Περίληψη κειμένου του Τομεακού Γραφείου που συζητήθηκε σε σύσκεψη στελεχών της Τομεακής Οργάνωσης Βιομηχανίας της Κομματικής Οργάνωσης Αττικής του ΚΚΕ
Εμπόδια στην ενότητα δράσης της εργατικής τάξης
Η ανάγκη να προχωρήσει πιο αποφασιστικά η ανασύνταξη του εργατικού κινήματος αναδείχτηκε από το 19ο Συνέδριο ως καθοριστικής σημασίας καθήκον για το Κόμμα μας.
Η προώθηση της ενότητας της εργατικής τάξης είναι κεντρικό καθήκον που προκύπτει από τη στρατηγική του Κόμματος, ζήτημα κρίσιμο και καθοριστικό για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, για την προώθηση της Κοινωνικής Συμμαχίας στον κάθε χώρο και κλάδο δουλειάς, για τη συγκρότηση της Λαϊκής Συμμαχίας.
Γνωρίζουμε από τη θεωρία μας, την ιστορική εμπειρία, αναφέρεται και στο Πρόγραμμά μας, ότι το ανώτερο επίπεδο της ενότητας της εργατικής τάξης μπορεί να κατακτηθεί μόνο στο πλαίσιο της επαναστατικής κατάστασης - εξέλιξη αντικειμενική - όταν με τη σωστή τακτική και στρατηγική της κομμουνιστικής πρωτοπορίας η τάξη συσπειρώνεται πλειοψηφικά στο Κόμμα της, το ΚΚ, και δρα με όλες τις μορφές, για την εκπλήρωση της ιστορικής της αποστολής, την κατάκτηση της εξουσίας για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού - κομμουνισμού. Το Πρόγραμμά μας αναφέρει επίσης ότι «η δράση του ΚΚΕ, σε μη επαναστατική κατάσταση, συμβάλλει αποφασιστικά στην προετοιμασία του υποκειμενικού παράγοντα (Κόμμα, εργατική τάξη, συμμαχίες) για επαναστατικές συνθήκες». Είναι επίσης γνωστός ο ρόλος του βιομηχανικού προλεταριάτου στην ταξική πάλη, τόσο στην περίοδο της συγκέντρωσης δυνάμεων όσο και στην επαναστατική κατάσταση, ρόλος που μας επιφορτίζει με ιδιαίτερα καθήκοντα ως Τομεακής Οργάνωσης Βιομηχανίας για την προώθηση της στρατηγικής του Κόμματος.
Θα προσπαθήσουμε να θίξουμε βασικές πλευρές σχετικά με την ενότητα της τάξης, όπως εμφανίζονται στους κλάδους της βιομηχανίας, θα παραθέσουμε ορισμένες σκέψεις πώς μπορούμε να την προωθήσουμε όσο είναι δυνατόν στις σημερινές συνθήκες της οικονομικής καπιταλιστικής κρίσης.
Παλιό πρόβλημα σε νέες συνθήκες
Ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής οδηγεί στην πολυδιάσπαση της εργατικής τάξης, στη διαφοροποίηση στο εσωτερικό της, στον ανταγωνισμό ανάμεσα στους εργάτες ως πωλητές του εμπορεύματος εργατική δύναμη στους καπιταλιστές. Αυτό είναι το αντικειμενικό έδαφος για την καλλιέργεια συντεχνιακών αντιλήψεων, για να προωθεί η αστική τάξη το «διαίρει και βασίλευε», για να ορθώνει εμπόδια στη διαμόρφωση ταξικής επαναστατικής συνείδησης. Πάνω σε αυτά πατάει και ο οπορτουνισμός, ο εργοδοτικός και κυβερνητικός συνδικαλισμός, για να χτυπάει την ταξική ενότητα και να προωθεί την ενσωμάτωση.
Σε συνθήκες βαθιάς καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, ενώ από τη μια συμπιέζονται όλα τα τμήματα της εργατικής τάξης προς τα κάτω, γεγονός που δημιουργεί δυνατότητες ενότητας, από την άλλη η πίεση δεν ασκείται στον ίδιο βαθμό, με τον ίδιο τρόπο και ρυθμούς, ούτε η καθοδική πορεία ξεκίνησε από το ίδιο επίπεδο. Είναι μια αντικειμενική αιτία που η στάση των διαφόρων τμημάτων της εργατικής τάξης διαφοροποιείται ποσοτικά και ποιοτικά ή και χρονικά ακόμη απέναντι στην επίθεση που δέχεται. Ιδιαίτερα πλήττονται τμήματα της εργατικής τάξης όπως οι γυναίκες, οι νέοι, οι αλλοδαποί, που γίνονται ακόμη πιο ευάλωτα στις πιέσεις. Εδώ χρειάζεται ακόμη πιο εξειδικευμένη παρέμβαση.
Το πρόβλημα επομένως της ενότητας σε συνθήκες κρίσης γίνεται πιο σύνθετο, χρειάζεται μελετημένη και συγκεκριμένη αντιμετώπιση.
Η ανεργία ισχυρός μοχλός καθυπόταξης
Η τεράστια στρατιά των ανέργων και ειδικότερα σε ορισμένους κλάδους αποτελεί ισχυρό μοχλό πίεσης προς τους εργαζόμενους που αξιοποιούν η εργοδοσία και η κυβέρνηση.
Συναντάμε ανέργους που στρέφονται ακόμη και ενάντια στα συνδικάτα και στους αγώνες γιατί «δεν μπορούν να δώσουν άμεση λύση στο πρόβλημα», ασπάζονται πιο εύκολα τις αντιδραστικές θεωρίες «όλοι τα ίδια είναι, οι συνδικαλιστές είναι βολεμένοι, τα παίρνουν, δουλεύουν για τον εαυτό τους», θεωρούν ότι η αιτία όλων των προβλημάτων είναι οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο κ.ά. Απομακρύνονται από τα συνδικάτα και η οργάνωσή τους όντας άνεργοι γίνεται πιο σύνθετη και δύσκολη.
