Για άλλη μια χρονιά, δεκάδες χιλιάδες νέα ζευγάρια, λαϊκές οικογένειες που παλεύουν για το μεροκάματο, βρίσκονται μπροστά σε ένα μεγάλο αδιέξοδο. Εάν θα μπορέσουν να στείλουν το παιδί τους σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, οι οποίοι κανονικά σε δύο βδομάδες ανοίγουν. Βέβαια, είναι πολλές οι οικογένειες που γνωρίζουν εδώ και καιρό ότι δε θα μπορέσουν να ενταχθούν ούτε στο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ ούτε να πληρώσουν τα τροφεία σε κάποιον δημοτικό παιδικό σταθμό, πολύ περισσότερο να πάει το παιδί τους σε κάποιον ιδιωτικό σταθμό, εξαιτίας του ακόμα υψηλότερου κόστους. Και ήδη ψάχνουν να βρουν τρόπους για να καλύψουν την ανάγκη να κρατήσει κάποιος το παιδί τους για να μπορούν να δουλέψουν.
Την περασμένη βδομάδα η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι βρέθηκαν πρόσθετα κονδύλια για να φιλοξενηθούν περισσότερα παιδιά μέσω του προγράμματος του ΕΣΠΑ, χωρίς και πάλι να καλύπτονται όλες οι ανάγκες. Παράλληλα, και αυτό είναι πιο σημαντικό, η κυβέρνηση άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο από την επόμενη χρονιά να υπάρχουν τροφεία σε όλους τους παιδικούς σταθμούς, ακόμα και σε αυτούς που λειτουργούν με χρηματοδότηση ΕΣΠΑ και που μέχρι τώρα ήταν δωρεάν για τους γονείς. Και φέτος, πάντως, η κατάσταση είναι ακόμα πιο δύσκολη για τα νέα εργαζόμενα ζευγάρια.
***
Είναι γνωστό ότι πολλοί δήμοι φέτος δεν μπορούν να λειτουργήσουν οι ίδιοι παιδικούς σταθμούς (πληρωμή τροφείων με οικονομικά κριτήρια) λόγω έλλειψης προσωπικού και μειωμένης χρηματοδότησης από το κράτος. Γι' αυτό επιδιώκουν να εντάξουν όσο το δυνατόν περισσότερες δομές στο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ. Είναι στα σκαριά η «αξιολόγηση» δομών και υπηρεσιών των δήμων που μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη κατάργηση των παιδικών σταθμών και στην παράδοσή τους σε ιδιώτες ή στις λεγόμενες κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις. Αυτά λένε τα στοιχεία. Μόνο που για να γίνει κατανοητό τι ακριβώς συμβαίνει σε συνθήκες καπιταλισμού με το ζήτημα που λέγεται κάλυψη της ανάγκης για Προσχολική Αγωγή των παιδιών, πρέπει να δούμε ορισμένες πλευρές που δεν έχουν τόσο σχέση με τα νούμερα αλλά με τη φιλοσοφία και το σχεδιασμό σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα.
Σε όλα ανεξαιρέτως τα προγράμματα που αφορούν τους παιδικούς σταθμούς υπάρχουν κριτήρια αποδοχής που μπαίνουν. Και για να γίνει δεκτό ένα παιδί πρέπει να ικανοποιεί αυτά τα κριτήρια. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για κριτήρια αποκλεισμού χιλιάδων παιδιών. Στο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ αποκλείονται τα παιδιά των δημοσίων και δημοτικών υπαλλήλων. Αποκλείονται τα παιδιά που η οικογένειά τους έχει εισόδημα από 27.000 και πάνω, ενώ πέρυσι το όριο ήταν στις 30.000. Μείωση που απέκλεισε χιλιάδες οικογένειες πριν καν δημοσιευθεί η προκήρυξη για το πρόγραμμα του ΕΣΠΑ. Στους δημοτικούς σταθμούς - εκτός ΕΣΠΑ - αποκλείονται τα παιδιά που η μάνα τους είναι άνεργη γιατί - λέει - αφού είναι άνεργη μπορεί να το προσέχει η ίδια. Ετσι, λοιπόν, η περίφημη μοριοδότηση αποκλείει χιλιάδες παιδιά. Να, λοιπόν, πώς μια βασική ανάγκη για Προσχολική Αγωγή, που πρέπει να έχουν όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά, όχι μόνο δεν καλύπτεται, αλλά χρόνο με το χρόνο μένουν εκτός ή δυσκολεύονται όλο και περισσότερες εργατικές οικογένειες.
***
Είναι απαράδεκτο για μια υπόθεση που αφορά την κοινωνικοποίηση βρεφών και νηπίων, που συμβάλλει στη διαμόρφωση της προσωπικότητας σε μια τόσο ευαίσθητη ηλικία και τη φροντίδα που πρέπει να έχουν, υπάρχει «μοριοδότηση». Αυτό είναι ένα από τα βασικά προβλήματα σχετικά με τους παιδικούς σταθμούς. Και από αυτήν την άποψη, η λαϊκή οικογένεια, το οργανωμένο κίνημα πρέπει να παλέψουν και να διεκδικήσουν: Να έχουν όλα τα παιδιά Προσχολική Αγωγή. Να γίνουν δεκτές όλες οι αιτήσεις χωρίς όρους, προϋποθέσεις και μοριοδοτήσεις. Αμεση κρατική επιχορήγηση στους δήμους, για να αντιμετωπιστεί η σημερινή κατάσταση. Αμεση αξιοποίηση κρατικών και δημοτικών κτιρίων για τη λειτουργία παιδικών σταθμών. Να καταργηθούν τα όποια τροφεία και πληρωμές από τους γονείς. Να μη γίνει καμία απόλυση, αντιθέτως να μονιμοποιηθούν όλοι οι συμβασιούχοι και να προσληφθεί και νέο προσωπικό για να καλυφθούν όλες οι ανάγκες.
