Αφορμή για το παρακάτω άρθρο στάθηκε το εξής περιστατικό: Σε σεμινάριο Διευθυντών Σχολικών Μονάδων για την «αξιολόγηση», στο Περιστέρι, παρά το γεγονός ότι στο χώρο βρέθηκε αντιπροσωπεία του ΔΣ του Συλλόγου και κάλεσε τους διευθυντές να μην πάρουν μέρος, η πλειοψηφία τους μπήκε συνειδητά να παρακολουθήσει το σεμινάριο. Σημειώνουμε επίσης ότι η ΔΟΕ και οι Σύλλογοι Δασκάλων καλούν τους διευθυντές να μη συμμετέχουν σε διαδικασίες «αξιολόγησης», να αξιοποιούν την απεργία - αποχή που έχει ψηφίσει η ΑΔΕΔΥ γι' αυτές τις περιπτώσεις.
Στις σημερινές συνθήκες, λοιπόν, επιβάλλεται να μας απασχολήσει ιδιαίτερα ο ρόλος των στελεχών εκπαίδευσης στο «νέο σχολείο».
Η κυβέρνηση, όλο το προηγούμενο διάστημα, δούλεψε με σταθερότητα πάνω στις κατευθύνσεις των ιμπεριαλιστικών οργανισμών για το νέο αναβαθμισμένο ρόλο των στελεχών εκπαίδευσης στο πλαίσιο λειτουργίας του «νέου σχολείου».
Ενδεικτικά θυμίζουμε:
Α) Λέει ο ΟΟΣΑ στο δεύτερο παγκόσμιο φόρουμ του για την εκπαίδευση: «Η αποτελεσματική ηγεσία σε αυτόνομα σχολεία παρέχει καλύτερες ευκαιρίες για ποιοτική μάθηση για όλους, συμπεριλαμβανομένης της αναμέτρησης με την πρόκληση της διαφοροποίησης».
Β) Στο ίδιο μήκος κύματος και η Ευρωπαϊκή Ενωση όπου σε φόρουμ με τίτλο «Εκπαίδευση και Επιχειρήσεις» (2010) υποστηρίζει τα εξής: «Η συνεργασία σχολείων με επιχειρήσεις πέρα από οφέλη έχει και απαιτήσεις για τα σχολεία. Απαιτεί σχολική ηγεσία με όραμα που θα τοποθετεί το σχολείο στην καρδιά μιας ευρείας μαθησιακής κοινότητας, που θα καταλαβαίνει τα οφέλη από τη συνεργασία με τις επιχειρήσεις και που θα δουλεύει για να φέρει νέους συνεργάτες στη ζωή της σχολικής κοινότητας».
Είναι φανερό, λοιπόν, τι στελέχη θέλουν να διαμορφώσουν και ήδη τα πρώτα βήματα έχουν γίνει: Είναι το στέλεχος manager της αυτόνομης και ανταγωνιστικής σχολικής μονάδας που επιβάλλεται να έχει ετοιμότητα, κινητικότητα και κυρίως «ευαισθησία» απέναντι στις απαιτήσεις των επιχειρήσεων. Αυτοί έχουν αρχίσει ήδη να αναδεικνύονται και να στρατολογούνται από το στρατό των εκπαιδευτικών που υλοποιούν πρόθυμα αυτήν την πολιτική και που καμία σχέση δεν έχουν με την καλοπροαίρετη συμβολή και πρωτοβουλία εκπαιδευτικών για τη μόρφωση, τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών.
Να λοιπόν τι εννοούσε η κυβέρνηση το 2010 με το νόμο 3848/2010 σε σχέση με την επιλογή των στελεχών εκπαίδευσης όταν έλεγε: «Δεν μπορεί να θεωρείται αυτοδίκαιη και αυτόματη η επιλογή του πιο παλιού ως διευθυντή» και ότι κριτήριο για την επιλογή του διευθυντή αποτελούσε η συμφωνία με το «νέο σχολείο».
Εκβιασμοί και αυταρχισμός
Ως ΠΑΜΕ βάζαμε το ζήτημα ότι οι 3 κατηγορίες στελεχών που εμπλέκονται άμεσα με την υλοποίηση της «αξιολόγησης» δηλαδή: Περ. Δ/ντές - Δ/ντές Εκπ/σης - Σχολικοί Σύμβουλοι, δεν μπορεί να είναι μέλη των σωματείων. Ποιος ήταν ο αντίλογος από την πλειοψηφία της ΔΟΕ: «Να μη τους βάλουμε απέναντι. Είναι σώμα από το σώμα μας».
