Σαρωτικές πολυεπίπεδες αναδιαρθρώσεις για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου φέρνει το λεγόμενο «εθνικό αναπτυξιακό πρότυπο», το οποίο σχεδίασε η κυβέρνηση, παίρνοντας υπόψη τις προτάσεις και τις μελέτες του ΙΟΒΕ, της εταιρείας «McKinsey» και του ΚΕΠΕ. Το συγκεκριμένο μοντέλο, το οποίο θα παρουσιαστεί επισήμως στο Γιούρογκρουπ της 5ης Μάη στις Βρυξέλλες, περιλαμβάνει «οριζόντιες παρεμβάσεις», διαμορφώνοντας το γενικό πλαίσιο ενίσχυσης της «επιχειρηματικότητας», καθώς και επιμέρους εξειδικεύσεις, που αφορούν στην ενίσχυση επιλεγμένων κλάδων και τομέων της οικονομίας και της παραγωγής, οι οποίοι αναμένεται να πάρουν κεφάλι όποτε γίνει το πέρασμα στην επόμενη φάση, στην ανάκαμψη των επιχειρηματικών κερδών.
Στόχος είναι η καπιταλιστική ανάπτυξη με επενδύσεις στους τομείς της οικονομίας, τους οποίους προκρίνει η κυβέρνηση με το σχέδιο και που στηρίζεται στη γραμμή του «συγκριτικού πλεονεκτήματος». Το σχέδιο κάνει λόγο για «παραγωγή διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών», δηλαδή παραγωγή εμπορευμάτων και υπηρεσιών, που, με όρους ανταγωνιστικότητας, θα προσβλέπουν στις διεθνείς αγορές. Επομένως, δεν πρόκειται για ανάπτυξη που θα ικανοποιεί λαϊκές ανάγκες, αλλά την όσο γίνεται μεγαλύτερη κερδοφορία του κεφαλαίου. Ταυτόχρονα, δεν πρόκειται να συμβάλει σε θετικές αλλαγές υπέρ των εργασιακών δικαιωμάτων, αφού αυτό αντίκειται στην αύξηση της κερδοφορίας.
Οι «οριζόντιες παρεμβάσεις»
Οι «οριζόντιες παρεμβάσεις» της επόμενης περιόδου αφορούν στη σταδιακή μείωση της φορολογίας των επιχειρηματικών κερδών, σε σύνδεση με το βαθμό που επέρχεται οικονομική ανάκαμψη, στη δημιουργία «ευνοϊκού κλίματος για επενδύσεις και διευκόλυνσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας», στις ιδιωτικοποιήσεις, στησυνεχή βελτίωση των δημοσιονομικών συνθηκών.
Σε αυτό το πλαίσιο, η καπιταλιστική ανάπτυξη συνεπάγεται τη μονιμοποίηση των αντεργατικών μέτρων που ήδη έχουν παρθεί στη φάση της καπιταλιστικής κρίσης και πιθανά την επέκτασή τους, γιατί μόνο έτσι μπορεί να ενισχυθεί και να διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου στη διαρκή διαπάλη για την απόσπαση κομματιών της επιχειρηματικής πίτας και των κερδών. Μαζί, βεβαίως, και με άλλα μέτρα, όπως οι απελευθερώσεις, η μείωση της φορολογίας του κεφαλαίου, οι ιδιωτικοποιήσεις κ.λπ.
Πιο αναλυτικά:
-- Η έμφαση στην «παραγωγή διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών» εστιάζει τόσο στο σκέλος των εξαγωγών - για κλάδους και επιχειρήσεις που μπορούν να σταθούν ανταγωνιστικά στο διεθνές πεδίο - όσο και στις υποδομές στο εσωτερικό της χώρας, όπως διαμετακομιστικά κέντρα, δίκτυα Ενέργειας, λιμάνια, αεροδρόμια, οδικά δίκτυα και άλλες παρεχόμενες υπηρεσίες στο πλαίσιο του διεθνούς καταμερισμού. Πρόκειται για διεργασίες στις οποίες θα πρωτοστατήσουν ντόπια και ξένα μονοπώλια και ισχυροί επιχειρηματικοί όμιλοι, ενώ είναι ολοφάνερο το γεγονός ότι διαμορφώνεται το πλαίσιο για ακόμη μεγαλύτερα επιχειρηματικά σχήματα μέσω συγχωνεύσεων, συμπράξεων και συνεργειών.
