Το «κυβερνητικό» πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, όπως διατυπώθηκε στην ομιλία του προέδρου του στη Διεθνή Εκθεση της Θεσσαλονίκης, προσφέρεται για συμπεράσματα. Αν αφαιρέσουμε τους βερμπαλισμούς περί «αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης»,«επανεκκίνησης της οικονομίας» και «κοινωνικής δικαιοσύνης», προβάλλει μια δέσμη μέτρων που αφορά και τους αυτοαπασχολούμενους.
Ας δούμε τι κρύβεται κάτω από το λούστρο.
Τι είπε ο Αλ. Τσίπρας...
Για τα χρέη των αυτοαπασχολούμενων:
«Συστήνουμε Ειδικές Επιτροπές Εξώδικου Διακανονισμού (...) για την άμεση εκκαθάριση των βεβαιωμένων και ανείσπρακτων φορολογικών υποχρεώσεων μέχρι τις 31.12.2014. Τα ποσά που θα προκύψουν ρυθμίζονται σε 84 μηνιαίες δόσεις έτσι ώστε το συνολικό ποσό των ετήσιων δόσεων να είναι μέχρι το 20% του ετήσιου εισοδήματος του οφειλέτη.
Σε αντίστοιχη διαδικασία ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών προχωρούν και τα ασφαλιστικά ταμεία. Σε περίπτωση συνδυασμού φορολογικής και ασφαλιστικής οφειλής, το συνολικό ποσό των ετήσιων δόσεων θα είναι μέχρι το 30% του ετήσιου εισοδήματος του οφειλέτη».
Τι έχουμε εδώ;
Ενα μεγαλύτερο ΚΕΑΟ, που περιλαμβάνει, εκτός από τις ασφαλιστικές οφειλές, και τις φορολογικές. Τα γνωστά ραβασάκια με τις απειλές κατασχέσεων εμπλουτίζονται.
Τι θα πει, όμως, «βεβαιωμένες ...υποχρεώσεις» και πώς βεβαιώθηκαν; Τα χρέη των αυτοαπασχολούμενων δεν έπεσαν από τον ουρανό, διογκώθηκαν ως συνέπεια της οικονομικής κρίσης και της φιλομονοπωλιακής πολιτικής των κυβερνήσεων, και είναι «ανείσπρακτες» γιατί δεν υπάρχουν λεφτά. Ο ΣΥΡΙΖΑ δίνει συγχωροχάρτι στα προηγούμενα αντιλαϊκά μέτρα, δηλαδή, «ό,τι έγινε έγινε, να δούμε τώρα πώς θα εισπράξουμε».
Με τις δόσεις βάζουν χέρι μέχρι και στο 30% του εισοδήματος για μια επταετία. Πώς, όμως, θα επιβιώσουν οι αυτοαπασχολούμενοι με «κουρεμένο» εισόδημα; Πώς δεν θα προκληθούν νέα χρέη;
Αυτά τα ερωτήματα αφήνονται αναπάντητα.
«...Τα μέτρα (...) που παρουσίασα (...) από τη μια, θα ανακουφίσουν τους πολίτες από τη μέγγενη της εφορίας και θα αποκαταστήσουν τη φοροδοτική ικανότητά τους...».
Τώρα, πώς «ανακουφίζεται» κάποιος όταν του κατάσχουν το 30% του εισοδήματος, είναι «άλλου παπά ευαγγέλιο». Οσο για τη «φοροδοτική ικανότητα», ας πουν τα πράγματα με το όνομά τους, ότι το ζητούμενο είναι να εισπραχτούν τα χαράτσια και οι αντιλαϊκοί φόροι.
«...Και από την άλλη θα συμβάλουν στην αντιστροφή της ύφεσης και την επανεκκίνηση της οικονομίας...
Από τα 68 δισ. ληξιπρόθεσμων οφειλών στοχεύουμε να εντάξουμε στις ρυθμίσεις τουλάχιστον τα 20, σε βάθος επταετίας...
...Το όφελος από τη ρύθμιση χρεών και την έναρξη καταβολής δόσεων θα μας δώσει τη δυνατότητα να καλύψουμε χρηματοδοτικά κενά από αναγκαίες δράσεις για την ελάφρυνση και δικαιότερη κατανομή των βαρών, όπως (...) η άμεση κατάργηση του ΕΝΦΙΑ...».
