Σήμερα ολοκληρώνεται η διήμερη επίσκεψη Τσίπρα στη Μόσχα
Εφ' όλης της «φλέγουσας» για το κεφάλαιο ύλης συζήτησαν χτες ο Αλ. Τσίπρας και ο Ρώσος Πρόεδρος Βλ. Πούτιν, καθώς ο Ελληνας πρωθυπουργός πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη στη Ρωσία, συνοδευόμενος απ' τους υπουργούς Εξωτερικών και Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Ν. Κοτζιά και Π. Λαφαζάνη αντίστοιχα, αλλά κι απ' την αναπληρώτρια υπουργό Οικονομικών Νάντια Βαλαβάνη.
Η χτεσινή συνάντηση Τσίπρα - Πούτιν ολοκληρώθηκε με την υπογραφή κοινού προγράμματος δράσης 2015 - 2016, ενώ οι υπουργοί Εξωτερικών υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας για το 2016. Η επίσκεψη ολοκληρώνεται σήμερα, οπότε και ο Αλ. Τσίπρας θα συναντηθεί, μεταξύ άλλων, με το Ρώσο ομόλογό του, Ντ. Μεντβέντεφ.
Θέμα πρώτο: Ενέργεια
Στις δηλώσεις που ακολούθησαν τη χτεσινή συνάντηση, στο επίκεντρο βρέθηκε η δυνατότητα επέκτασης στο ελληνικό έδαφος του σχεδιαζόμενου ρωσοτουρκικού αγωγού φυσικού αερίου Turkish Stream. Να θυμίσουμε ότι γύρω από το συγκεκριμένο αγωγό εκδηλώνονται έντονοι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί, καθώς η προσπάθεια για μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Μαύρης Θάλασσας και Τουρκίας έως τα ελληνοτουρκικά σύνορα έρχεται μεταξύ άλλων σε αντίθεση με τα ευρωενωσιακά σχέδια για ενεργειακή απεξάρτηση των μονοπωλίων της ΕΕ από τη Ρωσία.
Ο Αλ. Τσίπρας εξέφρασε το ενδιαφέρον της κυβέρνησής του «να διερευνήσει τις δυνατότητες επενδυτικών πρωτοβουλιών με σκοπό την κατασκευή ενός ελληνικού αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου από τα ελληνοτουρκικά σύνορα στην ελληνική επικράτεια, με στόχο την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας, αλλά και την ενεργειακή ασφάλεια»,τηρώντας, όπως διευκρίνισε, «τους σχετικούς κανονισμούς και τη νομοθεσία, τόσο της Ελληνικής Δημοκρατίας όσο και της ΕΕ».
Από την πλευρά του ο Β. Πούτιν πρόταξε τα κέρδη και την «αναβάθμιση» που περιμένουν το ελληνικό κεφάλαιο: «Η καινούργια διαδρομή θα καλύψει τις ανάγκες των Ευρωπαίων σε καύσιμα και θα επιτρέψει στην Ελλάδα να γίνει ένα από τα βασικά κέντρα διανομής του φυσικού αερίου, θα βοηθήσει στην προσέλκυση των επενδύσεων στην ελληνική οικονομία (...) Πρόκειται για θέμα που αφορά τις οικονομίες μας και αποτελεί κυρίαρχη απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης».
Ακόμα, υπονόησε κι άλλα ανταλλάγματα, λέγοντας ότι στο πλαίσιο της υλοποίησης μεγάλων έργων στον τομέα της ενέργειας μπορεί να δοθεί η δυνατότητα «όχι μόνο να δανειοδοτήσουμε κάποια σχέδια που σήμερα συζητήσαμε από κοινού, αλλά και να λύσουμε τα ζητήματα των χρηματοπιστωτικών σχέσεων σε ευρύτερο πλαίσιο (...) αν θα υπάρχει ένα μεγάλο έργο που θα προσφέρει κέρδη στην Ελλάδα, αυτό σημαίνει ότι από αυτά τα κέρδη μπορούν να καλυφθούν κάποιες αποπληρωμές. Δεν πρόκειται για βοήθεια αυτή καθ' εαυτή, αλλά για συνεργασία προς κοινό όφελος».
«Θα αναβαθμίσει το γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδας, η οποία θα γίνει μια μεγάλη χώρα - διαμετακομιστής του φυσικού αερίου για την Ευρώπη. Θα υπάρχουν μεγάλα κέρδη χιλιάδων εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, από τη διαμετακόμιση του αερίου και από φορολογικά έσοδα σε όλα τα επίπεδα της εθνικής οικονομίας», δήλωσε.