Επιπρόσθετα, σε ορισμένους κλάδους που έχουν «χτυπηθεί» πολύ από την κρίση, όπως ο Τύπος, η Κλωστοϋφαντουργία, το Μέταλλο, εκατοντάδες μέλη των συνδικάτων, έμπειροι και πρωτοπόροι εργάτες και συνδικαλιστές, βγήκαν εκτός παραγωγής. Διαλύθηκαν λόγω κλεισίματος επιχειρήσεων ή απολύσεων σωματειακές επιτροπές. Τις πιο πολλές φορές οι απολυμένοι δεν έχουν πιθανότητες να ξαναβρούν δουλειά στον ίδιο κλάδο. Αυτό απομαζικοποιεί ακόμα περισσότερο τα συνδικάτα, δυσκολεύει και την οργάνωση των εργατών που συνεχίζουν να δουλεύουν, αφού μεγαλώνει ο φόβος και η ανασφάλεια.
Κατακερματισμός στο χώρο δουλειάς, στον κλάδο και διακλαδικά
Η υλοποίηση του νέου αντεργατικού οπλοστασίου έχει οξύνει περισσότερο τις διαφορές και αντιθέσεις που προϋπήρχαν ανάμεσα στους εργαζόμενους, στους χώρους δουλειάς, δημιούργησε νέες. Στον ίδιο χώρο δουλειάς με άλλο καθεστώς πληρώνονται οι μεγαλύτεροι σε ηλικία εργαζόμενοι, αυτοί που είχαν προσληφθεί με την κλαδική σύμβαση, με άλλο οι νεότεροι 18 - 25 ετών, οι νεοπροσλαμβανόμενοι, όταν η σύμβαση έχει λήξει. Με άλλο καθεστώς συνταξιοδοτούνται οι παλιότεροι, με άλλο οι νεότεροι. Διαφορετικά αμείβονται, ασφαλίζονται και συνταξιοδοτούνται οι μόνιμοι, διαφορετικά οι έκτακτοι, οι εποχικοί, οι εργολαβικοί, οι εργαζόμενοι με μπλοκάκι. Αλλοι αμείβονται με ποσοστό επί των πωλήσεων, όπως, π.χ., οι οδηγοί στη ΔΕΛΤΑ ή ορισμένοι πωλητές και ιατρικοί επισκέπτες στον κλάδο του φαρμάκου - καλλυντικού.
Υπάρχουν ολόκληροι κλάδοι, όπου η ζωή των εργαζομένων έχει γίνει πραγματική κόλαση από πλευράς ανέργων, μισθών και συνθηκών δουλειάς. Υπάρχουν όμως κλάδοι που δεν έχουν χτυπηθεί από την κρίση όσο άλλοι, π.χ. Φάρμακο, Τρόφιμα, Ενέργεια, όπου οι εργαζόμενοι αισθάνονται ως «οι τυχεροί της υπόθεσης» και επηρεάζονται από αυτό.
Τμήματα εργαζομένων, π.χ. στην ΕΥΔΑΠ, στη ΔΕΗ, στα Πετρέλαια, που πριν την κρίση είχαν υψηλούς μισθούς και μεροκάματα, παρά τις απώλειες, δε βρίσκονται στην ίδια δύσκολη θέση με άλλα τμήματα εργαζομένων. Υπάρχουν επιχειρήσεις που ακόμα δεν προχώρησαν σε μειώσεις ή άλλες που έδωσαν και μικρές αυξήσεις.
Ο εργοδοτικός - κυβερνητικός συνδικαλισμός οξύνει το πρόβλημα, π.χ., είτε δεν γράφει στα συνδικάτα αυτούς που δεν είναι μόνιμοι, δεν τους επιτρέπει να ψηφίσουν, είτε προωθεί τη λογική της «εξαίρεσης» ενός κλάδου, χώρου ή ομάδας εργαζομένων από το ένα ή το άλλο αντεργατικό μέτρο και μάλιστα προβάλλει την «εξαίρεση» ως αίτημα πάλης.
Αυτά δυσκολεύουν την ενιαία οργάνωση και δράση των εργαζομένων, τη διαμόρφωση κοινών αιτημάτων πάλης. Απαιτούν ανάλογη δουλειά από τα ταξικά συνδικάτα, χωρίς γενικές συνταγές και ισοπεδωτισμούς.
Η επιχείρησή «μας»
Η όξυνση του ανταγωνισμού ανάμεσα στις επιχειρήσεις του κάθε κλάδου επιδρά και στους εργαζόμενους. Ενισχύονται αντιλήψεις που ταυτίζουν το συμφέρον του εργάτη με αυτό του καπιταλιστή. Εκφράζεται με πολλούς τρόπους: «Να στηρίξουμε την επιχείρησή μας γιατί θα κλείσει», «αν απεργήσουμε, θα ωφεληθεί η ανταγωνίστρια επιχείρηση», «το δικό μας αφεντικό είναι καλό, μας πληρώνει ακόμα ή μας χρωστάει λιγότερα», κ.ά.
Η εργοδοσία δουλεύει προς αυτή την κατεύθυνση, παρουσιάζει τα συνδικάτα ως εχθρούς των εργαζομένων και τους καλεί «να τους γυρίσουν την πλάτη», γιατί «με την πρακτική τους οδηγούν επιχειρήσεις σε κλείσιμο και τους εργαζόμενους στην ανεργία».
