Την περασμένη βδομάδα στην εφημερίδα ΑΥΓΗ, δημοσιεύτηκε ένα άρθρο του συντονιστή του Τμήματος Αυτοδιοίκησης του ΣΥΡΙΖΑ και μέλους της ΚΕ, με τίτλο: «Το νόημα των αυτοδιοικητικών εκλογών στην εποχή του Μνημονίου», που παρουσίαζε κάποιους πρώτους βασικούς άξονες, για το πώς πρέπει να δώσει τη μάχη των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών το συγκεκριμένο κόμμα τον ερχόμενο Μάη. Ας δούμε λίγο πιο συγκεκριμένα μερικές πλευρές.
* * *
1.«Η Αυτοδιοίκηση πλήττεται βάναυσα και στα τρία χρόνια της μνημονιακής πολιτικής πνέει τα λοίσθια. Ο "Καλλικράτης" επιχειρεί να χρησιμοποιήσει την Αυτοδιοίκηση ως ιμάντα μεταφοράς αντιλαϊκών επιλογών που παράγονται στο εργαστήριο των νεοφιλελεύθερων μνημονιακών πολιτικών».
Η Τοπική Διοίκηση είναι μηχανισμός του αστικού κράτους. Οι δήμοι και οι περιφέρειες (παλιότερα και οι νομαρχίες) αποτελούν επίπεδα διοίκησης, άσκησης της αστικής εξουσίας σε τοπικό/περιφερειακό επίπεδο που έχει την εκάστοτε χρονική στιγμή, το αντίστοιχο πολιτικό περιεχόμενο. Οι δήμοι και οι περιφέρειες «καθοδηγούνται» από τις κεντρικές κατευθύνσεις των αστικών κυβερνήσεων.
Για παράδειγμα: Ο προϋπολογισμός που συντάσσουν κάθε χρόνο όλοι οι δήμοι της χώρας πρέπει να είναι προσαρμοσμένοι απόλυτα στις κατευθύνσεις που δίνει το κράτος. Αυτό πρακτικά γίνεται με εγκυκλίους που αποστέλλονται κάθε χρόνο από το υπουργείο Εσωτερικών σε δήμους και περιφέρειες. Εάν ένας δήμος δεν τηρήσει αυτές τις κατευθύνσεις, πολύ απλά, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση (διορισμένη αρχή από το κράτος, δηλαδή άλλο επίπεδο άσκησης εξουσίας) δεν εγκρίνει τον προϋπολογισμό και ο δήμος πρέπει να φτιάξει νέο.
Είναι αυταπάτη ότι μπορεί να υπάρξει αυτονομία, αυτοδιοίκηση έξω από το συγκεκριμένο πλαίσιο της αστικής εξουσίας και της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Ανεξάρτητα από το ποιες είναι οι αρμοδιότητες της Τοπικής Διοίκησης, η αποκέντρωση ή η συγκέντρωσή τους γίνεται πάντα με κριτήριο τις ανάγκες της καπιταλιστικής ανάπτυξης και της αστικής εξουσίας.
Ο «Καλλικράτης» ήταν ένα απαραίτητο βήμα που έκανε το αστικό κράτος σε συνθήκες που διαμορφώθηκε η ανάγκη για την καπιταλιστική ανάπτυξη και για την αστική εξουσία να ξεπεραστεί ο προηγούμενος διοικητικός κατακερματισμός (μεγάλος αριθμός δήμων, πρόβλημα στην ανάθεση και εκτέλεση έργων όταν εμπλέκονται πολλοί φορείς, μεγαλύτερο προσδοκώμενο κέρδος από μεγαλύτερα έργα κ.λπ.). Το εάν αυτή η αλλαγή έφερε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα ή όχι έχει σχέση και με άλλους παράγοντες, όπως η καπιταλιστική οικονομική κρίση που μπορεί να μην ευνόησε σε επενδύσεις μεγάλου μεγέθους.
* * *
2.«Είναι αγώνας για την επιβίωση της Αυτοδιοίκησης. (...) Ας ανασκουμπωθούμε λοιπόν και ας δώσουμε στον θεσμό το νόημα και την αξία που του αφαίρεσαν. Ο αγώνας είναι διμέτωπος στα κινήματα, στη συγκρότηση μετώπων αντίστασης, αλλά και στην επεξεργασία εναλλακτικών προτάσεων για το μέλλον της χώρας και της Αυτοδιοίκησης».
