«Θα υπάρξουν πολλές πολιτικές σκιαμαχίες και πολύ πολιτικό θέατρο τις επόμενες βδομάδες και μήνες στην Ελλάδα, αλλά πιστεύω ότι οι πολίτες και οι παράγοντες της αγοράς μπορούν να αντιληφθούν ότι αυτό είναι μέρος της κυκλικής διαδικασίας των διαπραγματεύσεων με την Ελλάδα». Αυτό είχε τονίσει, 10 μέρες πριν από τις εκλογές του Γενάρη, ο πρώην επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων της ΕΕ, Ολι Ρεν...
Τις μέρες αυτές, πέφτουν και οι τελευταίες μάσκες, με τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ να βάζει την αντιλαϊκή πολιτική στις ράγες των μνημονίων, να ετοιμάζει την επόμενη δανειακή σύμβαση και το μνημόνιο που θα τη συνοδεύσει, ανεξάρτητα από τον «ευφημισμό» που θα αποδώσουν σε αυτό. Μάλιστα, δε διστάζουν να υπερθεματίσουν σε αντιλαϊκά μέτρα, τέτοιου εύρους και βάθους, που κάνουν τα κόμματα της προηγούμενης κυβερνητικής διαχείρισης (ΝΔ - ΠΑΣΟΚ) να «ζηλεύουν» και να υπόσχονται να τα υπερψηφίσουν αρκεί «επιτέλους» να υπάρξει η συμφωνία...
Την ίδια ώρα: «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχουν κοινό στόχο να βοηθήσουν την Ελλάδα ώστε να επιτύχει οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη. Οι θεσμοί εξακολουθούν να συνεργάζονται στενά για την επίτευξη του στόχου αυτού. Και οι τρεις θεσμοί εργάζονται σκληρά ώστε να επιτευχθεί συγκεκριμένη πρόοδος στις 11 Μαΐου». Αυτό αναφέρουν στην πρόσφατη κοινή ανακοίνωση οι «θεσμοί» της τρόικας, στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης αξιολόγησης, η ολοκλήρωση της οποίας εμφανίζεται προ των πυλών.
Αντίστοιχη ανακοίνωση για κάποια «πρόοδο» των διαβουλεύσεων αναμένεται και σε επίπεδο Γιούρογκρουπ κατά την αυριανή συνεδρίασή του (11 Μάη) προκειμένου να ξεμπλοκάρουν οι χρηματοδοτήσεις προς το ελληνικό αστικό κράτος και τους τραπεζικούς ομίλους.
Πέρα από τις συγκλίσεις για τα Εργασιακά και το Ασφαλιστικό, η συμφωνία προβλέπει μετατάξεις εμπορευμάτων μαζικής κατανάλωσης σε υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ, καθώς επίσης και την άμεση κλιμάκωση του προγράμματος των ιδιωτικοποιήσεων. Από την άλλη, πολύ κοντά διαφαίνεται και η συμφωνία για τον τρόπο ενίσχυσης των ελληνικών τραπεζικών ομίλων, μέσω της απαλλαγής τους από τα «βαρίδια» των «κόκκινων» δανείων.
Σε νέα ύψη η φοροαφαίμαξη του λαού
Πέτρα πάνω στην πέτρα δεν πρόκειται να αφήσουν προκειμένου να ορθοποδήσει το κεφάλαιο. Μάλιστα, σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης, ανακοπής και των όποιων ρυθμών ανάκαμψης και επανεμφάνισης ρυθμών νέας υποχώρησης του ΑΕΠ, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ δρομολογεί τις μετατάξεις εμπορευμάτων μαζικής λαϊκής κατανάλωσης σε ακόμη υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ. Είτε «υφεσιακό» είτε «αναπτυξιακό», το νέο αντιλαϊκό μέτρο είναι εξίσου χρήσιμο για το κεφάλαιο και στο πλαίσιο της «επόμενης μέρας». Μάλιστα, ο «ενιαίος συντελεστής» ΦΠΑ συγκαταλεγόταν, εδώ και χρόνια, στις πάγιες αξιώσεις των «θεσμών» της τρόικας, ιδιαίτερα από την πλευρά του ΔΝΤ. Σε αυτή τη φάση και μπροστά στις διευρυνόμενες «αστοχίες» σε ό,τι αφορά τα φορολογικά έσοδα, η «σπουδαιότητά» του έγκειται και στο γεγονός ότι πρόκειται για μέτρο άμεσης απόδοσης για το κρατικό ταμείο.