Ο εργοδοτικός - κυβερνητικός συνδικαλισμός ενισχύει στην πράξη το κλίμα διάσπασης, συναίνεσης και υποταγής. Με πρόσχημα «τις ανάγκες της επιχείρησης» υπονομεύει κλαδικές κινητοποιήσεις, απεργίες, παρότι τις έχει τυπικά αποφασίσει, μετατρέποντας 24ωρες απεργίες σε στάσεις εργασίας, καλώντας ακόμα και σε απεργοσπασία. Τέτοια παραδείγματα έχουμε από τα ΕΛΠΕ, από το Μέταλλο και αλλού.
Ο νόμος για την επιχειρησιακή σύμβαση προσθέτει δυσκολίες στην κλαδική ενότητα, κατευθύνει στην οργάνωση «στο χώρο μας». Η εργοδοσία και ο εργοδοτικός - κυβερνητικός συνδικαλισμός τον αξιοποιούν σε αρκετούς χώρους δημιουργώντας επιχειρησιακά σωματεία για να προωθήσουν την υπογραφή επιχειρησιακών συμβάσεων στα μέτρα της εργοδοσίας.
Η «εταιρική κοινωνική ευθύνη»
Μεγάλες επιχειρήσεις με υψηλή κερδοφορία εφαρμόζουν πιο μελετημένη και με μακροχρόνιο ορίζοντα πολιτική ενσωμάτωσης των εργαζομένων, προώθησης του κοινωνικού εταιρισμού, στο πλαίσιο της λεγόμενης «εταιρικής κοινωνικής ευθύνης». Κρατούν τους μισθούς σε υψηλότερο επίπεδο, εφαρμόζουν μια πολιτική παροχών πέρα από το βασικό μισθό και τα δικαιώματα της κλαδικής σύμβασης. Π.χ., δωρεάν ομαδική ιδιωτική ασφάλιση του μόνιμου προσωπικού τους, καλύτερη πρόσβαση σε παροχές Υγείας, κάλυψη εξόδων τοκετού, επίδομα τοκετού, οικονομική βοήθεια για τους παιδικούς σταθμούς και άλλες οικογενειακές ανάγκες, συνταξιοδοτικά προγράμματα, δώρο γάμου και γέννησης παιδιών, επιπλέον άδειες μητρότητας και πατρότητας, κατασκηνώσεις για τα παιδιά των εργαζομένων, χρηματοδότηση για μεταπτυχιακά και εκμάθηση ξένων γλωσσών κ.ά.
Αναπτύσσουν έντονη «πολιτιστική» και «κοινωνική» δραστηριότητα. Π.χ., βραβεύουν παιδιά εργαζομένων που αριστεύουν στις σπουδές τους, παίρνουν για πρακτική παιδιά εργαζομένων που φοιτούν σε ΑΕΙ - ΤΕΙ, με αυξημένες πιθανότητες μόνιμης πρόσληψής τους, παρέχουν ταξίδια, γυμναστήρια, οργανώνουν διάφορες εκδηλώσεις αθλητικού, ψυχαγωγικού και πολιτιστικού περιεχομένου (συνεστιάσεις, εκδρομές, σινεμά, θέατρο κ.λπ.). Καλλιεργούν, έτσι, την αντίληψη «εργοδότης και εργαζόμενοι είμαστε μια οικογένεια», «έχουμε κοινό συμφέρον», «μπορούμε μόνοι μας χωρίς την παρέμβαση των σωματείων να λύσουμε τα προβλήματά μας», «η ικανότητα ανταμείβεται» κ.ά.
Πρόκειται για ισχυρές επιχειρήσεις, σε φάρμακο, ενέργεια, χημική βιομηχανία, τρόφιμα κ.ο.κ. Πολλές από αυτές είναι στρατηγικής σημασίας, θα παραμείνουν και θα βγουν ενισχυμένες από την κρίση, γεγονός που θέτει ειδικά καθήκοντα.
Ο εργοδοτικός - κυβερνητικός συνδικαλισμός «μεταμορφώνεται» και παγιδεύει
Παρά τη σχετική υποχώρηση και απογοήτευση, υπάρχουν τμήματα εργαζομένων που προβληματίζονται για το τι μπορεί να γίνει, εγκαταλείπουν τις δυνάμεις του εργοδοτικού συνδικαλισμού. Ο αντίπαλος το βλέπει, παρεμβαίνει και δημιουργεί νέα αναχώματα, το νέο κυβερνητικό συνδικαλισμό. Γνωστοί εργατοπατέρες βαφτίζονται αλλιώς, αναπροσαρμόζουν τα συνθήματά τους και επιχειρούν με «αριστερά συνθήματα», «αντιμνημονιακές και εθνικοανεξαρτησιακές ρητορείες» νέο χτύπημα στο ταξικό κίνημα. Παρουσιάζονται ως «φορείς της κάθαρσης της σαπίλας στο συνδικαλιστικό κίνημα», που οι ίδιοι πρωτοστάτησαν στη δημιουργία της. Καλλιεργούν νέες αυταπάτες ότι με τη «νέα ενότητα», που θα κάνει κριτική και στη ΓΣΕΕ, μπορούν να υπάρξουν άμεσες λύσεις και ανακούφιση των εργαζομένων από την αντιλαϊκή - αντεργατική πολιτική. Το σύνθημα - παγίδα του νέου κυβερνητικού συνδικαλισμού θα είναι «ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση, το κίνημα στη διεκδίκηση, κατά το «άλλο ΠΑΣΟΚ, άλλο κυβέρνηση», «άλλο ΠΑΣΟΚ, άλλο ΠΑΣΚΕ», παλιό το κόλπο του κυβερνητικού συνδικαλισμού.