Και φτάσαμε στο διά ταύτα και τι είδαμε;
1. Να έχουμε καταγγελίες κατά συμβούλων και Δ/ντών Εκπ/σης για εκβιασμούς συναδέλφων να προχωρήσουν στην προετοιμασία των διαδικασιών της «αξιολόγησης» (καινοτόμα προγράμματα, portfolio εκπαιδευτικών και μαθητών, συζητήσεις συμβούλων στα σχολεία για την "αξιολόγηση" κ.λπ.). Να έχουμε επίσης, ανά νομό, πάρα πολλές περιπτώσεις αυταρχισμού από τα παραπάνω στελέχη, που από φόβο δεν καταγγέλθηκαν. Να έχουμε τους σχολικούς συμβούλους στα πειραματικά να συντάσσουν κανονικότατα εκθέσεις «αξιολόγησης», με συνεντεύξεις και πολλά άλλα.
2. Είδαμε, επίσης, το «σώμα από το σώμα μας» να πηδάει φράχτες και κάγκελα για να μπει στα σεμινάρια της «αυτοαξιολόγησης» υπό την προστασία των ΜΑΤ και σύννεφων δακρυγόνων.
3. Και όλοι αυτοί που υπερασπίζονταν τα στελέχη εκπαίδευσης εμφανίστηκαν εκ των υστέρων ως «απατημένοι σύζυγοι» να μιλούν για προδότες του κλάδου και άλλα τέτοια.
4. Ακούσαμε σήμερα ότι οι διευθυντές είναι στο πλάι μας σύσσωμοι, γιατί δε συμμετείχαν στα σεμινάρια. Αλήθεια, έτσι είναι; Γιατί έκαναν και κάνουν συνεχώς μαζώξεις σε κάθε πόλη - σε καφετέριες και τσιπουράδικα - προκειμένου να δουν τι θα κάνουν και ποια στάση θα κρατήσουν στα σχολεία τους; Αν ήταν με το σωματείο θα αρκούνταν στη συμμετοχή τους στη ΓΣ και στις αποφάσεις του σωματείου τους.
Είναι φανερό με όλα τα παραπάνω ότι η κυβέρνηση ποντάρει πραγματικά στο νέο ρόλο των στελεχών εκπαίδευσης. Δεν τους αρκεί μόνο να υλοποιούν, αλλά πρέπει να μπαίνουν μπροστά στην εφαρμογή των αντιδραστικών αλλαγών σε επίπεδο σχολικής μονάδας. Ο ρόλος που τους έχουν αποδώσει, μέσα από τους νόμους για την «αυτοαξιολόγηση» και την «αξιολόγηση» είναι κομβικός: Είναι ο ρόλος του κύριου υπεύθυνου στη διαδικασία της «αξιολόγησης» των εκπαιδευτικών και της σχολικής μονάδας, διαδικασίες οι οποίες συνδέονται τόσο με το μισθολόγιο των εκπαιδευτικών, με τη σύνδεση μισθού - αποδοτικότητας, όσο και με τη λειτουργία, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα και τη χρηματοδότηση της σχολικής μονάδας.
Και για όσους θέλουν να εθελοτυφλούν, πιστεύοντας ότι μπορούν ως στελέχη να παίξουν δήθεν «έναν άλλο ρόλο» (ότι μπορούν για παράδειγμα να είναι οι «καλοί διευθυντές»), ας ρίξουν πάλι μια ματιά στα κριτήρια της «αξιολόγησης», τα οποία (σύμφωνα με τους νόμους) δεν είναι αφηρημένα: Είναι η «Εφαρμογή καινοτομιών», η «ανάπτυξη κοινωνικών δραστηριοτήτων» (καθοδηγούμενος εθελοντισμός και σύνδεση με την «τοπική αγορά» και τις ανάγκες της), η «κατανομή εσόδων ανά κατηγορία πηγών και προβλεπόμενης δαπάνης», ο «αριθμός ημερών πραγματοποιηθείσας λειτουργίας του σχολείου», η «χρήση του κτιρίου για δραστηριότητες ή εκδηλώσεις από άλλους φορείς» και «ενέργειες αξιοποίησης πόρων». Αρα σύνδεση με επιχειρήσεις, σχολείο που πληρώνουν οι γονείς, κ.ά.
Κρίσιμα ζητήματα μπροστά μας
Δύο ζητήματα μπαίνουν πλέον επί τάπητος για τα στελέχη εκπαίδευσης και δεν τα βάζει μόνο το ΠΑΜΕ.
Το βάζουν τα καταστατικά των σωματείων, όπου ένα από τα κύρια άρθρα τους αναφέρει ότι «δεν μπορεί να είναι μέλη όσοι αντιστρατεύονται τους σκοπούς του σωματείου και τις αποφάσεις των ΓΣ».