Δηλαδή, η πληρωμή των ληξιπρόθεσμων χρεών θα χρηματοδοτήσει την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και την ανάκαμψη. Και αν οι αυτοαπασχολούμενοι δεν καταφέρουν να πληρώσουν; Θα θεωρηθούν, μήπως, υπεύθυνοι για τη διαιώνιση του ΕΝΦΙΑ και την καθυστέρηση της «επανεκκίνησης» της οικονομίας;
Και μια επισήμανση: Από τα 68 δισ., ο ΣΥΡΙΖΑ υπολογίζει να εισπράξει τα 20 δισ., δηλαδή το 29%. Μήπως, πρόκειται για το μερίδιο των λαϊκών στρωμάτων που είναι ευάλωτα στους εκβιασμούς; Το λέμε αυτό, γιατί η φορολογική επιβάρυνση του μεγάλου κεφαλαίου θεωρείται από την Ευρωπαϊκή Ενωση «αντιαναπτυξιακή» πολιτική.
Για τις κατασχέσεις και τους πλειστηριασμούς:
«Αμεση παύση ποινικών διώξεων και κατασχέσεων τραπεζικών λογαριασμών, πρώτης κατοικίας, μισθών, κ.λπ., καθώς και χορήγηση φορολογικής ενημερότητας, σε όσους εντάσσονται στη διαδικασία ρύθμισης.
Δωδεκάμηνη αναστολή διώξεων και αναγκαστικών μέτρων σε οφειλέτες με αποδεδειγμένο μηδενικό εισόδημα, που εντάσσονται στη ρύθμιση.
Κατάργηση της αντισυνταγματικής αυτόφωρης διαδικασίας για οφειλές προς το Δημόσιο».
Το πρώτο ισχύει ήδη, και δεν χρειάζεται η συμβολή του ΣΥΡΙΖΑ.
Για το δεύτερο, είναι απορίας άξιον, πώς θα μπει σε ρύθμιση, δηλαδή θα πληρώνει δόσεις, κάποιος με μηδενικό εισόδημα, και πώς θα υπολογιστεί το 30% του 0 για να προσδιοριστεί το ύψος των δόσεων.
Οσο για την κατάργηση της προσωποκράτησης γενικά και χωρίς προϋποθέσεις, π.χ. ύψους χρεών, το μόνο που θα προσφέρει είναι ασυλία στους μεγαλοεπιχειρηματίες, οι οποίοι έχουν και τα μεγάλα χρέη.
Για τα «κόκκινα» δάνεια:
«Θεσμοθετούμε τη "νέα σεισάχθεια" για τη ρύθμιση των λεγόμενων "κόκκινων δανείων", που είναι προϋπόθεση για την εξυγίανση των χαρτοφυλακίων των τραπεζών, την αποκατάσταση της ρευστότητας, την ανακούφιση και την αναπτυξιακή επανεκκίνηση της οικονομίας».
Να οι στόχοι της περίφημης «σεισάχθειας», ζεστό χρήμα στο ταμείο, για να μην παραπονιούνται οι τραπεζίτες.
Και, αν οι δανειολήπτες δεν καταφέρουν να ανταποκριθούν, δεν αποκλείεται να ενοχοποιηθούν ότι βάζουν εμπόδια στην επανεκκίνηση της οικονομίας.
«Η "νέα σεισάχθεια" θα περιλαμβάνει, κατά περίπτωση, διαγραφή μέρους των οφειλών για όσους δανειολήπτες είναι κάτω από το όριο της φτώχειας και, ως γενική αρχή, αναπροσαρμογή των οφειλών έτσι ώστε η συνολική εξυπηρέτησή τους σε τράπεζες, Δημόσιο και ασφαλιστικούς οργανισμούς να μην ξεπερνά το 1/3 του εισοδήματος του δανειολήπτη (...) Συστήνουμε δημόσιο ενδιάμεσο φορέα διαχείρισης ιδιωτικού χρέους (...) ώστε να υπάρχει συνολική εικόνα των βαρών και άρα των διευκολύνσεων του κάθε δανειολήπτη».