Ο εργοδοτικός συνδικαλισμός επεξεργάζεται και αναπροσαρμόζει συνεχώς την τακτική του. Ενα τμήμα του δε διστάζει να συμμετέχει στις δραστηριότητες του ταξικού κινήματος, όταν βλέπει ότι υπάρχει κίνδυνος να απομονωθεί. Η στάση της ΠΟΕΜ και των εργοδοτικών σωματείων των Ναυπηγείων Ελευσίνας και Σκαραμαγκά είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της ευέλικτης τακτικής που ακολουθεί για να ρυμουλκήσει το ταξικό κίνημα στους σχεδιασμούς του και να το ενσωματώσει ή να το απομονώσει.
Στην αρχή κατήγγειλαν και πολέμησαν τη συγκρότηση της Συντονιστικής Επιτροπής στο Ναυπηγοεπισκευαστικό τομέα από τις ταξικές δυνάμεις, σαν διασπαστική κίνηση. Μετά, αφού είδαν ότι με τη δράση της συσπείρωνε νέες δυνάμεις από τους αντίστοιχους χώρους, αναγκάστηκαν όχι μόνο να την αναγνωρίσουν αλλά και να δηλώσουν συμμετοχή στις αγωνιστικές δραστηριότητές της. Ταυτόχρονα προσπάθησαν να ηγηθούν και να αποπροσανατολίσουν τον αγώνα. Προκήρυξαν 24ωρη απεργία και άλλες κινητοποιήσεις, τις οποίες οι ίδιοι υπονόμευαν στους χώρους δουλειάς τους, αλλού μετατρέποντας την 24ωρη σε 4ωρη, αλλού απεργώντας μόνο το ΔΣ για να δηλώσει «παρών» στη συγκέντρωση μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες. Ο ίδιος ο πρόεδρος της ΠΟΕΜ γύριζε ανά την Ελλάδα ζητώντας από την κυβέρνηση «να αναθέσει δουλειές και να δώσει φτηνό ρεύμα» στον Ταβουλάρη, στο Μάνεση και στον Αγγελόπουλο. Οταν η κυβέρνηση αποφάσισε να δώσει ξανά ζεστό χρήμα στον Ταβουλάρη, 25 εκατομμύρια ευρώ, άρχισαν μαζί με τον Παναγόπουλο, τον πρόεδρο της ΓΣΕΕ, να την ευχαριστούν λέγοντας στην ουσία «τους ζυγούς λύσατε».
Ενταση της ιδεολογικής δουλειάς - συσπείρωση νέων δυνάμεων στο Κόμμα
Πρώτο και κύριο καθήκον είναι η πλατιά συζήτηση του Προγράμματος του Κόμματος σε κάθε κλάδο και χώρο, παντού, η προσπάθεια για την υλοποίηση των καθηκόντων της πολιτικής απόφασης του 19ου Συνεδρίου, σχεδιάζοντας συγκεκριμένα την κομματική μας παρέμβαση, με μακροχρόνιο ορίζοντα, χωρίς το άγχος των γρήγορων αποτελεσμάτων.
Η ταξική πολιτική συνείδηση δεν αναπτύσσεται μόνο με τη συμμετοχή στον αγώνα για τα οξυμένα προβλήματα, ούτε οι εργαζόμενοι θα έρθουν με το ΚΚΕ, μόνο επειδή μπαίνουμε μπροστά στους αγώνες. Χρειάζεται ιδεολογικοπολιτική παρέμβαση με συνέχεια και ικανότητα.
Κάθε τι που κάνουμε πρέπει να συμβάλλει ώστε ο εργάτης να κατακτά ταξική συνείδηση, ότι ανήκει στην εργατική τάξη με ό,τι αυτό σημαίνει και συνεπάγεται. Αυτό πρέπει να δίνεται από παντού. Μέσα από την καθημερινή διαφώτιση που κάνουμε, γραπτή και προφορική. Να αναδείχνεται και μέσα από την αναγκαία εξειδίκευση και την πάλη για επιμέρους ζητήματα. Η παρέμβασή μας για ζητήματα της κρίσης, των ανταγωνισμών, του πολέμου, της ΕΕ, της ανάπτυξης, των επενδύσεων κλπ. πρέπει να είναι ολοκληρωμένη, να αναδείχνεται ο ταξικός τους χαρακτήρας. Να δείχνουμε το χαρακτήρα του κράτους, των νόμων, γενικά να συνδέουμε την οικονομία με την πολιτική.
Η ιδεολογική δουλειά δεν πρέπει να γίνεται γενικά, με ατάκες και συνθήματα, αλλά συγκεκριμένα, να φωτίζει και να απαντάει στην πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί, στις ανάγκες της πάλης, της ανασύνταξης και οικοδόμησης. Για να είναι αποτελεσματική πρέπει να εξηγεί με απλό τρόπο το πώς δουλεύει ο καπιταλισμός, να στηρίζεται στις εξελίξεις του κλάδου, στην πείρα. Να αναδείχνει ποια είναι η διέξοδος και πώς μπορεί να επιβληθεί, με ποια ενότητα, με ποιο κίνημα, με ποια γραμμή και χαρακτηριστικά.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να γνωρίζουμε, να αξιολογούμε και αξιοποιούμε τους αντικειμενικούς παράγοντες, την πραγματικότητα κάθε κλάδου ή χώρου δουλειάς. Να παρακολουθούμε καλύτερα τις οικονομικές εξελίξεις σε κάθε κλάδο και στο επίπεδο της επιχείρησης, να τεκμηριώνουμε με βάση και αυτές τις εξελίξεις την αναγκαιότητα της οργανωμένης πάλης με προοπτική τον άλλο δρόμο ανάπτυξης, χωρίς να αφήνουμε περιθώρια ούτε σε αυταπάτες ότι «με αγώνες λύνονται όλα τα προβλήματα», ούτε σε μηδενισμούς και ηττοπάθεια ότι «τίποτα δε γίνεται». Να επεξεργαζόμαστε επιχειρήματα, αιτήματα, στόχους πάλης, συνθήματα, παίρνοντας υπόψη τη συγκεκριμένη κατάσταση, ποια σύνθεση υπάρχει στο χώρο, κλάδο κλπ, πού απευθυνόμαστε (γυναίκες, νέοι, μετανάστες), τι πείρα έχουν οι εργαζόμενοι.
