Από 1/1/2014 προωθείται η εφαρμογή του μέτρου, καθ' υπαγόρευσιν των συμφερόντων των τραπεζών
Οι ρυθμοί με τους οποίους θα βγαίνουν οι λαϊκές κατοικίες στο σφυρί έχει να κάνει με τις ανάγκες ρευστότητας των τραπεζών και τις ανάγκες της αγοράς ακινήτων
Με κεντρική επιδίωξη τη διασφάλιση των συμφερόντων των τραπεζών και την ταχύτερη ανάκαμψη της κερδοφορίας τους, η κυβέρνηση αποφάσισε την άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών από το 2014, ανοίγοντας διάπλατα το δρόμο για την αρπαγή των σπιτιών -ακόμα και της πρώτης κατοικίας- των λαϊκών οικογενειών.
Το σχέδιο που συμφώνησαν την Πέμπτη ο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγ. Βενιζέλος, αναμένεται να λάβει την τελική του μορφή το Νοέμβρη, μετά τις διαβουλεύσεις της κυβέρνησης με την τρόικα. Θα ακολουθήσει σχετικό νομοσχέδιο, το οποίο εφόσον ψηφιστεί από τη Βουλή, θα προσφέρει στις τράπεζες ένα επιπλέον εργαλείο εκβιασμού για να απομυζήσουν περαιτέρω τα πενιχρά εισοδήματα των χρεοκοπημένων λαϊκών οικογενειών.
Ο πρωθυπουργός και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ σέρβιραν το προαποφασισμένο σχέδιο της κυβέρνησης, με προκλητικές κορόνες για «προστασία των αδυνάτων» και «της πρώτης κατοικίας του φτωχού νοικοκυριού». Οι επικοινωνιακοί ελιγμοί της κυβέρνησης στοχεύουν στη χειραγώγηση της λαϊκής αγανάκτησης. Ταυτόχρονα, δίνουν διέξοδο στους βουλευτές της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, που κάτω από την πίεση της δυσαρέσκειας του λαού, ζητούσαν να υπάρξουν «κοινωνικά κριτήρια», προκειμένου να υπερψηφίσουν την άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών.
Στο αντίποδα, η δέσμευση του πρωθυπουργού ότι το μέτρο θα «προφυλάσσει τη στεγαστική πίστη» και η τοποθέτηση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ ότι το ζήτημα είναι «να λειτουργήσει ξανά η στεγαστική πίστη προς όφελος της οικονομίας», φανερώνουν ότι οι σχεδιασμοί της κυβέρνησης είναι κομμένοι και ραμμένοι στα συμφέροντα των τραπεζικών ομίλων. Πρόσφατη, εξάλλου, είναι και η δήλωση του υπουργού Οικονομικών Γ. Στουρνάρα, που υποστήριξε ότι αν δεν αρχίσουν άμεσα οι πλειστηριασμοί, «θα καταρρεύσουν οι τράπεζες».
Το κυβερνητικό σχέδιο έχει διπλή στόχευση. Από τη μια, οι τράπεζες να βάλουν στο χέρι και στη συνέχεια να βγάλουν στο σφυρί χιλιάδες κατοικίες, για να εξασφαλίσουν κεφάλαια που θα ενισχύσουν τη ρευστότητά τους. Από την άλλη, να χρησιμοποιήσουν εκβιαστικά το μέτρο των πλειστηριασμών, για να επιβάλουν νέους διακανονισμούς στους δανειολήπτες, εξαναγκάζοντας τα λαϊκά νοικοκυριά να πετσοκόψουν τις δαπάνες ακόμα και για την κάλυψη στοιχειωδών αναγκών τους, προκειμένου να μη χάσουν το σπίτι τους.
Στόχος να αρπάξουν και τα ελάχιστα
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο νόμο που θα προωθήσει η κυβέρνηση, θα ορίζει «ελάχιστο επίπεδο αποδεκτών δαπανών διαβίωσης» για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Τι σημαίνει αυτό; Θα οριστεί συγκεκριμένο χρηματικό ποσό, με το οποίο η κάθε οικογένεια θα καλείται να «ζήσει» και όσα χρήματα απομένουν από το εισόδημά της θα κατευθύνονται για την αποπληρωμή των δόσεων στην τράπεζα. Μάλιστα, το συγκεκριμένο μέτρο -αν τελικά νομοθετηθεί- θα αποτελέσει βάση για τους εξωδικαστικούς διακανονισμούς μεταξύ τραπεζών και δανειοληπτών, όσο και για την έκδοση δικαστικών αποφάσεων, όταν οι τράπεζες σέρνουν υπερχρεωμένα νοικοκυριά στα δικαστήρια.
