Πριν από μερικά χρόνια η φράση «στο σύννεφο» («in the cloud») σήμαινε κάτι πιο συγκεκριμένο, ιδίως όταν αναφερόταν στην αποθήκευση δεδομένων μέσω του διαδικτύου σε συστήματα που διέθεταν τρίτοι. Σήμερα, έχει γίνει όρος του μάρκετινγκ, συνώνυμος της φράσης «στο ίντερνετ». «Τα αρχεία σας αποθηκεύονται με ασφάλεια στο σύννεφο!», «Μπορείτε να στείλετε βιντεομηνύματα μέσω του σύννεφου!» «Μπορείτε να παραγγείλετε βιβλία από το σύννεφο!».
Διαδικτυακές υπηρεσίες όπως αυτές έχουν γίνει στοιχεία εκ των ων ουκ άνευ για τα «οικοσυστήματα» της «Apple», της «Google», της «Microsoft». Εχετε iPhone (λέμε τώρα...); Τότε έχετε ένα ισχυρό κίνητρο να αποκτήσετε προσωπικό υπολογιστή και τάμπλετ της ίδιας εταιρείας, γιατί το iCloud της «Apple» θα εξασφαλίσει ότι το προσωπικό σας ημερολόγιο, το βιβλίο διευθύνσεων, τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, η λίστα με τις δουλειές που πρέπει να κάνετε, οι σημειώσεις σας και οι κωδικοί ασφαλείας θα συγχρονίζονται με «μαγικό» τρόπο μεταξύ όλων των συσκευών της εταιρείας, που διαθέτετε.
Εχετε τηλέφωνο Android; Τότε θα θέλετε να χρησιμοποιείτε το πρόγραμμα πλοήγησης στο διαδίκτυο της «Google», τις ταμπλέτες και τα λάπτοπ με λειτουργικό της ίδιας εταιρείας. Και η «Microsoft» διαθέτει αυτόματο συγχρονισμό ανάμεσα στους προσωπικούς υπολογιστές με Windows, τα τηλέφωνα με το ίδιο λειτουργικό και το διαδίκτυο.
Προκλητικό δόλωμα
Αν δαγκώσετε το δόλωμα και «παντρευτείτε» ένα από αυτά τα μονοπώλια θα διευκολυνθείτε καθώς οι προσωπικές σας πληροφορίες θα αντιγράφονται «δωρεάν» από τη μια συσκευή στην άλλη και από τη μια διαδικτυακή υπηρεσία της ίδιας εταιρείας στην άλλη. Κι αν πάλι θελήσετε να βγείτε από αυτό το «λούκι» και να κρατήσετε τα δεδομένα μόνο στη δική σας συσκευή ή τον προσωπικό σας υπολογιστή, τότε μπορείτε να το κάνετε. Τουλάχιστον μπορούσατε μέχρι πριν από λίγο καιρό. Γιατί σταδιακά και σιωπηλά τα μονοπώλια του χώρου της πληροφορικής αφαιρούν τη δυνατότητα να κρατήσετε τα προσωπικά σας δεδομένα μόνο για τον εαυτό σας.
Ηδη οι κάτοχοι σύγχρονων τηλεφώνων ή ταμπλετών της «Apple» δεν μπορούν να συγχρονίσουν το ημερολόγιο και το βιβλίο διευθύνσεων με εκείνο του υπολογιστή τους, μέσω καλωδίου. Αρχίζοντας από τις φετινές εκδόσεις των υπολογιστών Mac, ο συγχρονισμός μπορεί να γίνει μόνο ασύρματα και μόνο μέσω ενός λογαριασμού iCloud. Μόνο δηλαδή εφόσον καταχωρηθούν στους κεντρικούς υπολογιστές της «Apple» (στις ΗΠΑ) όλες οι πληροφορίες που θέλετε να συγχρονίσετε.