Να βελτιώνουμε συνεχώς την ικανότητά μας να παρακολουθούμε τα ιδεολογήματα, τη διαμόρφωσή τους, τον τρόπο που διαχέονται στη συνείδηση των εργαζόμενων, την εξέλιξή τους από τον ταξικό αντίπαλο, την εργοδοσία και τον εργοδοτικό - κυβερνητικό συνδικαλισμό. Να επεξεργαζόμαστε τη δική μας απάντηση.
Χρειάζεται να δυναμώσουμε την ιδεολογική παρέμβαση μέσα στο κίνημα, στην προετοιμασία και κατά τη διάρκεια ενός αγώνα, των αρχαιρεσιών. Είναι στον πυρήνα των καθηκόντων της ΚΟΒ να μαζεύει τους οπαδούς του Κόμματος, να τους εξηγεί το σχέδιό μας, τους στόχους μας, να τους εξοπλίζει και να τους χρεώνει καθήκοντα, με τη βοήθεια της ΚΟΒ να εκτιμούν τη δράση, να βγάζουν συμπεράσματα, να συμβάλουν στη συνέχεια.
Η μέχρι τώρα πείρα διαψεύδει κάθε φόβο ή επιφύλαξη ότι η κομματική παρέμβαση στη διάρκεια του αγώνα μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στη μαζικότητα και στην ενότητα. Είναι άλλο θέμα η ικανότητα παρέμβασης για να βοηθάει όσο το δυνατόν περισσότερο και άλλο να πιστεύουμε ότι η κομματική παρέμβαση κάνει ζημιά.
Πώς θα προχωρήσει η ενότητα αν δεν γίνουν βήματα στην ιδεολογική παρέμβαση και εξειδικευμένη δουλειά στους άνεργους, στους μετανάστες, στις γυναίκες, στις νέες ηλικίες, στις σχολές μαθητείας του ΟΑΕΔ, διαμορφώνοντας ανάλογα αιτήματα, όλα τα σφυριά πρέπει να χτυπούν ενιαία και να προωθούν τη στρατηγική του Κόμματος.
Πώς θα αντιμετωπιστούν οι μεγάλες δυσκολίες που δημιουργεί η ύπαρξη πολλών Ομοσπονδιών και Συμβάσεων π.χ. στον κλάδο των Τροφίμων και σε άλλους, αν δεν δυναμώσει η ιδεολογική παρέμβαση; Πώς θα μπορέσουμε να πείσουμε αυτόν που λέει «δεν με αφορά εμένα η απεργία γιατί ανήκουμε σε άλλη Ομοσπονδία», τους άλλους που λένε «εμείς είμαστε εποχιακοί» ή «δουλεύουμε σε εργολάβο» ή ακόμα του εργαζόμενου της ΔΕΛΤΑ που θα σου λένε «ακόμα και αν υπογραφεί σύμβαση εμένα δεν με καλύπτει γιατί η ΔΕΛΤΑ δεν είναι μέλος της εργοδοτικής οργάνωσης με την οποία θα υπογράψεις»;
Πώς θα δημιουργούνται προϋποθέσεις για ταξική ενότητα αν καθημερινά δεν εξηγούμε στους εργάτες πως ο κυριότερος εχθρός στο ζήτημα της ενότητας είναι ο οπορτουνισμός. Οτι είναι ο καλύτερος υπερασπιστής της αστικής τάξης, ότι χωρίς αυτόν η αστική τάξη δεν θα μπορούσε να εξαπατά και να ενσωματώνει. Δεν υπάρχει κλάδος και χώρος που να μην μπορούμε να το αποδείξουμε με συγκεκριμένα παραδείγματα.
Ετσι πρέπει να κατανοείται αυτό που λέμε ότι «στις σημερινές συνθήκες αποτελεί προτεραιότητα η ιδεολογική δουλειά». Στα ντοκουμέντα του Συνεδρίου τονίζεται ότι «Είναι αδύνατο σήμερα να πειστεί για την πολιτική πρόταση του ΚΚΕ ένας εργάτης σε μία κλωστοϋφαντουργία, σε ένα εργοστάσιο μετάλλου, σε ένα εργοστάσιο που κατασκευάζει φάρμακα ή τρόφιμα, αν δεν γνωρίζει τις εξελίξεις στον κλάδο στην Ελλάδα, ακόμα και στην Ευρώπη και παγκόσμια, αν δεν βοηθηθεί να κατανοήσει την αντίθεση κεφαλαίου και εργασίας. Αν δεν κατανοήσει τι σημαίνουν καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις, αν δεν καταφέρνει στον ένα ή στον άλλο βαθμό να βλέπει την πολιτική σε συνδυασμό με την οικονομία. Αν βλέπει μόνο τα κόμματα και όχι τις τάξεις που εκπροσωπούν, τη στάση τους στα ενδιάμεσα κοινωνικά στρώματα...».
Η ενίσχυση της κομματικής δράσης και η συγκέντρωση νέων δυνάμεων γύρω από το Κόμμα αποτελεί προϋπόθεση για να προχωράει η ενότητα, η πάλη, η ανασύνταξη. Αυτό είναι πολύ εύκολο να κατανοηθεί, αν δούμε τη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα σε κλάδους και χώρους δουλειάς που έχουμε κομματικές δυνάμεις, μέλη και οπαδούς, και σε αυτούς που δεν έχουμε, αλωνίζουν μόνες τους οι άλλες δυνάμεις, δημαγωγούν, με πρώτο τον οπορτουνισμό, παρουσιάζοντας την πάλη για την κατάκτηση της ταξικής ενότητας ως διάσπαση, σεχταρισμό και απομόνωση.