Ουσιαστικά, χιλιάδες άνθρωποι, που ήδη ζουν κάτω και από τα επίσημα όρια της φτώχεια, θα κληθούν να πετσοκόψουν ακόμα και τα ελάχιστα για την κάλυψη των στοιχειωδών αναγκών τους, προκειμένου να αποπληρώσουν τους τραπεζίτες, έχοντας πλέον περασμένη στο λαιμό τους τη θηλιά του πλειστηριασμού.
Η κυβέρνηση έχει ήδη στρώσει το έδαφος, για την επιβολή του συγκεκριμένου μέτρου. Με το νόμο 4161/2013, και συγκεκριμένα με τα άρθρα 11, 12 και 13, που ψηφίστηκε τον Ιούνη από την κυβερνητική πλειοψηφία, προβλέπεται ότι για να προχωρήσει ο δανειολήπτης σε νέο διακανονισμό με την τράπεζα και να ενταχθεί στο νόμο, απαιτείται ελάχιστη μηνιαία καταβολή τουλάχιστον του 10% της τελευταίας ενήμερης δόσης.
Αν η κυβέρνηση προχωρήσει επιπλέον στη θέσπιση «ελάχιστου επιπέδου αποδεκτών δαπανών διαβίωσης», το ποσοστό αυτό μπορεί να αυξηθεί και, ανεξάρτητα από τα εισοδήματά του, ο δανειολήπτης θα κληθεί να καταβάλει χρήματα για τη δόση, τα οποία, εάν δε διαθέτει, η τράπεζα πλέον θα μπορεί να προχωρήσει στον πλειστηριασμό του σπιτιού.
Στο σφυρί χιλιάδες σπίτια
Η άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών, ακόμα και αν προχωρήσει όπως η κυβέρνηση «διαρρέει», με τη θέσπιση από την 1η Γενάρη 2014, πενταετούς «προστασίας» της κύριας κατοικίας, θα δώσει τη δυνατότητα στις τράπεζες να βγάλουν χιλιάδες ακίνητα στο σφυρί. Στην πραγματικότητα, οι τράπεζες από τις αρχές του 2014 και όταν αρθεί η απαγόρευση των πλειστηριασμών, θα έχουν το δικαίωμα να εκποιήσουν όσα ακίνητα βρίσκονται στο «κόκκινο» από το 2008 και νωρίτερα. Αυτά, δηλαδή, που η 5ετία της «προστασίας» λήγει στο τέλος του 2013.
Σταδιακά, χρόνο με το χρόνο, η απειλή των πλειστηριασμών θα εξαπλώνεται και σε όσους μικροϊδιοκτήτες βρέθηκαν αντιμέτωποι με δυσκολίες από το 2009 και τα επόμενα χρόνια. Το παραπάνω σχέδιο που εξετάζει η κυβέρνηση, σε συνδυασμό με την πρόθεσή της να μειώσει στις 150.000 από τις 200.000 ευρώ το ύψος της αντικειμενικής αξίας της κύριας κατοικίας που θα προστατεύεται, θα βάλει στον προθάλαμο των πλειστηριασμών δεκάδες χιλιάδες λαϊκές κατοικίες.
Σήμερα, με βάση τα στοιχεία των τραπεζών, υπάρχουν περίπου 25.000 ακίνητα -κατά άλλες εκτιμήσεις περίπου 9.000 με 10.000- που με δικαστικές αποφάσεις για την περίοδο πριν από το 2009, βρίσκονται στο στάδιο της κατάσχεσης, χωρίς όμως η τράπεζα να μπορεί να προχωρήσει σε πλειστηριασμό.
Η άρση της απαγόρευσης, που αποφάσισε η κυβέρνηση, θα στρώσει το δρόμο για να βγουν σε πλειστηριασμό και να ολοκληρωθεί το πλιάτσικο από τους τραπεζικούς ομίλους. Στα παραπάνω πρέπει να συνυπολογιστούν και περίπου 10.000 επαγγελματικοί χώροι και μικροκαταστήματα, για τα οποία επίσης υπάρχουν αποφάσεις κατασχέσεων και άρα ο κίνδυνος πλειστηριασμών, αφού οι ιδιοκτήτες τους αδυνατούν να αποπληρώσουν τα δάνειά τους.
