Η ομιλία του Γ. Σταθάκη του ΣΥΡΙΖΑ στις ΗΠΑ το Σάββατο 11 Οκτώβρη σε συνέδριο με τίτλο «The Great Debates Conference», που διοργανώνεται από τη Merrill Lynch (Bank of America) παράλληλα με το ετήσιο συνέδριο του ΔΝΤ («Αυγή» 12/10/2014), αποτελεί παρέμβαση και συμβολή στους προβληματισμούς για το πώς θα εξασφαλιστεί η ανάκαμψη της καπιταλιστικής οικονομίας της Ελλάδας. Προβληματισμοί που καμιά σχέση δεν έχουν με τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, των άλλων φτωχών λαϊκών στρωμάτων, ούτε καν με επιδίωξη να επανέλθουν στη θέση που είχαν το 2008, δηλαδή πριν από την κρίση. Αλλωστε, το «πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης», όπως έχει βαφτίσει ο ΣΥΡΙΖΑ το κυβερνητικό του πρόγραμμα, ασχολείται μόνο με τη διαχείριση και το μοίρασμα της ακραίας φτώχειας. Μέτρα που δεν βρίσκονται μακριά από ανάλογες επιδιώξεις της κυβέρνησης γι' αυτό άλλωστε ο Τσίπρας στη Βουλή διαμαρτυρήθηκε πως η κυβέρνηση κλέβει το πρόγραμμά τους.
***
Ας δούμε τι είπε ο Γ. Σταθάκης στην ομιλία του: «Το ελληνικό πρόγραμμα λιτότητας είχε τέσσερις άξονες. Ο πρώτος άξονας ήταν ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής που προσέγγιζε το 15% του ΑΕΠ και τα 30 δισ. ευρώ εντός τεσσάρων χρόνων, το οποίο αποσκοπούσε στη δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων στο ύψος του 4,5% του ΑΕΠ έως το 2016. Βάσει των αρχικών σχεδιασμών, από τα 30 δισ. τα 20 δισ. θα προέκυπταν από περικοπές του προϋπολογισμού δημοσίων εξόδων και 10 δισ. θα αντλούνταν από την αύξηση της φορολογίας. Σήμερα ο προϋπολογισμός βρίσκεται ισοσκελισμένος στο ύψος περίπου των 70 δισ. ή στο 40% του ΑΕΠ με ένα μικρό πλεόνασμα. Το πρόγραμμα ήταν υπερβολικά εκτεταμένο για να μπορέσει η ελληνική οικονομία να απορροφήσει το σοκ της πολύ μεγάλης δημοσιονομικής προσαρμογής.
Δεύτερος άξονας του προγράμματος ήταν η σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος», που απαιτούσε ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών που έγινε, αλλά συνεχίζεται «η αστάθεια του τραπεζικού συστήματος, που διαιωνίζεται από τη διόγκωση του ιδιωτικού χρέους νοικοκυριών και επιχειρήσεων».
«Τρίτος άξονας το πρόγραμμα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, δηλαδή η αποδιάρθρωση του θεσμικού πλαισίου των εργασιακών σχέσεων, το άνοιγμα πολλών επαγγελμάτων και η απελευθέρωση σειράς κλάδων καθ' υπόδειξη του ΟΟΣΑ. Η αγορά εργασίας στην Ελλάδα ήταν ήδη ελαστικοποιημένη, ιδιαίτερα στον τομέα των υπηρεσιών, καθιστώντας την προτροπή για απορρύθμισή της άνευ περιεχομένου. Το άνοιγμα των επαγγελμάτων στην πραγματικότητα στοχοποιούσε κλάδους στους οποίους κυριαρχούσαν μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Τελευταίος άξονας του προγράμματος ήταν η προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων που ήταν εκτός πραγματικότητας καθώς τη δεκαετία του '90 η χώρα ήταν, μαζί με την Πορτογαλία, πρωταθλήτρια πανευρωπαϊκά.
Το πρόγραμμα απέτυχε παταγωδώς».
***
Πού απέτυχε το πρόγραμμα σύμφωνα με τον Γ. Σταθάκη; Να βγάλει γρήγορα την ελληνική καπιταλιστική οικονομία από την κρίση σε όφελος του κεφαλαίου. Καταλαβαίνουμε πως αν ο Γ. Σταθάκης έκρινε πως το πρόγραμμα έβγαζε την καπιταλιστική οικονομία απ' την κρίση, τότε ούτε γάτα ούτε ζημιά. Ποια είναι όμως η προϋπόθεση για να «βγει» μια καπιταλιστική οικονομία από την κρίση; Είναι η καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων, εργαζομένων και κεφαλαίου σε όλες τις μορφές του (χρήμα, εμπορεύματα, μέσα παραγωγής). Με απλά λόγια, το κλείσιμο επιχειρήσεων, η μείωση μισθών και όλα όσα περιγράφονται ως πολιτική λιτότητας είναι μέσα απαξίωσης που χρειάζεται ο καπιταλισμός για να βγει από την κρίση. Συνεπώς, κάθε πρόγραμμα για την έξοδο της καπιταλιστικής οικονομίας από την κρίση προϋποθέτει πρώτα απ' όλα την πτώχευση του λαού. Δεν ξέρουμε αν η καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων ήταν τέτοια που να επιτρέπει το πέρασμα στη φάση ανάκαμψης, πάντως ο λαός πτώχευσε για τα καλά. Γι' αυτά δεν είπε τίποτα ο Γ. Σταθάκης. Επειδή λοιπόν απέτυχε, όπως λένε, το πρόγραμμα κυβέρνησης - τρόικας να οδηγήσει στην καπιταλιστική ανάπτυξη έρχεται ο ΣΥΡΙΖΑ με το δικό του πρόγραμμα για να το πετύχει. Τι λέει γι' αυτό ο Γ. Σταθάκης: «Ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα έχει ένα φάσμα προτάσεων για την έξοδο από την ευρωπαϊκή κρίση δημόσιου χρέους».
***
Πώς θα το εξασφαλίσει; Λέει ότι «κατά την επικείμενη επαναδιαπραγμάτευση των δανειακών συμβάσεων από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα τεθεί εκ των πραγμάτων το ζήτημα της απομείωσης του δημόσιου χρέους της χώρας τουλάχιστον κατά 50% και η αποπληρωμή του εναπομείναντος τμήματός του με ρήτρα ανάπτυξης, καθώς η Ελλάδα είναι αδύνατο να πληρώνει 9 δισ. ευρώ κατά μέσο όρο κάθε χρόνο ανεξάρτητα από την πορεία της οικονομίας της. Επιπλέον, θα τεθεί το ζήτημα της εξαίρεσης από τον συνυπολογισμό του συνολικού δημοσίου χρέους των κεφαλαίων που έχουν διατεθεί για την ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος. Τέλος, όπως φαίνεται και από τις πρόσφατες κινήσεις ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία είναι μέρος του συνολικού ζητήματος που αφορά και τις οικονομίες των άλλων ευρωπαϊκών κρατών».
Αυτό που λέει, με απλά λόγια, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι θα είναι πιο γενναιόδωρος σε σχέση με την κυβέρνηση στη διοχέτευση κρατικού χρήματος για τη στήριξη των καπιταλιστικών επενδύσεων, τη στήριξη της δράσης του κεφαλαίου. Αυτή η δυνατότητα θα διαμορφωθεί εφόσον γίνει δυνατό να πραγματοποιηθεί ένα νέο «κούρεμα» του χρέους (το προηγούμενο το έχουμε ήδη πληρώσει) και ρύθμιση της αποπληρωμής του με τέτοιο τρόπο ώστε να ενισχυθούν οι καπιταλιστικές επενδύσεις. Δηλαδή, τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν απ' αυτή τη διαδικασία θα διοχετευθούν στις ανάγκες του κεφαλαίου, ενώ βεβαίως ο λαός, που θα συνεχίζει να πληρώνει τα παλιά χρέη, θα φορτώνεται και με νέα δάνεια (αφού ο δανεισμός θα συνεχίζεται και άλλωστε η ρύθμιση του χρέους είναι όρος για να ξαναδανείζεται η Ελλάδα), τις νέες φοροαπαλλαγές, το φθηνό ρεύμα προς το κεφάλαιο και άλλα πολλά από αυτά που υποσχέθηκε ο Αλ. Τσίπρας για άλλη μια φορά στους επιχειρηματίες την περασμένη βδομάδα.
***
Τι λέει όμως η συγκυβέρνηση για τη διαχείριση του χρέους; Οτι θα διαπραγματευτεί την επιμήκυνση αποπληρωμής του χρέους έως και 70 χρόνια, με μείωση του επιτοκίου. Αυτό εκτιμούν οι αστοί οικονομολόγοι πως είναι ένα είδος «κουρέματος». Λέει ακόμη η κυβέρνηση ότι θα υπάρξει καπιταλιστική ανάπτυξη, οριακή από το 2014 και 2,9% του ΑΕΠ από το 2015. Αρα, με δεδομένα και τα πρωτογενή πλεονάσματα τα οποία θα συνεχίζουν και τη μείωση των δόσεων του χρέους με τη δική της διαπραγμάτευση, δεν θα υπάρξουν δυσκολίες, θα υπάρξει και θα δοθεί χρήμα για δημόσιες και ιδιωτικές καπιταλιστικές επενδύσεις. Αλλωστε, η κυβέρνηση επιδιώκει να αξιοποιήσει και τη χαλάρωση της ΕΚΤ, την οποία χειροκροτεί και ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος μάλιστα λέει πως πρέπει να γίνει πιο γενναία. Επιβεβαιώνεται λοιπόν ότι οι διαφορές του ΣΥΡΙΖΑ με τη συγκυβέρνηση είναι οι τρόποι και οι μέθοδοι που θα στηριχθεί το κεφάλαιο και θα πτωχεύει πάντα ο λαός.