Εχουμε θετικά παραδείγματα όταν η δράση μας κατευθύνεται με συγκεκριμένους, επεξεργασμένους στόχους και τρόπους δουλειάς, ισχυροποιούμε παραπέρα τους δεσμούς μας με τον περίγυρό μας, συσπειρώνουμε και νέες δυνάμεις γύρω από την πολιτική του Κόμματος.
Ολες οι προσπάθειές μας να συγκεντρωθούν ακόμη περισσότερο στο στόχο να αποκτήσουμε κομματικές προσβάσεις σε εργοστάσια που σήμερα δεν έχουμε, κομματικές επαφές σε όλα τα τμήματά του, στους νέους εργαζόμενους, στους εργολαβικούς, στους μετανάστες, ισχυρούς κομματικούς πυρήνες στους άνεργους. Χωρίς αυτά οποιαδήποτε ενότητα επιτυγχάνεται στην πάλη με «βάση το πρόβλημα», θα είναι στον αέρα, συγκυριακή. Δεν θα μπορεί να σταθεί απέναντι στην ιδεολογική και κατασταλτική επίθεση του αντίπαλου, δηλαδή απέναντι στον καπιταλιστή, την κυβέρνηση, τα αστικά και οπορτουνιστικά κόμματα, τις παρατάξεις τους, τα διάφορα αναχώματα, το κράτος και τους μηχανισμούς του.
Σημαντικό ζήτημα που πρέπει να υπολογίζουμε είναι ότι η αντιδραστική προπαγάνδα για το ζήτημα της μετανάστευσης επιδρά πιο πολύ στη συνείδηση των εργαζόμενων σε συνθήκες κρίσης. Προβάλλεται από κυβέρνηση και εργοδοσία ως αιτία πολλών προβλημάτων. Αξιοποιείται στην καλλιέργεια και δικαιολόγηση ρατσιστικών και φασιστικών αντιλήψεων και πρακτικών, της δράσης της Χρυσής Αυγής.
Κανένα συνδικάτο δεν πρέπει να το υποτιμά, ακόμα και αν στον κλάδο του δεν υπάρχουν μετανάστες, γιατί έχει σχέση με την ενότητα της εργατικής τάξης γενικότερα, με την οργάνωση και την αποτελεσματικότητα της πάλης. Να προσανατολιστούμε περισσότερο στην οργάνωση των μεταναστών στα συνδικάτα τους, στην ανάδειξη πρωτοπόρων εργατών μεταναστών στα συνδικαλιστικά όργανα. Τα συνδικάτα μαζί με τις άλλες λαϊκές οργανώσεις θα αντιμετωπίσουν και τη δράση της Χρυσής Αυγής.
Η δράση μας πρέπει να προσανατολιστεί επίσης στη νέα γενιά Ελλήνων μεταναστών που δημιούργησε η κρίση και που μεγαλώνει καθημερινά. Το ταξικό κίνημα έχει καθήκον να βοηθήσει αυτό το κομμάτι της εργατικής τάξης να διαμορφώσει αιτήματα, να οργανωθεί, να παλέψει με τις αντίστοιχες ταξικές δυνάμεις στη χώρα που δουλεύει. Είναι και αυτό ένα νέο διεθνιστικό καθήκον στο οποίο πρέπει να ανταποκριθούμε.
Στόχοι πάλης που προωθούν ταξική συνείδηση και ενότητα
Στην εισήγηση της ΚΕ στο 19ο Συνέδριο τονιζόταν η ανάγκη να αποκτήσουμε την ικανότητα εξειδίκευσης της στρατηγικής σε κάθε κρίκο καθοδήγησης, στην ΚΟΒ, ώστε τελικά όλα τα σφυριά να χτυπούν ενιαία, να προωθούν τη στρατηγική του Κόμματος. Ανέφερε χαρακτηριστικά: «Υποφέρουμε πριν απ' όλα καθοδηγητικά, ξεκινώντας από την ΚΕ, και από τις δύο αδυναμίες: Από τη μία στο όνομα της σωστής και επιβεβαιωμένης στρατηγικής υποτιμάμε την ανάγκη της εξειδίκευσης, να πατάει πάνω στην πείρα, στα ερωτήματα, στις συγχύσεις και στις προκαταλήψεις που υιοθετούν οι εργαζόμενοι από την κυρίαρχη προπαγάνδα. Από την άλλη, κάτω από την πίεση των λαϊκών μαζών που δεν έχουν καταφέρει να συνειδητοποιήσουν τη δύναμή τους και να απορρίψουν τη φιλομονοπωλιακή πολιτική, τις αστικές και οπορτουνιστικές προκαταλήψεις, να κάνουμε πίσω, να πέφτουμε στην αποσπασματικότητα, στην επιλεκτικότητα. Τελικά η κάθε ΚΟΒ δεν καταφέρνει να έχει το δικό της σχέδιο δράσης που στηρίζει τις κεντρικές κατευθύνσεις και πρωτοβουλίες».
Για να ξεπεραστεί αυτή η αδυναμία χρειάζεται επεξεργασία της παρέμβασής μας σε πολλά επίπεδα και σε όλες τις πλευρές - ιδεολογική, πολιτική, μαζική, οργανωτική.