Ετσι, ο πήχης του ενιαίου συντελεστή ξεκινάει τουλάχιστον από το 16% και φτάνει στο 18% ή ακόμη και στο 19%, ανάλογα με το κάθε αντιλαϊκό σενάριο. Με μπούσουλα τη δεδομένη, έτσι κι αλλιώς, απογείωση των φορολογικών εσόδων, την οποία ετοιμάζονται να φορτώσουν στις λαϊκές πλάτες, η συγκυβέρνηση εξετάζει τα «εναλλακτικά» σενάρια σχετικά με τη διαμόρφωση του ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ. Σε αυτό το πλαίσιο, η όποια υπό εξέταση «εξαίρεση» από το νέο καθεστώς (όπως για το ψωμί και το γάλα) συνεπάγεται την ακόμη μεγαλύτερη επιβάρυνση άλλων εμπορευμάτων μαζικής λαϊκής κατανάλωσης.
Η όποια εξέλιξη σημαίνει τη διόγκωση της αντιλαϊκής φοροληστείας μέσω της αύξησης του συντελεστή σε εμπορεύματα και υπηρεσίες που σήμερα επιβαρύνονται με συντελεστή 13%. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται τα τρόφιμα, τα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης και φυσικού αερίου, εστιατόρια, καφενεία, εισιτήρια μέσων μαζικής μεταφοράς, τα οποία και καταλαμβάνουν το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της λαϊκής κατανάλωσης, σχεδόν το σύνολο του διαθέσιμου εισοδήματος της λαϊκής οικογένειας.
Νέα μέτρα πάνω στα παλιά
Η συγκεκριμένη γκάμα των εμπορευμάτων, μέχρι το 2010 (πριν από τα μνημόνια και τους εφαρμοστικούς νόμους), ήταν στο 9%. Μετά από δύο διαδοχικές αυξήσεις έφτασε στο 13%, παίρνοντας αύξηση κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες. Τώρα, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ έρχεται να συμβάλει με άλλο τόσο ή και ακόμη περισσότερο, στο εύρος του 18%.
Σε αυτό το φόντο, τα χαράτσια πάνω στη λαϊκή κατανάλωση διπλασιάζονται. Ετσι, οι φόροι στην κατανάλωση μιας λαϊκής οικογένειας για αγορές ύψους 1.000 ευρώ το μήνα από 90 ευρώ που ήταν το 2010, αναμένεται να φτάσουν στα 180 ευρώ. Σε ετήσια βάση, η πρόσθετη επιβάρυνση για την «επόμενη μέρα» (90 ευρώ για 12 μήνες) φτάνει στα 1.080 ευρώ και οφείλεται τόσο στις προηγούμενες όσο και στη σημερινή κυβέρνηση.
Ειδικοί, «χαμηλότεροι» συντελεστές θα προβλέπονται για τα φάρμακα, ξενοδοχεία, βιβλία κ.ά. (σήμερα 6,5%). Και γι' αυτά τα προϊόντα, όμως, σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζονται σενάρια για ανατιμήσεις, με άνοδο του συντελεστή ΦΠΑ στο 8% ή 9%...
Αντίστοιχες ανατιμήσεις θα προκύψουν και για τα νησιά του Αιγαίου,ακόμη και στην περίπτωση που προβλεφθεί γι' αυτά χαμηλότερος συντελεστής σε σχέση με τις άλλες περιοχές.
Οι μαζικές ανατιμήσεις του ΦΠΑ θα επιβαρύνουν συνολικά τα λαϊκά νοικοκυριά ενώ τυχόν αύξησή του στα φάρμακα θα επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τα ασφαλιστικά ταμεία και τα νοσοκομεία.
Μόνιμα τα χαράτσια της «μνημονιακής περιόδου»
Την ίδια ώρα, σταθερά και στο ύψος τους παραμένουν τα χαράτσια και της προηγούμενης «μνημονιακής περιόδου». Σε συνδυασμό με το ύψος της φοροαφαίμαξης από το ΦΠΑ και ως αντιλαϊκή εφεδρεία, εξετάζεται και η απόσυρση της «ελάφρυνσης» κατά 30% που ισχύει στο χαράτσι της λεγόμενης «αλληλεγγύης», το οποίο στην καλύτερη περίπτωση θα παραμείνει ως μέτρο μόνιμου χαρακτήρα και απόδοσης.
Σταθερά στο ύψος του διατηρείται και το χαράτσι του ΕΝΦΙΑ, ενώ αποσύρονται και οι κυβερνητικές υποσχέσεις σχετικά με την αύξηση του αφορολόγητου ορίου για τους μισθωτούς και συνταξιούχους και τις φοροελαφρύνσεις για τις στοιχειώδεις δαπάνες διαβίωσης της λαϊκής οικογένειας. Και βέβαια σε ισχύ θα παραμείνουν το τέλος επιτηδεύματος για τους αυτοαπασχολούμενους και μικροεπαγγελματίες, όπως επίσης και η φορολόγησή τους με 26% από το πρώτο ευρώ εισοδήματος, καθώς και ο «νέος τρόπος» για την αναβάθμιση της φοροληστείας των φτωχών αγροτών.