Θέμα δεύτερο: Εμπόριο, τουρισμός, επενδύσεις
Στο επίκεντρο της συζήτησης τέθηκαν επίσης οι «μπίζνες» σε εμπόριο, τουρισμό, υποδομές κ.ά. «Συζητήσαμε για το πώς μπορούμε να αυξήσουμε τις ελληνικές εξαγωγές στη Ρωσία (...) να προσελκύσουμε ρωσικές επενδύσεις σε συγκεκριμένους τομείς της ελληνικής οικονομίας, όπως ο τουρισμός ή οι υποδομές», ανέφερε ο Αλ. Τσίπρας.
Με βάση τις επίσημες ανακοινώσεις πάντως, δεν επιβεβαιώθηκαν σενάρια που διακινούσαν κυβερνητικοί κύκλοι τις προηγούμενες μέρες περί εξαίρεσης των ελληνικών αγροτικών προϊόντων απ' το εμπάργκο που η Ρωσία έχει επιβάλει ως αντίμετρα στις κυρώσεις της ΕΕ εναντίον της. Σε χτεσινό non - paper για τη συνάντηση, το Μέγαρο Μαξίμου αναφέρει σχετικά ότι «επεξεργάζεται φόρμουλα για τη δυνατότητα εξαγωγών ελληνικών αγροτικών προϊόντων στη ρωσική αγορά μέσω της ίδρυσης κοινών ελληνορωσικών εταιρειών».
Η Ρωσία πάντως φαίνεται πως δεν επιθυμεί να οξύνει τις ήδη τεταμένες σχέσεις της με την ΕΕ, αξιωματούχοι της οποίας της συνέστησαν να μη σπάσει την κοινή στάση απέναντι στα μέλη της. «Η Ελλάδα αναγκάστηκε να ψηφίσει υπέρ των κυρώσεων στη Ρωσία, αλλά και εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε εξαίρεση στο εμπάργκο για μια χώρα της ΕΕ», ανέφερε ο Βλ. Πούτιν, προσθέτοντας πάντως πως η Ρωσία είναι έτοιμη να αντιδράσει θετικά εάν η Ελλάδα θέλει να αναβαθμίσει τις σχέσεις της με τη Μόσχα.
Ως προς αυτές καθαυτές τις κυρώσεις, ο Αλ. Τσίπρας υποστήριξε ότι διαφωνεί με τη λογική τους και πως αυτήν τη θέση έχει εκφράσει και στις Συνόδους Κορυφής. Βεβαίως, οι σχετικές αποφάσεις της ΕΕ φέρουν πλέον και τη δική του υπογραφή...
Ο Βλ. Πούτιν εστίασε στον τομέα του εμπορίου, ενώ εξέφρασε ενδιαφέρον για το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων της ελληνικής κυβέρνησης και για επενδυτικά σχέδια. «Αν η ελληνική πλευρά θέλει να προωθήσει τις ιδιωτικοποιήσεις των κρατικών εταιρειών, είμαστε έτοιμοι να συμμετάσχουμε σε αυτούς τους διαγωνισμούς και ελπίζουμε ότι, αν υλοποιηθούν, οι ρωσικές εταιρείες δε θα είναι σε χειρότερη θέση από άλλους συμμετέχοντες σε αυτήν τη διαδικασία (...) Αν υπάρχει ενδιαφέρον από ρωσικής πλευράς για τις επενδύσεις στην Ελλάδα; Υπάρχει. Πρώτ' απ' όλα, στην υλοποίηση έργων στον τομέα των Υποδομών: Αγωγοί, λιμάνια, αλλά όχι μόνο. Και είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε ακόμη περισσότερο σε άλλους τομείς, όπως είναι η προμήθεια ενεργειακών πόρων, καθώς επίσης και στον τομέα της βιομηχανίας», δήλωσε.
Καθησυχαστικός απέναντι στην ΕΕ
Σε μια προσπάθεια να απαντήσει στη «δυσφορία» αξιωματούχων της ΕΕ για τα πάρε δώσε με τη Ρωσία, ο Αλ. Τσίπρας, αφού δήλωσε ότι το οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας θα λυθεί εντός της ΕΕ, υποστήριξε ότι είναι αδιαπραγμάτευτο το δικαίωμα της Ελλάδας «να ασκεί πολυδιάστατη και ενεργητική εξωτερική πολιτική και να αξιοποιεί το γεωπολιτικό της ρόλο ως ευρωπαϊκή, μεσογειακή και βαλκανική χώρα, χώρα της ευρύτερης παρευξείνιας γειτονιάς». Παρόλ' αυτά, καθησύχασε ΕΕ, αλλά και ΗΠΑ, λέγοντας:«Σεβόμαστε απόλυτα τις δεσμεύσεις μας σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς όπου συμμετέχουμε».
Εξήγησε μάλιστα ότι αυτό που αναζητά στη Ρωσία είναι «συμφωνίες αναπτυξιακού προσανατολισμού, που θα ωφελήσουν αμοιβαία όσους συμπράττουν σ' αυτές (...) που συμβάλλουν στη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή».
Παραπονέθηκε πάντως για «δύο μέτρα και δύο σταθμά», λέγοντας ότι οι Συνθήκες της ΕΕ «δεν μπορεί να επιτρέπουν σε κάποιες χώρες να έχουν συμφωνίες ενεργειακού προσανατολισμού και σε κάποιες άλλες χώρες να μην έχουν συμφωνίες».
Προηγουμένως, ο Βλ. Πούτιν δήλωσε: «Θεωρώ ότι κάθε χώρα έχει το δικαίωμα να πάρει αποφάσεις σύμφωνα με τα εθνικά της συμφέροντα και δεν μπορώ να μη συμφωνήσω με αυτούς τους παρατηρητές και αναλυτές, πολιτικούς, που λένε ότι όταν τη Ρωσία επισκέπτονται άλλοι αρχηγοί, άλλων χωρών, αυτό είναι κανονικό, ενώ ταυτόχρονα η επίσκεψη του πρωθυπουργού της Ελλάδας θεωρείται ένα γεγονός παράδοξο».
Συνέχεια των αντιδράσεων εντός της λυκοσυμμαχίας της ΕΕ
Στο μεταξύ, ο πρόεδρος του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, Μ. Σουλτς, προέτρεψε την ελληνική κυβέρνηση να μη σπάσει τη γραμμή της ΕΕ σε ό,τι αφορά τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας. «Η Ελλάδα ζητεί και λαμβάνει πολλή αλληλεγγύη από την ΕΕ. Οπότε μπορούμε να ζητάμε αλληλεγγύη από την Ελλάδα και αυτή η αλληλεγγύη να μην τερματιστεί μονομερώς», με την Αθήνα να «αποσύρει τη συμμετοχή της στα κοινά μέτρα», ανέφερε σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα «Munchner Merkur».
Η εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών, Σαουάν Σέμπλι,παρενέβη επίσης στο θέμα δηλώνοντας: «Μέχρι στιγμής η Ελλάδα έχει υποστηρίξει όλες τις αποφάσεις που συνδέονται με κυρώσεις και ελπίζουμε ότι αυτό θα συνεχίσει να ισχύει». Συμπλήρωσε ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει δηλώσει πως βλέπει τόσο το μέλλον της όσο και τη λύση της κρίσης εντός ΕΕ και «σε αυτό βασιζόμαστε».
Να σταματήσει να παίζει το «χαρτί» του Πούτιν εναντίον της ΕΕ, κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση ο πρόεδρος της ευρωομάδας των Φιλελεύθερων Δημοκρατών, Γκ. Φερχόφσταντ, σημειώνοντας ότι «ο Πούτιν δεν μπορεί να σώσει την Ελλάδα, η ΕΕ μπορεί» και καλώντας την κυβέρνηση της Ελλάδας να παίζει με βάση τους κοινούς κανόνες.
«Είναι απόλυτα φυσιολογικό να λαμβάνουν χώρα συνομιλίες, όμως θα απηύθυνα επείγουσα προειδοποίηση ενάντια σε στενότερη προσέγγιση», ανέφερε ο Αυστριακός υπουργός Οικονομικών Χ. Γ. Σέλινγκ, προσθέτοντας: «Βρισκόμαστε εν μέσω τελικών διαπραγματεύσεων για τη χρηματοδότηση της Ελλάδας και δεν πιστεύω ότι εδώ παίζεται ένα σωστό παιχνίδι».
Πιο έντονες, τέλος, ήταν οι δηλώσεις του Εσθονού Προέδρου Toomas Hendrik Ilves, ο οποίος σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «The Times» δήλωσε ότι «η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ουγγαρία και η Κύπρος, με το να ζητούν την άρση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, γίνονται οι "χρήσιμοι ηλίθιοι" του Πούτιν μέσα στην ΕΕ». Στις εν λόγω δηλώσεις αντέδρασε το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, καλώντας χτες τον Εσθονό πρέσβη στην Ελλάδα και επιδίδοντάς του διάβημα διαμαρτυρίας «σχετικά με τις ακατανόητες και προσβλητικές για την Ελλάδα δηλώσεις» του Εσθονού Προέδρου.