Ο ΣΥΡΙΖΑ καλλιεργεί αυταπάτες ότι μια άλλη διαχείριση της Τοπικής Διοίκησης μπορεί να λειτουργήσει φιλολαϊκά. Οτι θα είναι ικανή να δώσει διέξοδο στις λαϊκές οικογένειες που βιώνουν: Τη φορολεηλασία μέσω δημοτικών τελών και φόρων, επιβολή τροφείων στους παιδικούς σταθμούς, κατασχέσεις ποσών από τραπεζικούς λογαριασμούς από δήμους για χρέη, κατάργηση υπηρεσιών (παιδικοί σταθμοί, Βοήθεια στο Σπίτι, άλλες δομές Πρόνοιας), εξαιτίας των άγριων περικοπών σε χρηματοδότηση και απολύσεις προσωπικού, ιδιωτικοποιήσεις τομέων ακόμα και ολόκληρων δομών των δήμων.
Οτι οι Τοπικές Διοικήσεις με άλλη διαχείριση μπορούν να γίνουν εργαλεία υπέρ του λαού, όταν τα κλειδιά της οικονομίας τα έχει το κεφάλαιο.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί να παρουσιάσει τα όσα συμβαίνουν στους δήμους και τις περιφέρειες σαν ζητήματα που μπορούν να λυθούν ως διά μαγείας μόνο μέσα από άσκηση μιας διαφορετικής πολιτικής διαχείρισης. Η Τοπική Διοίκηση στον καπιταλισμό δεν μπορεί να λύσει τα οξυμένα εργατικά - λαϊκά προβλήματα που επιδεινώνονται από τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις, τις αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις. Σε μια προηγούμενη φάση της καπιταλιστικής ανάπτυξης, τις δεκαετίες 1960 -1970 και σε ένα βαθμό το 1980, μπορούσαν τοπικές διοικήσεις να συμβάλουν στην επίλυση ορισμένων λαϊκών προβλημάτων που αφορούσαν υποδομές (σχέδιο πόλης, δρόμοι, υδροδότηση, ηλεκτροδότηση κ.λπ.), άλλωστε αυτά ήταν οι βασικές αρμοδιότητες.
Η Τοπική Διοίκηση αναλαμβάνει σήμερα ρόλο στη διαχείριση της εξαθλίωσης εργατικών - λαϊκών στρωμάτων, εξαιτίας της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, αναλαμβάνει ευθύνη στην παροχή υποβαθμισμένων, στοιχειωδών υπηρεσιών Υγείας - Πρόνοιας, με την αξιοποίηση εργαζομένων μέσω προγραμμάτων με χαμηλούς μισθούς, χωρίς ουσιαστικά εργασιακά δικαιώματα κ.λπ.
* * *
3.Ο αρθρογράφος της ΑΥΓΗΣ αναρωτιέται: «Ποιοι αντιστάθηκαν στις ελαστικές σχέσεις εργασίας; Ποιοι εφάρμοσαν όλες τις μνημονιακές κατευθύνσεις, ΚΟΙΝΣΕΠ, ΜΚΟ, εργασία πέντε ημερών κ.ο.κ.; Ποιοι ανέχθηκαν τη δραματική περικοπή πόρων της Αυτοδιοίκησης;»
Ας επιχειρήσουμε να απαντήσουμε στο ερώτημα:
-- Οι δυνάμεις του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ άλλοτε στο όνομα της πραγματικότητας που είχε διαμορφωθεί υπεράσπιζαν στο συνδικαλιστικό κίνημα τη θέσπιση ποσοστών μερικής απασχόλησης, άλλοτε στο όνομα της απόκτησης εργασιακής εμπειρίας υπεράσπιζαν προγράμματα τύπου «stage». Δήλωνε ο Αλ. Τσίπρας το 2009: «Εχουμε μετατρέψει ένα πρόγραμμα που σε όλη την ΕΕ λειτουργεί ως πρόγραμμα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας, απόλυτα θεμιτό (...) Εμείς δε λέμε να μην υπάρχουν ευρωπαϊκά προγράμματα stage αλλά να είναι όντως προγράμματα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας (...) Θα αυστηροποιήσουμε τους όρους, ώστε να υπάρχουν προγράμματα απόκτησης εμπειρίας, 6 μήνες, με μισθό 700 ευρώ, Ασφάλιση που θα δίνει το Δημόσιο από εθνικούς πόρους».