Αλλωστε, όπως ξεκάθαρα αναφέρεται στη συμφωνία - απόφαση του Γιούρογκρουπ της 20ής Φλεβάρη, «οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να απόσχουν από οποιαδήποτε κατάργηση των μέτρων και από μονομερείς αλλαγές στις πολιτικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα επηρέαζαν αρνητικά τους δημοσιονομικούς στόχους, την οικονομική ανάκαμψη ή την χρηματοοικονομική σταθερότητα, όπως αξιολογείται από τους θεσμούς».
Οι νέοι αντιλαϊκοί στόχοι (έσοδα, δαπάνες, πλεονάσματα κ.ά.) θα αποτυπωθούν και στο νέο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής (2015 - 2019) που θα κατατεθεί προσεχώς στην Κομισιόν. Σε αυτό θα περιλαμβάνονται και αντιλαϊκά μέτρα της «μνημονιακής περιόδου», που θα εξακολουθούν να «στοιχειώνουν» την πραγματικότητα της «επόμενης μέρας».
Την ίδια ώρα, στο αντιλαϊκό τραπέζι παραμένουν ζητήματα:
- Το ΔΝΤ έχει βάλει στο τραπέζι την πρόταση για ειδική ρήτρα η οποία προβλέπει ότι η κυβέρνηση και οι «θεσμοί» θα σχεδιάσουν «έναν συγκεκριμένο κανόνα υπεραπόδοσης επί των εσόδων». Με βάση τον κανόνα αυτόν, θα συμφωνείται αν υπάρχει «υπερεπάρκεια» φόρων και σε ποιες περιπτώσεις θα υπάρχει δυνατότητα «κοινωνικών παροχών» για κάθε επόμενο έτος. Πρόκειται για μια ακόμη ρήτρα διασφάλισης της αντιλαϊκής πολιτικής και των «πρωτογενών πλεονασμάτων». Είναι απόλυτα βέβαιο ότι η ρήτρα θα ενεργοποιηθεί με την επόμενη δανειακή σύμβαση, ανεξάρτητα αν σε αυτή θα μετάσχει ή όχι το ΔΝΤ.
- Το «πάγωμα» του κατώτατου μισθού στα σημερινά επίπεδα τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2015. Υπενθυμίζεται ότι η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ υποσχόταν να προχωρήσει σε μια πρώτη «αύξηση» από τον Οκτώβρη του 2015. Πλέον, αναδιπλώνονται στην πρακτική της χορήγησης κάποιου επιδόματος για τη διαχείριση της ακραίας φτώχειας, εάν και εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν.
- Παραμένει σε εφαρμογή η ρήτρα του «μηδενικού ελλείμματος» στις επικουρικές συντάξεις, εξέλιξη που σημαίνει παραπέρα διαδοχικές μειώσεις. Μάλιστα, εξετάζονται νέες «παρεμβάσεις» και για τις κύριες συντάξεις.
- «Aναστέλλεται» η καταβολή του δώρου Χριστουγέννων (13η σύνταξη) για τους μικροσυνταξιούχους για ποσά μέχρι 700 ευρώ, όπως προεκλογικά υποσχόταν ο ΣΥΡΙΖΑ με το «πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης».
- Δρομολογούνται «αλλαγές» σε ό,τι αφορά και τους σχεδιασμούς της συγκυβέρνησης για την όποια προστασία από πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας για τα χρέη στις τράπεζες. Σε αυτό το πλαίσιο, επανέρχεται το σχέδιο «προστασίας» της προηγούμενης συγκυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, όπως προβλέπεται από την εφαρμογή των διατάξεων του «Κώδικα Δεοντολογίας» των τραπεζών.
- «Καλύτερη στοχοθέτηση των κοινωνικών παροχών», με την επανεξέταση και των εξαιρέσεων από τις γενικές διατάξεις του συνταξιοδοτικού συστήματος. Πρόκειται για την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης σε κατηγορίες εργαζομένων, καθώς και για παραπέρα περικοπές κοινωνικών επιδομάτων σε κατηγορίες των λαϊκών στρωμάτων.
- Διαχείριση με αποτελεσματικό τρόπο των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Στόχος είναι να αποδεσμευθούν κεφάλαια από επισφαλή δάνεια, στις προτεραιότητες που αφορούν στη χρηματοδότηση των ισχυρών επιχειρηματικών ομίλων.
- «Διαρθρωτικές παρεμβάσεις» στην κατάρτιση και εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού.
- Πρόταση σχετικά με τη διανομή του «επενδυτικού πακέτου» Γιούνκερ, που αναλογεί στους ελληνικούς επιχειρηματικούς ομίλους και τις ισχυρές επιχειρήσεις.