Ετσι, λοιπόν, προκύπτουν τα παρακάτω συμπεράσματα:
- Το στέλεχος της εκπαίδευσης δεν μπορεί να είναι και με τη διοίκηση (εργοδοσία) και με τους συναδέλφους. Ενδιάμεσες λύσεις δεν υπάρχουν. Και όσοι καλοπροαίρετα αναρωτιούνται ότι «αν παραιτηθούμε θα έρθουν άλλοι χειρότεροι» ή «θα έρθουν "manager" όπως τα νοσοκομεία», ας προβληματιστούν: Το θέμα είναι αν θα είναι «γλυκό το βόλι» της «αξιολόγησης» ή αν θα ακυρωθεί το «απόσπασμα» της «αξιολόγησης»;
- Εν τέλει, πρέπει πάνω από το 200ευρω και την ικανοποίηση της χαιρετούρας στο δρόμο: «γεια σου κ. Διευθυντή» να βάλουμε τη συνείδησή μας ως άνθρωποι και ως εκπαιδευτικοί. Γιατί, το να είσαι το όργανο επιβολής μιας εκπαίδευσης που συσκοτίζει τα μυαλά των παιδιών και υπονομεύει το μέλλον τους, ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΝΑ ΣΥΜΒΙΒΑΣΤΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΥ που παλεύει για δημόσιο σχολείο που θα υπηρετεί τις σύγχρονες μορφωτικές ανάγκες των παιδιών του λαού μας και σε αυτή την υπόθεση βλέπει και το ρόλο του.
Κλείνοντας, να θυμίσουμε τι λέγαμε το 2011 (και σήμερα έρχεται με τον πλέον δραματικό τρόπο στην επικαιρότητα):
«Η στροφή στην αυτόνομη και ανταγωνιστική λειτουργία της σχολικής μονάδας μεταφέρει αντικειμενικά το πεδίο της αντιπαράθεσης "προς τα κάτω", μέσα στο σχολείο, στο Σύλλογο Εκπαιδευτικών, στο Σύλλογο Γονέων, στο 15μελές. Στην πορεία θα διαμορφώνονται "δύο στρατόπεδα»"γύρω από το ζήτημα της εφαρμογής των αναδιαρθρώσεων στην εκπαίδευση. Μάλιστα, προκειμένου να σφυρηλατήσει το δικό της στρατό, η κυβέρνηση καλεί σήμερα τους υποψήφιους διευθυντές να λάβουν υπόψη τους αυτό το νέο τους ρόλο...
Στο βαθμό που θα εξελίσσεται και θα βαθαίνει αυτή η αντιδραστική στροφή στο ρόλο των στελεχών της εκπαίδευσης, προκύπτουν ορισμένα ζητήματα για το ίδιο το συνδικαλιστικό κίνημα. Μπορούν να παραμένουν στους κόλπους του τα όργανα άσκησης της αστικής πολιτικής σε κάθε βαθμίδα, από την Περιφερειακή Διεύθυνση μέχρι τη Σχολική Μονάδα; Προκύπτει και κάτι άλλο όμως πιο σημαντικό. Απαιτείται να διευρυνθεί το ρεύμα εκείνων των πρωτοπόρων εκπαιδευτικών, οι οποίοι την "αξιολόγηση" στην εκπαίδευση δεν τη μετράνε με τους στόχους του κεφαλαίου, της κυβέρνησης, της ΕΕ και του ΟΟΣΑ, αλλά με την απαίτηση να ικανοποιείται στις σύγχρονες συνθήκες το δικαίωμα των παιδιών του λαού στη μόρφωση.
Είναι κριτήριο για το πώς κάθε εκπαιδευτικός αντιλαμβάνεται το ρόλο και την αποστολή του ως εκπαιδευτικού και ως παιδαγωγού στις σημερινές συνθήκες».
Τότε - όταν γίνονταν οι επιλογές στελεχών εκπαίδευσης - κάποιοι είχαν βγει στα κεραμίδια μιλώντας «για διωγμό των στελεχών εκπαίδευσης από το ΠΑΜΕ».
Εμείς, ως ΠΑΜΕ, έχουμε αποφασίσει με σιγουριά το δρόμο που θα τραβήξουμε με συνέπεια λόγων και έργων: Το δρόμο της ανασύνταξης του κινήματος. Χωρίς τα κρατικά στελέχη - αξιολογητές στα σωματεία.
Κωνσταντίνος ΠΑΠΛΩΜΑΤΑΣ
Πρόεδρος του Συλλόγου Εκπαιδευτικών ΠΕ Περιστερίου «Ελλη Αλεξίου»