-- Για τη συγκρότηση Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ) δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ πρωτοστάτησαν σε πολλούς δήμους. Με μερικούς ανέργους προσπάθησαν να λειτουργήσουν παιδικούς σταθμούς, αθλητικά προγράμματα κ.ά... Κίνηση που με μαθηματική ακρίβεια οδηγεί στην ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών που δεν αντέχουν να λειτουργήσουν ακριβώς, γιατί δεν μπορούν να αντέξουν το βάρος του ανταγωνισμού ιδιωτών. Αλλά και στην καλλιέργεια συνείδησης στους εργαζόμενους ότι με τέτοια προγράμματα μπορούν να λύσουν το πρόβλημά τους.
-- Είναι χαρακτηριστικό ότι πολύ πριν από την ψήφιση του νόμου 3250/2004 για την επέκταση στο Δημόσιο και στους δήμους της μερικής απασχόλησης, είχαν αρχίσει να εφαρμόζονται ελαστικές σχέσεις εργασίας με απόφαση της ΚΕΔΚΕ - ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΣΥΝ συμφώνησαν σε αυτό.
-- Απ' τις αρχές του 2000 είναι αναρίθμητες οι περιπτώσεις όπου οι παρατάξεις του ΣΥΝ στήριξαν προσλήψεις εργαζομένων με ευέλικτες μορφές απασχόλησης. Μόνο στο Δήμο Αθηναίων τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2005 - με τη συμφωνία ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΣΥΝ - προσλήφθηκαν 860 εργαζόμενοι με συμβάσεις ορισμένου χρόνου ή με μερική απασχόληση.
-- Η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ συμφώνησαν με τη διαγραφή ποσών που χρωστά εδώ και χρόνια το κράτος στους δήμους, αποδεχόμενοι έναντι των 10,5 δισ. ευρώ, το ποσό του 1,7 δισ. ευρώ και σε 8 ετήσιες δόσεις και άτοκα. Την ίδια ώρα που οι δήμοι δανείζονται από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων με υψηλό επιτόκιο.
4.Λέει το κείμενο: «Το διακύβευμα, επομένως, των αυτοδιοικητικών εκλογών είναι κρίσιμο και εξαιρετικά επίκαιρο: η Αυτοδιοίκηση θα λειτουργήσει ως ένας πυλώνας λαϊκής εξουσίας και συμμετοχής των πολιτών ή θα παραμείνει ένας γραφειοκρατικός, αποστεωμένος θεσμός παραγωγής παραγόντων και παραγοντίσκων προθύμων να υπηρετήσουν τις κεντρικές πολιτικές που θα τους υπαγορευτούν;»
Η ουσία δε βρίσκεται μόνο στο τι έκαναν στο παρελθόν ή τι θα κάνουν στο μέλλον. Η ουσία βρίσκεται στο ότι συσκοτίζεται σκόπιμα ο ρόλος του θεσμού της Τοπικής Διοίκησης που την εμφανίζουν σαν κάτι που μπορεί να λειτουργήσει έξω από τις κατευθύνσεις των κυβερνήσεων και της Ευρωπαϊκής Ενωσης .Υποτάσσουν το πολιτικό περιεχόμενο της μάχης στη λογική της διαφορετικής, καλύτερης, πιο αποτελεσματικής διαχείρισης, στη διεκδίκηση της κυβέρνησης.
Στη μάχη των τοπικών εκλογών κρίνεται ό,τι κρίνεται και σε κεντρικό επίπεδο και στις ευρωεκλογές. Αν θα ενισχυθούν ή όχι αυτές οι δυνάμεις που μπορούν να συμβάλουν να διαμορφωθεί εργατική - λαϊκή αντιπολίτευση, με την οργάνωση και κινητοποίηση των εργαζομένων ενάντια στην ΕΕ, στην εξουσία του κεφαλαίου, στις κυβερνήσεις του και στις αντιλαϊκές Τοπικές Διοικήσεις όπως και να αυτοαποκαλούνται. Αν, δηλαδή, θα ενισχυθούν ή όχι οι δυνάμεις που στηρίζει το ΚΚΕ.
