Δεκάδες χιλιάδες μικροεπιχειρήσεις αυτοαπασχολουμένων και μικρών ΕΒΕ αναγκάζονται να βάλουν οριστικό λουκέτο, μην μπορώντας να αντεπεξέλθουν στις βαρύτατες συνέπειες της οικονομικής κρίσης. Οι 90.000 μικροεπαγγελματίες που εκτιμάται ότι θα χρεοκοπήσουν το 2013, μαζί με τους εκατοντάδες χιλιάδες συναδέλφους τους που κατέβασαν ρολά τα προηγούμενα χρόνια, δεν μπόρεσαν να αντέξουν τους φόρους, τα χαράτσια, τις αυξημένες εισφορές, την αναδουλειά, το κόστος λειτουργίας, τις προοπτικές που διαγράφονται για το μέλλον. Στην ουσία, δεν κατάφεραν να αντισταθούν στις επιπτώσεις των φιλομονοπωλιακών μέτρων, της πολιτικής που πασχίζει να διασώσει από την κρίση το μεγάλο κεφάλαιο, σε βάρος των εργαζομένων, αλλά και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, όπως είναι οι αυτοαπασχολούμενοι.
Τα αρνητικά σημάδια για τους αυτοαπασχολούμενους και μικρούς ΕΒΕ δεν ανέκυψαν τώρα, με το ξέσπασμα της κρίσης. Οι καιροί που το μαγαζάκι της γωνίας μπορούσε να θρέψει την οικογένεια, να σπουδάσει τα παιδιά, και να αφήσει και κάτι για τα γεράματα, έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Η επιτάχυνση που σημειώθηκε στη συγκέντρωση του κεφαλαίου και συγκεντροποίηση της παραγωγής, συνοδεύτηκε με ενίσχυση των πιέσεων που δέχτηκαν τα μεσαία στρώματα της πόλης και του χωριού. Τα μέτρα στήριξης του μεγάλου κεφαλαίου ήταν ταυτόχρονα και μέτρα περιορισμού της δράσης των περιβόητων «μικρομεσαίων».
Η εξασφάλιση του ακόμα μεγαλύτερου πλουτισμού της οικονομικής ολιγαρχίας, η κεφαλαιοποίηση των μυθικών κερδών που απέσπασε τις τελευταίες δεκαετίες, μπορούσε να στηριχθεί μόνο στην παραπέρα χειροτέρευση της θέσης που είχαν οι άλλες κοινωνικές ομάδες στην κοινωνία. Η μαζική εισβολή και η ενίσχυση της δύναμης των μονοπωλίων σε όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας, τα μέτρα για την «απελευθέρωση» της αγοράς, η αποδέσμευση κάθε επιθετικότητας του κεφαλαίου, όπως το απαιτούν οι σύγχρονες ανάγκες εξέλιξης του συστήματος, δημιούργησαν ένα αφόρητο και καταστροφικό τοπίο για κάθε αυτοαπασχολούμενο. Στην πραγματικότητα, οι νέες συνθήκες επιχειρηματικού ανταγωνισμού μοιάζουν σα να έβαλαν δίπλα - δίπλα, για να παραβγούν, το συνοικιακό μικρέμπορα που πούλαγε με το δεφτέρι, με το πολυεθνικό μεγαθήριο που έχει έδρα στις ΗΠΑ, παραγωγή στην Κίνα, παίρνει δάνεια στη Γερμανία και πουλάει σ' ολόκληρο τον κόσμο.
Τα δεδομένα που σπρώχνουν χιλιάδες αυτοαπασχολούμενους στην περιθωριοποίηση και την πτώχευση δεν πρόκειται να αλλάξουν. Ακόμα και σε περίπτωση που άλλοι οικονομικοί δείκτες αρχίζουν να έχουν θετικό πρόσημο, τα περιθώρια «ανάκαμψης» για τις μικρές επιχειρήσεις δεν είναι απλά αμφίβολα. Είναι ανύπαρκτα. Το βεβαιώνουν, εκτός όλων των άλλων, οι επιλογές του μεγάλου κεφαλαίου. Από τη στιγμή που, στις μεγάλες πολυεθνικές, δε φτάνουν πλέον μόνο τα επιλεγμένα στέκια της αγοράς και αναπτύσσονται ήδη με υποκαταστήματά τους στις συνοικίες, είναι φανερό ότι ενισχύεται ακόμα πιο πολύ ο βαθμός μονοπώλησης. Κατ' επέκταση, συμπιέζεται ασφυκτικά ο χώρος μέσα στον οποίο μπορεί να δράσει ο μικρός ΕΒΕ.
Το μέλλον για τους ανθρώπους που βγάζουν μεροκάματο από τη διατήρηση μιας μικρής επιχείρησης, στην οποία, εκτός από τους ίδιους, πολλές φορές απασχολούνται και άλλα μέλη των οικογενειών τους, δε βρίσκεται στο όνειρο να γίνουν μεγάλοι επιχειρηματίες. Διέξοδος γι' αυτούς είναι η συμπόρευση και η συμμαχία με τους εργαζόμενους, ώστε μαζί να ανατρέψουν την εξουσία των κεφαλαιοκρατών, με στόχο να πρωτοστατήσουν στην οικοδόμηση μιας κοινωνίας, για την οποία θα αποτελεί στοιχειώδη υποχρέωση η εξασφάλιση εργασίας και ανθρώπινων συνθηκών ζωής για ολόκληρο το λαό.
Γιώργος ΚΑΚΟΥΛΙΔΗΣ