Χρειάζεται, όπως τονίζεται στην Πολιτική Απόφαση του Συνεδρίου, να παίρνεται υπόψη κάθε φορά το επίπεδο συνείδησης, ωρίμανσης, πείρας των λαϊκών μαζών και η εξασφάλιση μαζικής συμμετοχής. Να μην αμβλύνεται το κύριο μέτωπο απέναντι στα μονοπώλια και τους εκπροσώπους τους. Να οικοδομείται η συμμαχία της εργατικής τάξης με τα μεσαία στρώματα που δεν έχουν απαλλαγεί από τη λογική της μικροϊδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, παρά την αντίθεσή τους στα μονοπώλια. Η εργατική τάξη ως ηγέτιδα δύναμη θα επιδιώκει να ριζοσπαστικοποιεί, να βαθαίνει την αντικαπιταλιστική - αντιμονοπωλιακή γραμμή.
Στο επίπεδο της επιχείρησης, είναι απαραίτητοι συγκεκριμένοι στόχοι πάλης για όλα τα τμήματα των εργαζόμενων, για τους μόνιμους, τους έκτακτους, τους εποχικούς, τους εργολαβικούς, τους «συνεργάτες», τις γυναίκες, τους μετανάστες, τους πρακτικάριους. Αν δεν εκφράζονται όλα «τα επιμέρους συμφέροντα», θα δυσκολεύεται η προσπάθεια να μπαίνουν όλοι στην πάλη ενάντια στον κοινό αντίπαλο, θα διευκολύνεται η λογική του «διαίρει και βασίλευε» της εργοδοσίας και των άλλων δυνάμεων. Ταυτόχρονα πρέπει να διαμορφώνουμε στόχους πάλης για τμήματα εργαζόμενων της επιχείρησης που δεν ανήκουν στην εργατική τάξη, ώστε να προωθείται η κοινωνική συμμαχία στο επίπεδο της επιχείρησης. Στην πράξη είμαστε ακόμα πολύ πίσω και αυτό το συναντάμε ως πρόβλημα καθημερινά στους χώρους δουλειάς και ιδιαίτερα μπροστά σε απεργίες και σε άλλες αγωνιστικές δραστηριότητες.
Στο επίπεδο του κλάδου, χρειάζεται επίσης καλύτερη επεξεργασία των στόχων πάλης και αιτημάτων, για όλα τα τμήματα του κλάδου. Κύριο ζήτημα που μπορεί να ενώσει είναι η κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. Καλή επεξεργασία και διαμόρφωση της Κλαδικής Σύμβασης, πλατιά συζήτησή της με τους εργαζόμενους και εμπλουτισμός της, πολύμορφη δράση για τη δημιουργία προϋποθέσεων για την υπογραφή της, παρά τις μεγάλες δυσκολίες της νέας κατάστασης που έχει διαμορφωθεί. Να προβάλλουμε και να εκλαϊκεύουμε «σε κάθε κλάδο μία κλαδική σύμβαση για όλους τους εργαζόμενους». Αυτό θα πείθει όταν προβάλλονται στόχοι πάλης και αιτήματα που αφορούν όλους. Σήμερα λόγω και της προδοτικής στάσης της ΓΣΕΕ σε σχέση με την υπογραφή ΕΓΣΣΕ, η πάλη για την υπογραφή Συλλογικών Συμβάσεων αποκτά επιτακτικό χαρακτήρα. Το γεγονός ότι σε αυτή τη φάση φαίνεται δύσκολο, δεν πρέπει να οδηγήσει σε παραίτηση και απογοήτευση, αλλά σε αγωνιστικό πείσμα για τη δημιουργία προϋποθέσεων ώστε να μπορέσει το επόμενο διάστημα η εργατική τάξη να ξαναχρησιμοποιήσει το όπλο της υπογραφής συμβάσεων.
Σε όλους τους κλάδους να προβάλλονται και να παλεύονται ενιαία, στόχοι πάλης για μια σειρά προβλήματα που αφορούν όλους, που εκφράζονται με τη μία ή την άλλη μορφή σε όλους τους χώρους, κλάδους και τμήματα των εργαζομένων.
Το Ασφαλιστικό είναι ζήτημα που αφορά όλες τις εργατικές, λαϊκές οικογένειες, όλες τις ηλικίες. Αφορά τις Συντάξεις, την Πρόνοια, την Περίθαλψη, τα Φάρμακα, την Υγεία, την Υγιεινή και Ασφάλεια, την προστασία από εργατικά ατυχήματα κ.ά. Μπορεί να συνενώσει όλα τα τμήματα εργαζόμενων, ενάντια σε κυβέρνηση, εργοδοσία, ΕΕ, στον εργοδοτικό κυβερνητικό συνδικαλισμό και στα κόμματα που τους διευκολύνουν.
Το πρόβλημα της ανεργίας και τα αιτήματα για τους ανέργους, αφορούν όλες τις εργατικές λαϊκές οικογένειες. Τα προβλήματα της Παιδείας, της Υγείας, της παραπέρα ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ, της ΕΥΔΑΠ... Επομένως και εδώ χρειάζονται πρωτοβουλίες από τα Συνδικάτα που θα μπορούν να ενώσουν στην πάλη εργαζόμενους και άνεργους, να κατανοείται ο ταξικός χαρακτήρας του προβλήματος και να διαμορφώνεται ταξική πολιτική συνείδηση.
Τα προβλήματα της κρατικής καταστολής, της εργοδοτικής βίας, της κατάργησης των συνδικαλιστικών και πολιτικών ελευθεριών, του «νόμου και της τάξης», των επιστρατεύσεων απεργών, αφορούν συνολικά την εργατική τάξη, μπορεί να αποτελέσουν κρίκους για να οργανώνεται η πάλη ενιαία, με ενιαίους στόχους και προσανατολισμό.