-- Φορολογική πολιτική: Πρόκειται για συνδυασμό μέτρων που στοχεύουν στις μειώσεις των φορολογικών συντελεστών στα επιχειρηματικά κέρδη, στις ασφαλιστικές εισφορές που πληρώνουν οι εργοδότες και σε άλλα μέτρα μείωσης του κόστους της εργοδοσίας. Μετά και τη μεγάλη περικοπή των εισφορών Κοινωνικής Ασφάλισης, που ήδη εφαρμόζεται, θα εξεταστούν τα περιθώρια περαιτέρω περικοπών. Παραπέρα, θα επιδιωχθεί η μείωση της φορολογίας σε παραγωγικούς συντελεστές, όπως στην Ενέργεια που καταναλώνει η βιομηχανία και ακόμη στοχευμένες δράσεις «ελάφρυνσης» σε οικονομικές δραστηριότητες, όπως η έρευνα και η καινοτομία.
-- «Ευελιξία στην αγορά εργασίας»: Απόλυτα δεδομένη είναι η μoνιμοποίηση των αντεργατικών ανατροπών της προηγούμενης φάσης. Σημειώνουν ότι στο επόμενο διάστημα θα συνεχιστούν οι προσπάθειες με στόχο την προώθηση της «ευελιξίας» και της «ασφάλειας» (της περιβόητης «ευελφάλειας»), δηλαδή της πολιτικής κατεδάφισης των εργατικών δικαιωμάτων που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της ΕΕ.
-- Διαχείριση της φτώχειας: Διαπιστώνουν ότι θα απαιτηθεί σημαντικό χρονικό διάστημα, μέχρις ότου η επίσημη ανεργία αποκατασταθεί σε «φυσιολογικά επίπεδα». Σε αυτό το πλαίσιο, θα γίνει προσπάθεια για ανακατανομή πόρων σε «ευάλωτες ομάδες», με τη διαμόρφωση «συστήματος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος» που θα προχωρά παράλληλα με τη συμπίεση προς τα κάτω των συνθηκών διαβίωσης στο σύνολο των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων.
Οι τομεακές ενισχύσεις
Οι προς ενίσχυση κλάδοι είναι αποκλειστικά αυτοί που εμφανίζουν «συγκριτικά πλεονεκτήματα» σε διεθνές επίπεδο. Κριτήριο επιλογής των κλάδων προτεραιότητας είναι η μάζα κερδών που προσδοκούν τα μονοπώλια, σε αντιδιαστολή με τις λαϊκές ανάγκες.
Στους επιλεγμένους κλάδους, καταγράφονται ενδεικτικά οι εξής:
-- Τουρισμός.
-- Μεταποιητική βιομηχανία αγροτικών προϊόντων.
-- Ιχθυοκαλλιέργειες.
-- Ενέργεια και περιβάλλον.
-- Logistics και συνδυασμένες μεταφορές.
-- Φαρμακευτική βιομηχανία.
-- Βιομηχανία μετάλλων και δομικών υλικών.
-- Σειρά δραστηριοτήτων που συνδέονται με την ναυτιλία.
Eπιπρόσθετα, μεγάλα περιθώρια επέκτασης εμφανίζονται στις αλυσίδες του λιανεμπορίου και σε δραστηριότητες του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Ειδική έμφαση δίνεται στην επίτευξη επιχειρηματικών συνεργειών ανάμεσα στους προς ενίσχυση επιλεγμένους κλάδους. Για παράδειγμα, η βιομηχανία μετάλλων και δομικών υλικών συνδυάζεται με τις μεταφορές, την έρευνα, τις κατασκευές. Ολα μαζί πολλαπλασιάζουν τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των μονοπωλίων που δραστηριοποιούνται στους εν λόγω τομείς.
Επίσης, σύμφωνα με το «αναπτυξιακό μοντέλο» η ηγετική θέση του ντόπιου εφοπλιστικού κεφαλαίου μπορεί να συνδυαστεί με την ανάπτυξη δραστήριου ναυτιλιακού κέντρου στη χώρα με την «παροχή κατάλληλων κινήτρων» κ.ά.
