές μονάδες, συμβουλευτικά ιατρεία και βοήθεια στο σπίτι, κέντρα μητρικού θηλασμού. Και όλα αυτά από ένα ενιαίο, δωρεάν σύστημα Υγείας, χρηματοδοτούμενο αποκλειστικά από το κράτος. Ο τοκετός στο νοσοκομείο χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση. Η στέγη μας δωρεάν στο φοιτητικό συγκρότημα, ιδιαίτερη φροντίδα για τα νέα ζευγάρια. Οι σπουδές μας δυνατές, μέσα από την κοινωνικοποίηση ενός μέρους του φοιτητικού νοικοκυριού, με τους δημόσιους βρεφονηπιακούς σταθμούς, δωρεάν για όλα τα παιδιά. Σήμερα, ουτοπία είναι αυτό που δεν θέλουμε να αλλάξουμε. Το έζησα, το πιστεύω και δεν μπορεί κανείς να μου κλέψει τα όνειρα που κάνω για εμάς και τα παιδιά μας. Είναι ανάγκη να ξέρουμε και να μην ξεχνάμε».
Ευ. Χαϊντ.