Τα κοράκια καραδοκούν
Ο τελικός αριθμός των κατοικιών και των καταστημάτων που θα αποφασίσουν οι τράπεζες να βγάλουν σε πλειστηριασμό, θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό και από τους γενικότερους σχεδιασμούς του τραπεζικού κεφαλαίου. Αυτήν την περίοδο, στην Ελλάδα, βρίσκεται η ελεγκτική εταιρεία «BlackRock», η οποία ελέγχει τον όγκο των «κόκκινων» δανείων των ελληνικών τραπεζών, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο οι τράπεζες εξετάζουν να «διαχειριστούν» τα χαρτοφυλάκια των προβληματικών δανείων τους.
Στην περίπτωση που οι «επισφάλειες» των δανείων είναι μεγαλύτερες από τις προβλεπόμενες, θεωρείται δεδομένο ότι θα επιταχυνθεί το μέτρο των κατασχέσεων που αποφάσισε η κυβέρνηση, χωρίς να αποκλείεται ακόμα και να υπάρξουν ελαστικότερα κριτήρια για την εκποίηση των ακινήτων.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι τράπεζες απαιτούσαν επιτακτικά να επιβληθεί η άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών, αφού επιδιώκουν είτε να βγάλουν μαζικά σπίτια στο σφυρί, είτε να «πουλήσουν» μια σειρά από «κόκκινα δάνεια» σε ξένες κοινοπραξίες, που ήδη έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να τα αγοράσουν στο 30% ή 40% της ονομαστικής τους αξίας. Πλέον, οι «ξένοι επενδυτές» που θα αγοράσουν τα συγκεκριμένα δάνεια, θα έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν στην κατάσχεση και τον πλειστηριασμό των λαϊκών κατοικιών και στη συνέχεια στη μεταπώλησή τους.
Τα σχέδια των τραπεζιτών αφορούν περίπου το 25% του συνόλου των υποθηκευμένων κατοικιών, αφού από το σύνολο των 72 δισ. ευρώ, που είναι τα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων, περίπου 17 δισ. εμφανίζουν πρόβλημα στην αποπληρωμή τους. Ηδη εκπρόσωποι γερμανικών, αμερικανικών και αγγλικών μονοπωλιακών ομίλων, που δραστηριοποιούνται με τις «αγοραπωλησίες» κατοικιών και στην εξαγορά ενυπόθηκων δανείων, έχουν επισκεφτεί την Ελλάδα και έχουν συναντηθεί με Ελληνες τραπεζίτες.
Κανένας μόνος του!
Σε κάθε περίπτωση, το ξεπάγωμα των πλειστηριασμών έρχεται να δημιουργήσει μια νέα, ακόμα πιο σκληρή, πραγματικότητα για χιλιάδες υπερχρεωμένα νοικοκυριά, που βιώνουν καθημερινά το δράμα της ανέχειας και της ανεργίας. Με δεδομένο ότι οι συνέπειες της καπιταλιστικής κρίσης βαθαίνουν για το λαό, χιλιάδες είναι αυτοί που θα βρεθούν αργά ή γρήγορα αντιμέτωποι με τις αδηφάγες ορέξεις των τραπεζών.
Καμιά δέσμευση του πρωθυπουργού και του προέδρου του ΠΑΣΟΚ περί προστασίας των «αδύναμων» και «φτωχών» οικογενειών από τους πλειστηριασμούς, δεν πρέπει να καλλιεργήσει εφησυχασμό στα λαϊκά στρώματα. Η κυβέρνηση έχει φορτώσει με δεκάδες φόρους και χαράτσια το λαό και πολλοί από αυτούς αφορούν την ίδια τη λαϊκή κατοικία. Από τη στιγμή που η άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών θα τεθεί σε εφαρμογή, τα πάντα θα καθοριστούν από τους καπιταλιστικούς νόμους της προσφοράς και της ζήτησης, από τις ίδιες τις ανάγκες των τραπεζών.
Στο λαό πρέπει να σημάνει συναγερμός. Χρειάζεται οργανωμένη δράση, μέσα από τα ταξικά σωματεία και τις λαϊκές επιτροπές, συμμαχία των εργαζομένων και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, ώστε κανείς να μη μείνει μόνος απέναντι στις τράπεζες, στα δικαστήρια και το κράτος, διεκδικώντας ταυτόχρονα εδώ και τώρα μέτρα ουσιαστικής ανακούφισης των υπερχρεωμένων λαϊκών οικογενειών.
Παναγιώτης ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ
