Με όλα τα μέσα, στρώνουν το έδαφος για την υπογραφή επιχειρησιακών συμβάσεων, τις οποίες νομοθέτησαν με το Ν. 4254 / 2014
Με έναν ελιγμό που δεν αλλάζει την ουσία του αντιδραστικού νομοθετήματος, η κυβέρνηση επιχείρησε χτες να παρακάμψει τις αντιδράσεις που προκάλεσε η κατάθεση τροπολογίας σε νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης, με την οποία μπαίνει κυριολεκτικά ταφόπλακα στις συλλογικές συμβάσεις των ναυτεργατών.
Θυμίζουμε ότι πριν λίγες μέρες η κυβέρνηση ψήφισε το Νόμο 4254, με τον οποίο καθιερώνονται οι επιχειρησιακές συμβάσεις στην ακτοπλοΐα. Στη συνέχεια, κατέθεσε την Τρίτη μια τροπολογία η οποία προβλέπει ότι:
- «Οι επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας υπερισχύουν των αντίστοιχων συλλογικών συμβάσεων εργασίας, ανεξαρτήτως εάν περιλαμβάνουν όρους που αποκλίνουν από αυτούς των αντίστοιχων συλλογικών συμβάσεων εργασίας».
- «Οι συλλογικές συμβάσεις που έχουν συναφθεί, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον παρόντα νόμο, εφόσον ήθελε με απόφαση του υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου να κυρωθούν, θεωρούνται ισχυρές και δεσμεύουν μόνο τους πλοιοκτήτες και τους ναυτικούς που είναι μέλη των συμβαλλόμενων οργανώσεων».
- «Ο πλοιοκτήτης μπορεί, μετά από γνώμη του ΣΑΣ, η οποία εκδίδεται εντός μηνός, να κατανείμει τις συνολικές μέρες διακοπής δρομολογίων που προκύπτουν από τα δρομολογημένα πλοία του, ανεξάρτητα σε ποια γραμμή είναι δρομολογημένα».
Με τις δύο πρώτες ρυθμίσεις, θωρακίζεται ο θεσμός των επιχειρησιακών συμβάσεων στην ακτοπλοΐα, σε βάρος των κλαδικών, προκειμένου οι εφοπλιστές να διευκολύνονται στην επιβολή μισθών και συνθηκών δουλειάς που υπηρετούν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεών τους. Επί της ουσίας, η κυβέρνηση κάνει ένα ακόμη βήμα για την κατάργηση των κλαδικών συμβάσεων, μετά από την κατοχύρωση των επιχειρησιακών, με το Νόμο 4254 / 2014.
Αυτό δεν αλλάζει με την προσθήκη που έκανε χτες η κυβέρνηση στις δύο παραπάνω ρυθμίσεις, σημειώνοντας ότι αυτές θα ισχύουν «με την επιφύλαξη των Διεθνών Συμβάσεων που έχουν κυρωθεί».
Με την τρίτη ρύθμιση, ο πλοιοκτήτης θα καθορίζει τις διακοπές δρομολογίων των πλοίων στην ακτοπλοΐα, ανεξάρτητα σε ποια γραμμή είναι δρομολογημένα. Επομένως, οι εφοπλιστές θα λύνουν και θα δένουν τα πλοία με κριτήριο την κερδοφορία τους, καταδικάζοντας τα νησιά σε ακόμα μεγαλύτερη και παρατεταμένη απομόνωση. Για τους ναυτεργάτες, η εξέλιξη αυτή θα φέρει μεγαλύτερη ανεργία, ενώ υποβαθμίζονται οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και διογκώνονται τα ελλείμματα του ΝΑΤ.
Ούτε αυτή η πραγματικότητα αλλάζει, με την προσθήκη του υπουργού στη συγκεκριμένη ρύθμιση ότι η κατανομή των δρομολογίων κάθε πλοίου από την πλοιοκτήτρια εταιρεία θα γίνεται «μετά από σύμφωνη γνώμη του ΣΑΣ».
Βγάζει λάδι τους εφοπλιστές
Το ΚΚΕ καταψήφισε την τροπολογία. Αυτό που έχει σημασία είναι τα επιχειρήματα με τα οποία ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας υπερασπίστηκε χτες στη Βουλή τις παραπάνω ρυθμίσεις, που ψηφίστηκαν κατά πλειοψηφία.
Είπε μεταξύ άλλων ο Μ. Βαρβιτσιώτης: «Σήμερα, φέρνουμε δύο βασικές τροποποιήσεις, οι οποίες εναρμονίζουν τις επιχειρησιακές συμβάσεις στην ακτοπλοΐα με τις επιχειρησιακές συμβάσεις σε όλες τις άλλες επιχειρήσεις της χώρας. Και ποιες είναι αυτές οι τροποποιήσεις; Είναι το ότι οι συλλογικές συμβάσεις αφορούν τα μέλη που τις προσυπογράφουν. Οι ρυθμίσεις των επιχειρησιακών συμβάσεων κατισχύουν των συλλογικών συμβάσεων».
Επί της ουσίας, ομολογεί ότι το ναυτεργατικό δίκαιο «συγχρονίζεται» με το γενικότερο εργατικό, όπου πλέον έχει καταλυθεί κάθε έννοια συλλογικής σύμβασης και οι επιχειρησιακές - ατομικές συμβάσεις κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος, αφού αυτό επιτάσσει η κερδοφορία και η ανταγωνιστικότητα των καπιταλιστών.
Ο Μ. Βαρβιτσιώτης προσπάθησε να παρουσιάσει τη συγκεκριμένη ρύθμιση σαν συμβατική υποχρέωση της κυβέρνησης στο πλαίσιο του μνημονίου, για να βγάλει λάδι τους εφοπλιστές, που πρώτοι αυτοί «καίγονται» να απαλλαγούν από τις Συλλογικές Συμβάσεις. Οπως είπε ο Μ. Βαρβιτσιώτης, «η διάταξη αυτή και η τροποποίηση της διάταξης (...) είναι μια από τις διεθνείς υποχρεώσεις που ανέλαβε η χώρα μας στα πλαίσια της συμβάσεως που έχουμε καταρτίσει με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, μετά από τις συγκεκριμένες παρατηρήσεις τους και μετά από πολύ μακρά διαβούλευση, ώστε να πετύχουμε ορισμένα πράγματα».
Παρουσίασε μάλιστα ως επιτυχία της κυβέρνησης το γεγονός ότι από το πεδίο εφαρμογής της τροπολογίας εξαιρείται η ποντοπόρος ναυτιλία. Εξίσου προκλητικός ήταν όταν είπε ότι «το δεύτερο το οποίο πετύχαμε είναι να υπάρχει ο χρονικός περιορισμός για το πεδίο εφαρμογής των συγκεκριμένων διατάξεων μόνο στα πλαίσια του Μεσοπρόθεσμου και να μην επεκτείνεται επ' αόριστον».
Την ίδια ώρα που ανοίγει το δρόμο για να ισοπεδωθούν και οι τελευταίες κατακτήσεις των εργατών της θάλασσας, η κυβέρνηση προσπαθεί να τους κοροϊδέψει ότι το μέτρο είναι τάχα προσωρινό! Η «προσωρινότητα» τέτοιων μέτρων έχει ήδη αποδειχτεί από την εφαρμογή τους στους εργάτες της στεριάς και την άρνηση των εργοδοτών ακόμα και να συζητήσουν για την υπογραφή νέων κλαδικών συμβάσεων.
Το εργασιακό τοπίο του μέλλοντος
Στο διά ταύτα και δείχνοντας τις πραγματικές προθέσεις της κυβέρνησης, ο Μ. Βαρβιτσιώτης είπε: «Σήμερα ρυθμίζουμε τη μελλοντική δυνατότητα και τις προϋποθέσεις που θα τεθούν σε μια ευρύτερη συζήτηση, όσον αφορά τα θέματα της ναυτεργασίας, για το πώς θα συγκροτούνται τα επιχειρησιακά σωματεία, ποια αντιπροσωπευτικότητα θα έχουν, ποια δυνατότητα θα έχουν για την κατάρτιση τέτοιου είδους επιχειρησιακών συμβάσεων.
Είναι πολύπλοκο και δύσκολο το επάγγελμα του ναυτικού. Είναι δύσκολη η εκπροσώπηση σε συλλογικά όργανα. Είναι διαφορετική απ' ό,τι είναι στην ξηρά. Δεν υπάρχει η σταθερότητα της εργασίας και της σύμβασης εργασίας όπως υπάρχει στην ξηρά. Θέλουμε, λοιπόν, να υπάρχει το πεδίο εφαρμογής ώστε να είναι λειτουργούσα και να είναι επ' ωφελεία και των εργαζομένων και των επιχειρήσεων».
Επί της ουσίας λέει ότι η κυβέρνηση προετοιμάζει το εργασιακό τοπίο για την περίοδο της καπιταλιστικής ανάκαμψης, όπου θα κυριαρχούν οι επιχειρησιακές συμβάσεις τις οποίες θα υπογράφουν πλέον επιχειρησιακά σωματεία, καθιστώντας άχρηστα ή διακοσμητικά τα σημερινά κλαδικά σωματεία. Στο πλαίσιο αυτό, ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας προαναγγέλλει και άλλα αντιδραστικά νομοσχέδια που αφορούν τη συνδικαλιστική εκπροσώπηση των ναυτεργατών, όπως έγινε και με τη θέσπιση των «ενώσεων προσώπων» στις επιχειρήσεις της στεριάς.
Οι ναυτεργάτες που θα μείνουν να δουλεύουν στην ακτοπλοΐα θα είναι με ακόμα χειρότερες αμοιβές και δικαιώματα, και βέβαια χωρίς συνδικαλιστική εκπροσώπηση, αφού είναι αστείο να πιστεύει κανείς ότι στις ακτοπλοϊκές εταιρείες μπορεί να σταθεί επιχειρησιακό σωματείο που να διεκδικεί, πολύ περισσότερο να σταθεί ταξικό σωματείο. Εξίσου δραματικές θα είναι οι συνέπειες συνολικά για την ασφάλεια ναυτεργατών κι επιβατών στη θάλασσα.
Απαντώντας στις προκλήσεις της κυβέρνησης, η βουλευτής του ΚΚΕ Διαμάντω Μανωλάκου είπε: «Ουσιαστικά καταργείτε τις συλλογικές συμβάσεις και τα ναυτεργατικά σωματεία, και στη θέση τους, με το έτσι θέλω, μέσα από μια τροπολογία, φτιάχνετε τις επιχειρηματικές συμβάσεις. Δηλαδή ο εφοπλιστής δίνει όσα θέλει, όποτε θέλει, με όποιο δρομολόγιο θέλει. Πετάτε από τα πόδια σας ουσιαστικά τα ναυτεργατικά συνδικαλιστικά σωματεία και στη θέση τους φτιάχνετε επιχειρηματικά. Είναι μια τροπολογία της ντροπής».
Συσκοτίζουν τον ένοχο
Στην προσπάθειά της να βγάλει λάδι τους εφοπλιστές, η κυβέρνηση βρήκε σύμμαχο το ΣΥΡΙΖΑ. Τοποθετούμενος χτες στη συζήτηση, ο βουλευτής Γιώργος Σταθάκης είπε μεταξύ άλλων για την τροπολογία: «Η μνημονιακή σας δέσμευση λέει να μην υπάρχουν συλλογικές συμβάσεις στην ακτοπλοΐα (...) Για διάφορους λόγους, που δεν είναι της στιγμής να τους αναλύσουμε, τα Ναυτιλιακά Σωματεία και οι Ενώσεις των Ακτοπλόων και των άλλων υπέγραψαν συλλογική σύμβαση. Δε ρώτησαν την τρόικα, δεν ξέρω τι έκαναν, υπέγραψαν και είπαν: "Εμείς θα έχουμε συλλογική σύμβαση και συμφωνούμε".
(...) Εδώ έχουμε έναν κλάδο ο οποίος κατάφερε να βρει έναν τρόπο συνεννόησης και συμφωνίας, με συλλογική σύμβαση - τι να κάνουμε - κι επαπειλείται αυτό το δεδομένο καθεστώς φέρνοντας μια τροπολογία που λέει "αυτού του κακού δοθέντος ανοίγω ένα παράθυρο στο μέλλον να φτιάξουμε επιχειρησιακές συμβάσεις, προκειμένου να διαλύσουμε τη συλλογική"».
Ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζει τους εφοπλιστές αμέτοχους στην κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων, ρίχνοντας την ευθύνη στην τρόικα και στην πολιτική της κυβέρνησης. Κρύβει ότι κυβέρνηση και τρόικα υπηρετούν τα συμφέροντα των εφοπλιστών και ότι για λογαριασμό τους νομοθετούν τις επιχειρησιακές συμβάσεις.
Ταυτόχρονα, ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζει τους εφοπλιστές σαν τους «καλούς» εργοδότες, που έκατσαν στο τραπέζι και «τα βρήκαν» με τους εργαζομένους, όταν η σύμβαση για το 2014 που υπέγραψε η Ενωση των ακτοπλόων με την πλειοψηφία της ΠΝΟ προβλέπει μηδενικές αυξήσεις στους μισθούς. Είναι επίσης βέβαιο ότι, με την απειλή των επιχειρησιακών, οι εφοπλιστές είτε θα αρνηθούν να υπογράψουν καινούργια κλαδική σύμβαση είτε θα επιχειρήσουν να επιβάλουν στην επόμενη κλαδική τους όρους που θα έβαζαν στις επιχειρησιακές.
Η τοποθέτηση αυτή του Γ. Σταθάκη έδωσε «πάσα» στον υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας από τη μια να πετάξει την μπάλα στην εξέδρα και από την άλλη να αποπροσανατολίσει και να καθησυχάσει τους ναυτεργάτες. Είπε ο Μ. Βαρβιτσιώτης: «Σε καμία περίπτωση δεν ανοίγει αυτή η συγκεκριμένη ρύθμιση, εφόσον ισχύει η συλλογική σύμβαση εργασίας, κανένα παράθυρο κατάργησής της. Οταν λήξει η συλλογική σύμβαση εργασίας και αφού έχουν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις που σας ανέφερα πριν, τότε μπορεί να ανοίξει το πεδίο του διαλόγου.
Θεωρώ και εκτιμώ ότι είναι πολύ μακρύς ο χρόνος και θέλει πάρα πολλές ρυθμίσεις, γιατί ακριβώς η ναυτιλία και η ναυτεργασία είναι πολύ διαφορετικές από την εργασία στην ξηρά και υπάρχουν πολλά θέματα που πρέπει να συζητηθούν σχετικά με ποιον τρόπο θα καταρτίζονται οι επιχειρησιακές συμβάσεις». Με ωμό και απροκάλυπτο τρόπο, δηλώνει την κατεύθυνση για την κατάργηση των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