Εδώ, το νέο ΚΕΑΟ διογκώθηκε κι άλλο, για να συμπεριλάβει και τα «κόκκινα» δάνεια, και η παρακράτηση εισοδήματος ανέβηκε στο 1/3 (33,3%), από το προηγούμενο 30%. Ετσι, αφού δέσαμε χειροπόδαρα τον οφειλέτη, στήσαμε και ένα δημόσιο οργανισμό για να τον παρακολουθεί στενά αν είναι εντάξει στις πληρωμές του.
Μια επισήμανση ακόμα: Οι ρυθμίσεις προς τα ασφαλιστικά ταμεία και την εφορία έχουν ορίζοντα επταετίας, ενώ τα χρέη προς τις τράπεζες δεν έχουν χρονικό όριο. Γιατί να μη συμβιβαστεί μια τράπεζα, να εισπράττει ένα μέρος από τα οφειλόμενα για επτά χρόνια, και μετά να βάλει στο χέρι ολόκληρο το 1/3 του διαθέσιμου εισοδήματος; Δεν έχει να χάσει και πολλά αφού οι τόκοι τρέχουν.
Για την ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων:
«Για μας η νέα αρχιτεκτονική του τραπεζικού συστήματος θα περιλαμβάνει (...) νέες συνεταιριστικές, τράπεζες ειδικού σκοπού και δημόσια αναπτυξιακή τράπεζα (...) Για να στηρίξουμε τις ανάγκες σε ρευστότητα των δυναμικών επαγγελματικών ομάδων που θα δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη και την παραγωγική ανασυγκρότηση».
Καλή η «νέα αρχιτεκτονική», αλλά μοιάζει με αναπαλαίωση. Οι συνεταιριστικές τράπεζες λειτουργούν εδώ και 15 χρόνια. Μερικές χρεοκόπησαν. Ακόμα και αν αναστηθούν, δεν μπορούν να προσφέρουν τίποτε περισσότερο από μικροδάνεια υψηλότερου ρίσκου που αποφεύγουν οι μεγάλες τράπεζες, με τους συνήθεις όρους δανεισμού, και την προϋπόθεση της κεφαλαιοποίησής τους, κυρίως, με λεφτά των ίδιων των αυτοαπασχολούμενων. Είναι φυσικό να μην μπορούν να απευθυνθούν σε όλους, οι δυνατότητές τους δεν επαρκούν για να εξυπηρετήσουν πάνω από 3-4 χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Και για να μη δουλευόμαστε: Ποιος έχει σήμερα τις προϋποθέσεις δανεισμού, και τι να τον κάνει, μπροστά στον όγκο των χρεών που τον συνθλίβουν και τα αδιέξοδα της οικονομικής κρίσης;
Υπό προϋποθέσεις, όμως, μια τέτοια πρόταση μπορεί να λειτουργήσει στην ενίσχυση μιας μικρής μειοψηφίας, κυρίως μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων, ας πούμε «καινοτόμων» και «εξωστρεφών», δορυφόρων των μονοπωλίων, που θα δρουν συμπληρωματικά και θα συνεισφέρουν στη μονοπώληση. Αυτό κουμπώνει μια χαρά στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ετσι, δεν πάνε στράφι και οι όρκοι πίστης του ΣΥΡΙΖΑ στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της οικονομίας.
...και τι του «διέφυγε»
Για την απελευθέρωση της αγοράς:
Τα προηγούμενα χρόνια συσσωρεύτηκε ένας όγκος νομοθετημάτων για το ξεσκαρτάρισμα της αγοράς από τις μικροεπιχειρήσεις, που αποτελούν εμπόδιο στη μονοπώληση. Σε αυτά περιλαμβάνονται ρυθμίσεις κάθε είδους, από τον εξοβελισμό των ταξιτζήδων και των φαρμακοποιών, μέχρι τη διεύρυνση του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων και τις προϋποθέσεις άσκησης επαγγέλματος. Η οικονομική κρίση αποτέλεσε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την προώθηση φιλομονοπωλιακών μέτρων που ήταν στα συρτάρια για χρόνια. Αυτό το κεφάλαιο δεν το άγγιξε ο Αλ. Τσίπρας, παρότι χτυπά μεγάλο τμήμα των αυτοαπασχολούμενων και έχουν γίνει αξιόλογοι αγώνες. Ισως, γιατί αποτελεί κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, και η αντίθεση σε τέτοια μέτρα δεν συνάδει με το ευρωπαϊκό προφίλ του ΣΥΡΙΖΑ.