Μορφές οργάνωσης και δράσης που συμβάλλουν στην ενότητα
Το Κλαδικό Συνδικάτο προωθεί αποτελεσματικότερα από κάθε άλλη μορφή την ενότητα στο επίπεδο του κλάδου, τον ταξικό προσανατολισμό και πάλη. Ωστόσο τα κλαδικά συνδικάτα αντιμετωπίζουν ειδικές δυσκολίες και προβλήματα, ιδιαίτερα τα νέα. Η όξυνση του ανταγωνισμού ανάμεσα στις επιχειρήσεις λόγω της κρίσης, κάνει πιο δύσκολη και τη δουλειά του κλαδικού συνδικάτου. Σε αρκετές περιπτώσεις ενισχύει την αντίληψη «του δικού μου χώρου», να προσβλέπει περισσότερο ο εργαζόμενος στο επιχειρησιακό και όχι το κλαδικό σωματείο. Επιμένουμε στην ισχυροποίηση των κλαδικών σωματείων και ταυτόχρονα συμμετέχουμε στη δράση των επιχειρησιακών σωματείων, δεν είμαστε έξω από διαδικασίες ή παίρνουμε και την πρωτοβουλία να συγκροτηθούν και σε άλλους χώρους δουλειάς, εφόσον αυτό συσπειρώνει τους εργαζόμενους.
Η κατάσταση απαιτεί καλύτερη δουλειά και από τα κλαδικά. Να βελτιώσουν τον καθοδηγητικό και συντονιστικό τους ρόλο στο σύνολο του κλάδου, να επεξεργαστούν μια σειρά ζητήματα και στόχους πάλης για όλους τους μεγάλους χώρους του κλάδου, για όλα τα τμήματα των εργαζόμενων. Να παίρνουν σταθερά πρωτοβουλίες που θα συνενώνουν και θα κινητοποιούν τον κλάδο, θα διαμορφώνουν ταξική συνείδηση. Να ενισχύσουν την καθοδήγησή τους στα επιχειρησιακά σωματεία του κλάδου, στις σωματειακές επιτροπές και σε όποιες μορφές οργάνωσης υπάρχουν στους τόπους δουλειάς. Να συγκροτήσουν σε όλους τους μεγάλους χώρους σωματειακές επιτροπές.
Εχουμε τις προϋποθέσεις, την πείρα, τις δυνάμεις να επεξεργαστούμε και άλλες πρωτοβουλίες που θα συμβάλλουν στην ταξική ενότητα και δράση. Κοινές πρωτοβουλίες των κλαδικών συνδικάτων για ζητήματα που αφορούν συνολικά την εργατική τάξη. Συντονισμός της δράσης στο επίπεδο του κλάδου για ιδιαίτερα οξυμένα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τμήματα του κλάδου, όπως έγινε με τη δημιουργία του Συντονιστικού στο Ναυπηγοεπισκευαστικό Τομέα. Συντονισμός και κοινές αγωνιστικές πρωτοβουλίες των ταξικών δυνάμεων στους κλάδους που είμαστε μειοψηφία, όπως έγινε στο Μέταλλο, ξεπερνώντας τη συμβιβασμένη πλειοψηφία της ΠΟΕΜ. Κοινές αγωνιστικές εκδηλώσεις των συνδικάτων σε διάφορες γειτονιές. Κοινές πρωτοβουλίες των κλαδικών ή μαζί και με άλλους φορείς σε ορισμένες περιοχές που υπάρχουν συγκεντρωμένα εργοστάσια και κατοικούν χιλιάδες εργάτες, όπως στο Θριάσιο και στα Μεσόγεια. Πιο ισχυρή και ουσιαστική παρουσία των κλαδικών συνδικάτων στις Λαϊκές Επιτροπές. Μέτρα για να εκφράζεται από όλον τον κλάδο υλική και ηθική αλληλεγγύη σε κάθε επιχείρηση ή τμήμα εργαζόμενων που αγωνίζεται. Το παράδειγμα της «Χαλυβουργίας», πώς στηρίχτηκε ο αγώνας των ηρωικών χαλυβουργών από την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, αλλά και το πώς αξιοποιήθηκε για να γίνει δουλειά και σε άλλους κλάδους και χώρους δουλειάς είναι χαρακτηριστικό.
Γνωρίζουμε πως δεν αρκούν οι σωστές αποφάσεις ή η θέληση για μεγαλύτερη ικανότητα και μαχητικότητα. Πρέπει στην πράξη, πέρα από το σωστό προσανατολισμό, να αποκτήσουμε οργανωτική ικανότητα, σύνδεση με ευρύτερες μάζες εργαζόμενων, αποφασιστικότητα, δεξιοτεχνία στη συσπείρωση και κινητοποίηση δυνάμεων. Να αποκτήσουμε μεγαλύτερη αντοχή και υπομονή στον καθημερινό ηρωισμό της δουλειάς του «μυρμηγκιού». Γνωρίζουμε ότι τα αποτελέσματα δεν έρχονται αυτόματα ούτε την ίδια την ώρα της παρέμβασής μας. Ομως έρχονται, όπως επιβεβαιώνει η ζωή.
Παρά τη δυσκολία και τη συνθετότητα της κατάστασης υπάρχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης. Μαζί με τις νέες δυσκολίες γεννιούνται και νέες δυνατότητες που θα τις αναδείξουμε και θα τις αξιοποιήσουμε. Εμείς μετράμε τις δυσκολίες για να αναμετρηθούμε με αυτές. Δεν υποκλινόμαστε σ' αυτές, δε χάνουμε την αυτοπεποίθηση, την αισιοδοξία μας. Με την καθημερινή δράση μας τις αντιμετωπίζουμε. Δουλεύουμε με τέτοιο τρόπο ώστε η νέα άνοδος του εργατικού κινήματος να μας βρει πιο δυνατούς ιδεολογικά και οργανωτικά μέσα στους κλάδους και στα εργοστάσια.