Κάτι ανάλογο γίνεται και με τη «Microsoft». Στα Windows 8 και 8.1, μπορείτε να συνδεθείτε στον υπολογιστή σας είτε μέσω τοπικού λογαριασμού (όνομα χρήστη και κωδικός που αποθηκεύονται στον προσωπικό υπολογιστή), είτε μέσω λογαριασμού της «Microsoft» (που διατίθεται «στο σύννεφο», όπως συμβαίνει και με το iCloud). Ενας λογαριασμός της «Microsoft» συγχρονίζει αυτόματα τις προσωπικές σας ρυθμίσεις, τα διαπιστευτήρια για διάφορους διαδικτυακούς λογαριασμούς, τις αγαπημένες τοποθεσίες που επισκέπτεστε κ.τ.λ. με τον υπολογιστή Windows 8 που χρησιμοποιείτε. Ομως, η «Microsoft» κάνει ό,τι μπορεί για να αποτρέψει τη χρήση του τοπικού λογαριασμού. «Δεν συνιστάται», γράφει για τον τοπικό λογαριασμό η οθόνη επιλογής του τρόπου σύνδεσης στον υπολογιστή. Επιπλέον, πολλές δυνατότητες δεν είναι διαθέσιμες ή είναι μεν, αλλά με άβολο τρόπο, αν δεν χρησιμοποιηθεί ένας λογαριασμός Microsoft.
Οι διαδικτυακοί λογαριασμοί είναι εύχρηστοι, αλλά δεν είναι και τέλειοι. Παλιότερα μοντέλα συσκευών δεν μπορούν να συνδεθούν σ' αυτούς και φυσικά όταν η συσκευή για οποιονδήποτε λόγο δεν μπορεί να συνδεθεί στο διαδίκτυο δεν πραγματοποιείται κανένας συγχρονισμός. Αν και υποτίθεται ότι ένα επιπλέον όφελος είναι η εξασφάλιση (backup) των δεδομένων, δεν είναι σπάνιο μεγάλα συστήματα, όπως του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Gmail και διαδικτυακές υπηρεσίες εταιρειών του μεγέθους της «Amazon», να βγαίνουν εκτός λειτουργίας για ώρες. Τότε δεν υπάρχει τρόπος να ανακτηθούν τα δεδομένα που έχουν αποθηκευτεί «στο σύννεφο». Εννοείται ότι ο συγχρονισμός επιβαρύνει τις συνδέσεις των φορητών συσκευών με μεγάλη κυκλοφορία δεδομένων, με το ανάλογο κόστος, που πληρώνει ο κάτοχος των συσκευών και καρπώνεται το μονοπώλιο παροχέας των τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών.
«Τι έχω να φοβηθώ;»
Ομως, το σημαντικότερο απ' όλα είναι ότι παύει κανείς να έχει την κυριότητα των προσωπικών του δεδομένων. Τα κάνει διαθέσιμα στην «Apple», στην «Google», στη «Microsoft», στην Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας (NSA) των ΗΠΑ. `Η σε κάποιον χάκερ. Αρκεί ακόμα και ένας μη ειδικός να μαντέψει τον κωδικό του λογαριασμού σας Hotmail και να τον αλλάξει, με αποτέλεσμα να κλειδωθείτε έξω από τον προσωπικό σας υπολογιστή!
Τα μονοπώλια της πληροφορικής σιωπηλά και μεθοδικά ωθούν τους ανθρώπους να τους εμπιστευτούν την προσωπική τους ζωή. Να ξέρουν για μας πράγματα που μπορεί να μην τα ξέρει ούτε κάποιο μέλος της οικογένειάς μας, ούτε κάποιος από τους φίλους μας (από τους πραγματικούς, αυτούς που δεν φοράνε την «κουκούλα» της διαδικτυακής ανωνυμίας). Να μας πουλάνε και να μας αγοράζουν με τις πληροφορίες αυτές. Να τις δίνουν στους διώκτες αγωνιστών όταν κινδυνεύει η εξουσία του κεφαλαίου, ή για να μην κινδυνέψει.
Στην πραγματικότητα η φράση «στο σύννεφο» δεν είναι ο καλύτερος όρος για την περιγραφή των υπηρεσιών που προσφέρουν οι εταιρείες αυτές. Αυτό που θέλουν πραγματικά είναι να μας έχουν «στο λουρί» τους, για να μας άγουν και να μας φέρουν. Σε λίγο καιρό ίσως δεν θα υπάρχουν ηλεκτρονικές συσκευές που δεν θα έχουν GPS, για να καταγράφεται ο τόπος και ο χρόνος χρήσης, που δεν θα είναι δυνατή η μετακίνηση - ενδεχομένως ούτε η δημιουργία τοπικών αντιγράφων ασφαλείας - των δεδομένων, παρά μόνο μέσω των κεντρικών υπολογιστών των μονοπωλίων. Τουλάχιστον μην τους διευκολύνουμε να μας τραβάνε από «το λουρί», τάχα για λόγους δικής μας «εξυπηρέτησης». Μπορούμε να ζήσουμε (και στο διαδίκτυο) χωρίς αυτή την «εξυπηρέτηση».
Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American»