Για το Ασφαλιστικό:
Ηχηρή είναι, επίσης, η απουσία αναφοράς στο Ασφαλιστικό και ειδικότερα στον ΟΑΕΕ, που βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Πέρα από την κουτσουρεμένη επαναφορά της 13ης σύνταξης σε τμήμα των συνταξιούχων, δεν γίνεται κουβέντα για τις καταιγιστικές μειώσεις των συντάξεων, την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, την αναιμική κρατική χρηματοδότηση, τη ληστεία των αποθεματικών κ.λπ. Αυτό μας επιτρέπει να ισχυριστούμε ότι η αντιλαϊκή μεταρρύθμιση στο Ασφαλιστικό δεν θα παρουσιάσει ασυνέχειες στην προοπτική μιας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Για τα «αντικειμενικά κριτήρια» φορολόγησης:
Τα «αντικειμενικά κριτήρια» είναι η πεπατημένη όλων των κυβερνήσεων εδώ και χρόνια. Πρόσφατα, αναβαθμίστηκαν παραπέρα σε τεκμήρια διαβίωσης, που παράγουν φορολογητέο εισόδημα από το πουθενά. Οι νόμοι είναι σε ισχύ, και μπορούν εύκολα να μετατρέψουν την εξαγγελία για «επαναφορά του αφορολόγητου στα 12.000 ευρώ» σε κενό γράμμα. Ούτε σ' αυτά αναφέρθηκε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. Πιθανόν να του φανούν χρήσιμα αν έρθει η ώρα...
Τι κρύβεται πίσω από τη βιτρίνα;
Η «μεταμνημονιακή» περίοδος που εξαγγέλλει ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει και μεγάλες διαφορές από την προηγούμενη. Το διαφορετικό μείγμα πολιτικής που προτείνει, συμβάλλει στο στρογγύλεμα ορισμένων αντιλαϊκών μέτρων, ώστε να διευκολυνθεί η εφαρμογή τους. Το πρόσχημα των διαπραγματεύσεων δεν στοχεύει στην ανατροπή των βασικών κατευθύνσεων της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που στο κάτω κάτω έχει συμφωνήσει. Η εμμονή στην «κοστολόγηση» των μέτρων αποτελεί διαβεβαίωση προς τα μονοπώλια ότι η κερδοφορία τους δεν κινδυνεύει.
Η επόμενη μέρα μιας διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ θα βρει τους αυτοαπασχολούμενους αντιμέτωπους με τα ίδια αδιέξοδα. Αναδουλειά, χρέη, εκβιασμοί, πετσόκομμα των ασφαλιστικών δικαιωμάτων. Η «επανεκκίνηση της οικονομίας» θα γίνει με όρους ασφυκτικής μονοπώλησης και δεν θα βελτιώσει την κατάσταση της πλειοψηφίας τους.
Είναι επικίνδυνη η επιδίωξη του ΣΥΡΙΖΑ να παγιώσει στη συνείδηση των αυτοαπασχολούμενων την αποδοχή της σημερινής κατάστασης ως δεδομένης, που μόνο μερεμέτια επιδέχεται. Δεν είναι τυχαία η απουσία κάθε αναφοράς στους αγώνες.
Οι αυτοαπασχολούμενοι και οι μικροί ΕΒΕ δεν έχουν κανένα όφελος αν εμπιστευτούν τις «Σειρήνες» της επανάπαυσης.
Εχουν στα χέρια τους ισχυρά όπλα, τους αγώνες και την ΠΑΣΕΒΕ.
Η κινητοποίηση της 1ης Οκτώβρη είναι μια καλή ευκαιρία να τα χρησιμοποιήσουν.
Του Βασίλη ΜΑΜΑΗ*
Ο Βασίλης Μαμάης είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ
