Την έκδοση της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ «Κόμμα "παντός καιρού". Ιδεολογική - πολιτική και οργανωτική ισχυροποίηση του ΚΚΕ», παρουσίασε η Αλέκα Παπαρήγα, μέλος της ΚΕ του Κόμματος, σε εκδήλωση των Κομματικών Οργανώσεων Κυψέλης και Αχαρνών της Τομεακής Οργάνωσης Α' Αθήνας.
Παραθέτουμε σήμερα ορισμένα αποσπάσματα από την παρουσίαση:
«Αυτή η έκδοση της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ γράφτηκε πολύ λίγο διάστημα μετά το 19ο Συνέδριο με στόχο να δώσει λίγο πιο αναλυτικά την πείρα του Κόμματος από τη δράση του, την αυτοτελή, την ιδεολογική, την πολιτική αλλά και τη δράση του Κόμματος και των κομμουνιστών μέσα στο εργατικό κίνημα, στις μαζικές οργανώσεις. Η πείρα έχει αξία όταν είναι συλλογικά επεξεργασμένη και με κριτικό τρόπο. Αυτό το βιβλίο προσφέρει επεξεργασμένη πείρα, θα έλεγα ότι έχει προστεθεί και άλλη από τη στιγμή που γράφτηκε και μακάρι στην πορεία να την εμπλουτίσουμε, να γίνει ακόμα πιο σύγχρονο και πιο ουσιαστικό.
Οχι τυχαία, μας απασχόλησε και πριν το Συνέδριο και μετά, ο τίτλος "Παντός Καιρού". Τον εννοούμε. Βεβαίως θέλει μία προσοχή γιατί ο άλλος μπορεί να πει "όταν βρέχει παίρνεις ομπρέλα", "όταν κάνει ζέστη φοράς καλοκαιρινά και τα βγάζεις κιόλας", δηλαδή προσαρμόζεσαι -αυτό που λέμε- στις συνθήκες. Δε θέλουμε να πούμε αυτό, θέλουμε να πούμε κάτι βαθύτερο. Και αυτό, δε θα πω είναι δύσκολο καθήκον, είναι σύνθετο. Το σύνθετο είναι κάτι παραπάνω από το δύσκολο. Με ποια έννοια... Το Κόμμα πρέπει να δουλεύει με συνέπεια πάνω στην επεξεργασμένη πολιτική του γραμμή, πάνω στο πρόγραμμά του, στις αποφάσεις του, ιδιαίτερα πάνω στη στρατηγική του, στο Πρόγραμμά του, να δουλεύει απαρέγκλιτα σε μια ευθεία γραμμή. Πρέπει να βαδίζεις πάνω σε μια ευθεία γραμμή την ώρα που είσαι αναγκασμένος να ανεβαίνεις ανηφόρες, να κατεβαίνεις κατηφόρες, να σε κλοτσάνε, να σου βάζουν εμπόδια, να κινδυνεύεις να γκρεμιστείς και ταυτόχρονα να μη φύγεις από την ίσια γραμμή. Δεν είναι εύκολο γιατί δεν είναι ο δρόμος ίσιος. Είναι νοητή η γραμμή, είναι νοητός ο ίσιος δρόμος αλλά στην πραγματικότητα τα πράγματα είναι πολύ σύνθετα. Αυτό που χρειάζεται είναι η ικανότητα προσαρμογής και εξειδίκευσης.
Ενα παράδειγμα: Σε συνθήκες κρίσης σήμερα τι βάζουμε; Σε συνθήκες κρίσης που υπάρχει και διαφαίνεται η προοπτική μιας μικρής ανάκαμψης, που είναι και αβέβαιη αν οι διεθνείς εξελίξεις και στην Ευρώπη περιπλέξουν την κατάσταση, γιατί δεν εξαρτάται μόνο από την Ελλάδα. Τι βάζουμε εμείς; Οχι μονόχνοτα αλλά ως κρίκο επικοινωνίας και συσπείρωσης του λαού: "Ανάκτηση των απωλειών". Εσείς, λέτε θα έχουμε επανεκκίνηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου και καπιταλιστική ανάκαμψη; Εμείς, επειδή προβλέπουμε ότι η ανάκαμψη του βιοτικού επιπέδου δε θα έρθει, βάζουμε αυτό το θέμα με όλες τις πλευρές που έχει: Μισθοί, εργασιακές σχέσεις, τα πάντα. Αυτά που έχουμε χάσει.
Βεβαίως, αυτό δεν είναι αυτοσκοπός του Κόμματος, γιατί το 2007, το 2008 και το 2009 παλεύαμε για βελτίωση του βιοτικού επιπέδου. Δε σημαίνει ότι η ανάκτηση των απωλειών λύνει το πρόβλημα αλλά είναι ένας κρίκος. Το 2007 και το 2008 είχαμε πιο επιθετικούς στόχους. Σήμερα, ενώ φαίνονται αμυντικοί οι στόχοι, η ανάκτηση των απωλειών, γιατί πρόκειται για στρατηγική του κεφαλαίου η απώλεια των κεκτημένων, απαιτεί πολύ μεγαλύτερη σύγκρουση απ' ό,τι είχες πριν από επτά - οκτώ χρόνια, όπου πάλευες, και καλά έκανες και πάλευες, για τη βελτίωση της ζωής. Αυτό το έφερα ως παράδειγμα για να πω ότι το "Κόμμα Παντός Καιρού" σημαίνει ότι πρέπει να είσαι σταθερός και ταυτόχρονα ευέλικτος στο να βλέπεις τις συνθήκες, την ιεράρχηση των αιτημάτων κτλ. χωρίς αλλοίωση της στρατηγικής σου. Και αν το τονίζουμε αυτό είναι γιατί το διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα δεν ήταν απαλλαγμένο από τέτοια προβλήματα αλλά ούτε και το δικό μας το Κόμμα.
Αυτήν την ικανότητα πρέπει να την κατακτάμε και όταν εκτιμήσουμε ότι είμαστε κοντά σε αυτόν το στόχο, να ξέρουμε ότι πρέπει να την επανακατακτάμε. Τίποτα δεν είναι δοσμένο ότι το κέρδισες.
Αναγκαιότητα ο σοσιαλισμός
Και πριν την κρίση, αλλά τώρα περισσότερο, λέει ο κόσμος: Εντάξει ρε παιδιά, αυτά που λέτε καλά είναι αλλά ο κόσμος δεν παλεύει, δεν οργανώνεται, άρα τώρα δεν μπορούμε να μιλάμε για εργατικές εξουσίες. Προχτές ο Δραγασάκης στη Βουλή απευθυνόμενος σε εμάς είπε:Κοιτάξτε να δείτε. Δεν έχουμε επαναστατική κατάσταση σήμερα και αυτό που προέχει, να συγκεντρώσουμε την προσοχή στην ανθρωπιστική κρίση.
Αφήστε που ο όρος αυτός δεν έχει καμιά σχέση με την καπιταλιστική κρίση. Η "ανθρωπιστική κρίση" χρησιμοποιείται... Πώς έγινε το τσουνάμι στην Ασία, εκρήγνυται το ηφαίστειο, μολύνονται τα νερά, είναι μια ανθρωπιστική κρίση. Δεν έχει καμιά σχέση με την απαξίωση της αξίας της εργατικής δύναμης που γίνεται στις συνθήκες της κρίσης, την καταστροφή μέρους του κεφαλαίου, όλες τις συνέπειες που έχει η καπιταλιστική οικονομική κρίση, δεν έχει καμία σχέση με τον όρο "ανθρωπιστική".
Διαστρέφει το εξής πράγμα: Βεβαίως δεν υπάρχει επαναστατική κατάσταση. Και μάλιστα εμείς το ξέρουμε πολύ καλά. Είμαστε οι μόνοι που ξέρουμε τι είναι επαναστατική κατάσταση. Αυτός πάει να δικαιολογήσει τη γραμμή διαχείρισης της αστικής κρίσης με την επαναστατική κατάσταση.
Πρόσθεσε και κάτι άλλο, ότι άλλωστε ο Μαρξ είπε ότι όταν ένα πράγμα δεν έχει ωριμάσει να γίνει, δεν μπορείς να το θέτεις. Ο Μαρξ δεν είπε τέτοια πράγματα. Αλλο πράγμα προϋποθέσεις σοσιαλιστικής επανάστασης και άλλο πράγμα η αναγκαιότητα ανατροπής του καπιταλιστικού συστήματος.
Η αναγκαιότητα ανατροπής του ως αναγκαιότητα έχει ωριμάσει αντικειμενικά. Δεν έχεις επαναστατική κατάσταση, ο υποκειμενικός παράγοντας δεν υπάρχει, ούτε από την πλευρά της αστικής τάξης, γιατί η αστική τάξη έχει δυνατότητα να διαχειριστεί τα πράγματα, δεν είναι σε φάση που δεν μπορεί, ούτε οι από κάτω είναι αποφασισμένοι για ρήξη. Δεν υπάρχει υποκειμενικός παράγοντας.
Εμείς όταν λέμε αναγκαιότητα και ρεαλιστικότητα του σοσιαλισμού εννοούμε ότι απάντηση στον καπιταλισμό, στα προβλήματα, είναι ο σοσιαλισμός. Από εκεί και πέρα όμως δε ρίχνουμε ως κόμμα το σύνθημα: Εμπρός πάμε για τη σοσιαλιστική επανάσταση. Το σύνθημα που λέμε "πάρτε την εξουσία" θα δοθεί σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης και ελπίζω το Κόμμα μας τότε να είναι σε τέτοια κατάσταση, γιατί και η επαναστατική κατάσταση δε φαίνεται μια ωραία ημέρα. Ωριμάζει, δεν τη βλέπεις.
Ο Μαρξ, σύντροφοι, όταν είπε ότι αν ένα πράγμα δεν έχει ωριμάσει, δεν μπορείς να έχεις και θέση, το είπε για το εξής: Η θεωρία του επιστημονικού κομμουνισμού δε θα μπορούσε να υπάρχει ως επεξεργασία σε συνθήκες, π.χ., της φεουδαρχίας. Στις συνθήκες της φεουδαρχίας ωρίμαζε η ανάγκη της αντικατάστασης της φεουδαρχίας με τον καπιταλισμό, με το αστικό πολιτικό σύστημα, να πάρει η αστική τάξη την εξουσία. Δεν ήταν δυνατόν να υπάρχει η ωρίμανση, η μελέτη του σοσιαλισμού, αφού δεν υπήρχε καπιταλισμός.
Ο Μαρξ, ίσα-ίσα, είπε ότι από τη στιγμή που μπορείς να διαμορφώσεις θεωρία σημαίνει ότι αντικειμενικά αρχίζουν οι προϋποθέσεις, γιατί είχε αναπτυχθεί ο καπιταλισμός και βεβαίως τότε έγινε ώριμο. Σήμερα δεν μπορούμε να πούμε ότι "δεν υπάρχει επαναστατική κατάσταση, δε συζητάμε για το σοσιαλισμό", όταν ο σοσιαλισμός οικοδομήθηκε για 70 χρόνια, έχεις σοσιαλιστική επανάσταση, οι αιτίες της ανατροπής είναι γνωστές.
Δεν είπε "μη μιλάτε για το σοσιαλισμό, μην παλεύετε γιατί δεν υπάρχει επαναστατική κατάσταση".
Τι λέει ο Μαρξ για το 1830 και το 1848. Λέει "το θέμα δεν είναι μόνο οι επαναστάτες να έχουν κάποιες διεκδικήσεις, ενώ οι δημοκράτες μικροαστοί θέλουν να αποτελειώσουν την επανάσταση -την αστική εννοεί- όσο πιο γρήγορα με την πραγματοποίηση ορισμένων διεκδικήσεων. Συμφέρον δικό μας είναι να κάνουμε την επανάσταση διαρκή ώσπου να κατακτηθεί η εξουσία από το προλεταριάτο, όχι μονάχα σε μία χώρα αλλά σε όλες τις κυρίαρχες χώρες του κόσμου. Οχι απλά αλλαγή ατομικής ιδιοκτησίας αλλά κατάργηση των τάξεων".
Η σύνδεση της στιγμής
Ποια πρέπει να είναι η στάση του προλεταριάτου απέναντι στους μικροαστούς. "Οσο θα συνεχίζονται οι σημερινές συνθήκες, όπου καταπιέζονται επίσης και οι μικροαστοί δημοκράτες -στο διάστημα της υπεροχής αυτών των τάξεων, της αστικής και των μικροαστών- οι δημοκράτες μικροαστοί τείνουν το χέρι στο προλεταριάτο για τη δημιουργία μεγάλου κόμματος αντιπολίτευσης, να μπλέξουν τους εργάτες σε μια κομματική οργάνωση υπέρ των μικροαστών και κατά του προλεταριάτου. Μια τέτοια συνένωση σε βάρος του προλεταριάτου θέλουν, γι' αυτό οι επαναστάτες χρειάζονται μια ανεξάρτητη μυστική οργάνωση και μια ανοιχτή πλάι στους επίσημους δημοκράτες".
Ανεξαρτησία των θέσεων του προλεταριάτου. Τότε δεν υπήρχε Κομμουνιστικό Κόμμα, ούτε καν επεξεργασία. Τότε έγινε η Α' Διεθνής, η ένωση των εργατών. Αλλά Κόμμα, Κομμουνιστικό σε εθνικό επίπεδο, δεν υπήρχε. Και μιλάει ο Μαρξ. Το λέω γιατί τώρα όλοι οι οπορτουνιστές είναι μαρξιστές, εμφανίζονται ως μαρξιστές. Και λένε αυτά τα είπε ο Μαρξ για την αστική επανάσταση.
Δεύτερον, λέει ο Μαρξ: "Δε χρειάζεται καμία συνένωση στην πάλη κατά του κοινού αντιπάλου. Συμπίπτουν αντικειμενικά και πρόκειται για σύνδεση της στιγμής".
Προσέξτε τι λέμε εμείς. Μέσα στην πάλη, σύντροφοι, συμπίπτουν αντικειμενικά τα αιτήματα, μπορεί να συμπέσουν και με άλλων κομμάτων για ένα ζήτημα. Για τη σύμβαση, για κείνο, για το άλλο, μπορεί να συμπέσεις και με άλλα κόμματα, μικροαστικά κτλ. πάνω σε ορισμένα αιτήματα.
Ο Μαρξ τότε έλεγε "αντικειμενικά συμπίπτεις". Και είναι σύνδεση της στιγμής. "Στις μελλοντικές συγκρούσεις, οι εργάτες θα υποχρεωθούν να κατακτήσουν τη νίκη με το θάρρος τους, ενώ οι μικροαστοί (για τους μικροαστούς τώρα, όχι για την αστική τάξη) σε όλο το διάστημα θα συμπεριφέρονται διστακτικά και συμβιβαστικά για να σφετεριστούν τη νίκη του αγώνα, για να προλάβουν τις δήθεν ακρότητες. Οι εργάτες να αντιδράσουν στον αστικό κατευνασμό, να πάρουν τις πιο υψηλές μορφές πάλης στην καθοδήγησή τους. Πλάι στις διεκδικήσεις των αστών να έχουν τις δικές τους διεκδικήσεις. Να ζητούν εγγυήσεις για τους εργάτες μόλις οι μικροαστοί πάρουν την εξουσία".
Βέβαια, οι μικροαστοί εκείνης της περιόδου δεν ήταν ακριβώς όπως είναι σήμερα, που συμπιέζονται από τα μονοπώλια κτλ. Ηταν μεσαία στρώματα πολύ κοντά στην αστική τάξη. Αλλά, την ιδέα να δείτε...
Η αυτοτελής πάλη της εργατικής τάξης
"Εν ανάγκη και με τη βία να ζητήσουν εγγυήσεις και να μην παρασυρθούν από τη μέθη της νίκης. Οι δυσπιστίες τους να είναι απέναντι και στο αντιδραστικό και στο μικροαστικό δημοκρατικό κόμμα", γιατί όντως υπήρχε και η πιο αντιδραστική τάση και η πιο δημοκρατική, με την έννοια της αστικής δημοκρατίας.
"Γι' αυτό οι εργάτες πρέπει να είναι οργανωμένοι και οπλισμένοι. Οι εργάτες να αντιδράσουν στην αναβίωση της παλιάς εργατικής πολιτοφυλακής που ήταν κατά των εργατών. Εκεί που δεν μπορεί να γίνει, πρέπει οι εργάτες να οργανωθούν ανεξάρτητα ως προλεταριακή φρουρά, με αρχηγούς εκλεγμένους από τους ίδιους και τα δικά τους επιτελεία. Να μπουν κάτω από τις διαταγές όχι της κρατικής εξουσίας αλλά των επαναστατικών δημοτικών και κοινοτικών συμβουλίων που θα έχουν επιβάλλει οι εργάτες. Εκεί όπου θα απασχολούνται οι εργάτες για λογαριασμό του κράτους πρέπει να επιβάλλουν τον εξοπλισμό τους και την οργάνωσή τους σε ένα ιδιαίτερο σώμα με αρχηγούς εκλεγμένους από τους ίδιους ή ως τμήμα της προλεταριακής φρουράς".
Κοιτάξτε, δε λέω να κάνουμε τώρα αντιγραφή σε αυτά που λέει ο Μαρξ αλλά προσέξτε τι λέει.
Τότε, η αστική τάξη, αφού πάλευε τους φεουδάρχες, αντικειμενικά άφηνε να εξοπλιστεί και το προλεταριάτο, γιατί το προλεταριάτο θα έδινε τη μάχη και τη ζωή του για να νικήσει η αστική τάξη και μετά να στραφεί και κατά του προλεταριάτου. Αυτό ο Μαρξ το έβλεπε. Σου λέει όμως αυτό είναι αντικειμενικό. Δεν είπε οι εργάτες καθίστε στα σπίτια σας και αφήστε την αστική τάξη μόνη της. Είπε πάρτε μέρος με τις δικές σας διεκδικήσεις, τον εξοπλισμό. Και μάλιστα, εκεί που λέει να κάνετε τοπικές οργανώσεις, εξοπλισμένες σε επίπεδο δημοτικών και κοινωνικών συμβουλίων (δεν ήταν αυτά που έχουμε εμείς σήμερα, ήταν χώροι δράσης, ήταν μορφές που εν πάση περιπτώσει υπήρχαν στη φεουδαρχία και που μετεξελίσσονταν σε όργανα πάλης της αστικής τάξης).
Και μάλιστα η Κομμούνα του Παρισιού ξεκίνησε με αφετηρία τι; Υπήρχε αυτό που λέμε η εθνοφυλακή, πολιτοφυλακή, πώς τη λέγανε, στο Παρίσι την έλεγχαν οι εργάτες, οι κομμουνάροι.
Και βέβαια, οι αστοί σου λένε "τέλειωσε, πρέπει να τους την πάρουμε" και αυτή ήταν η αφορμή, ας πούμε, που ξέσπασε η Κομμούνα. Αν αυτά τα έλεγε ο Μαρξ τότε (το λέω γιατί όλοι οι οπορτουνιστές εμφανίζονται και μαρξιστές, ενώ εμείς, λένε, τον έχουμε εγκαταλείψει τον Μαρξ), αν έβαζε τα καθήκοντα της εργατικής τάξης, προσπαθούσε να πει ότι η εργατική τάξη πρέπει να κρατήσει την αυτοτέλειά της. Και την πολιτική και τη μαζική και μέχρι και τα όπλα.
Τότε ο στρατός χρησιμοποιούνταν αρχικά κυρίως για τους πολέμους και στο εσωτερικό της χώρας είχαν τέτοια ένοπλα τμήματα που είχε την δυνατότητα να τα χρησιμοποιήσει και η εργατική τάξη. Αλλά τώρα ο στρατός χρησιμοποιείται για μέσα και για έξω, τώρα έχουν φτιάξει και καινούρια πράγματα, είναι διαφορετικές οι συνθήκες.
Να είσαι προετοιμασμένος
Γιατί τα λέμε αυτά; Γιατί σύντροφοι, στις σημερινές συνθήκες και ιδιαίτερα από τις αρχές του 20ού αιώνα, όπου ο Λένιν και οι μπολσεβίκοι επεξεργάστηκαν τις θέσεις για το ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού, δεν υπάρχει ενδιάμεσο στάδιο, δεν μπορεί να υπάρξει ένα ανεξάρτητο μεταβατικό πρόγραμμα του Κόμματος, που εν πάση περιπτώσει διαχωρίζεται από το πρόγραμμά του για το σοσιαλισμό.
Είναι άλλο πράγμα μέτωπα συσπείρωσης, στόχοι συσπείρωσης, βεβαίως αυτό είναι διαφορετικό πράγμα, αλλά αυτό που λέμε η επεξεργασμένη γραμμή συγκέντρωσης δυνάμεων για την εξουσία, χωρίς να λέω τώρα λεπτομέρειες, είναι η γραμμή που πρέπει να απαντήσει κανείς σήμερα.
Εδώ πρέπει να κάνουμε ένα διαχωρισμό: Αντικειμενικές και υποκειμενικές συνθήκες. Εδώ πολλές φορές τα μπερδεύουμε. Το επίπεδο ακόμα του Κόμματος ή αν θέλετε η ιδεολογική δουλειά που κάνουμε δυσκολεύει. Οταν λέμε αντικειμενικές συνθήκες, εννοούμε συνθήκες ανεξάρτητες από τη θέληση και τη δράση του Κόμματος. Π.χ., έχουμε καπιταλισμό. Μπορούμε να τον ανατρέψουμε με ένα σύνθημα; Οχι. Υπάρχει επαναστατική κατάσταση; Οχι. Η επαναστατική κατάσταση εκφράζεται. Βεβαίως, η όξυνση της ταξικής πάλης βοηθάει σε αυτό που λέμε "να αδυνατίζουν οι από πάνω και οι από κάτω να αποκτούν τη θέληση". Η επαναστατική κατάσταση δεν είναι κάτι που μπορείς να την προγραμματίσεις. Πρέπει να είσαι προετοιμασμένος να την εκτιμήσεις και να δράσεις. Αν δεν είσαι προετοιμασμένος βράστα και άστα, θα τη χάσεις την υπόθεση. Ακόμα και αν ο συσχετισμός είναι ευνοϊκός.
Πού είναι σήμερα το πρόβλημα; Σήμερα δουλεύουμε σε συνθήκες υποχώρησης του κινήματος. Μεγάλης υποχώρησης. Και ιδιαίτερα από το 2012 και μετά, πάνω που κάτι πήγε να γίνει. Πρέπει να ανεβάσουμε την απαιτητικότητα από τον εαυτό μας. Εδώ έχουμε δυσκολίες και υποκειμενικές. Τα λέει το 19ο Συνέδριο. Ενας παράγοντας που υστερούμε είναι η στάθμη του ιδεολογικού επιπέδου του Κόμματος. Να το ξεκαθαρίσουμε: Δε θέλουμε, δε θα γίνουμε Κέντρο Μαρξιστικών Ερευνών. Δεν το λέω με την έννοια της εκλαΐκευσης του μαρξισμού - λενινισμού. Κι αυτό χρειάζεται να γίνει. Αλλά να δουλεύουμε με αυτόν τον τρόπο.
Σύνθετο καθήκον
Μια αδυναμία που έχουμε ακόμα, παρότι έχουμε βελτιωθεί πάρα πολύ και μετά το 19ο Συνέδριο, αλλά παραμένει: Το πώς διαμορφώνουμε μέτωπα συσπείρωσης και αυτά τα μέτωπα συσπείρωσης που πιάνουν τα προβλήματα του κόσμου, αυτό που τον απασχολεί, ταυτόχρονα τον βοηθούν να ριζοσπαστικοποιήσει τη συνείδησή του. Για να το πετύχουμε αυτό, εμείς χρειάζεται να ξέρουμε πολύ περισσότερα απ' αυτά που μας χρειάζονται, που νομίζουμε ότι μας χρειάζονται. Πολλές φορές, σύντροφοι, απαντάμε και στον αντίπαλο -και κεντρικά και κάτω- λέγοντας τις θέσεις μας (και καλά κάνουμε) αλλά με τη μορφή αξιώματος. Το να πεις "τα προβλήματα θα λυθούν στις συνθήκες του σοσιαλισμού" είναι σωστό. Η να πεις κοινωνικοποίηση, διαγραφή του χρέους, αποδέσμευση, είναι σωστό. Και πρέπει να τα λέμε και με τη μορφή συνθήματος. Αλλά ο άλλος το παίρνει ως αξίωμα. Πρέπει να τον βοηθήσεις, σιγά - σιγά και όχι μόνο από μια συζήτηση, να θεωρήσει ότι έγινε δικό του συμπέρασμα. Αυτό σημαίνει άλλο τρόπο προπαγάνδας, δουλειάς, δράσης. Δηλαδή να πει "έχει δίκιο αυτός".
Ποιο είναι το σύνθετο έργο το δικό μας. Από τη μια μεριά, πρέπει να προσεγγίσεις τους ανθρώπους που δεν έχουν να φάνε, που δεν έχουν να πάρουν πετρέλαιο, που υποφέρουν ή που δε θέλουν να υποσκαφθεί ακόμα το βιοτικό τους επίπεδο, έχει απογοήτευση, έχει πίκρα, βλέπει έναν παγκόσμιο συσχετισμό χάλια ...τους τζιχαντιστές. Πρέπει να αποβάλλει τις κοινοβουλευτικές αυταπάτες. Η αλλαγή δεν πρόκειται να έρθει μέσω της κάλπης. Δε γίνεται. Η κάλπη αλλάζει κυβερνήσεις, δεν αλλάζει τάξεις στην εξουσία. Ακόμα και εμείς να πάρουμε την πλειοψηφία δεν μπορούμε την ψήφο του λαού να τη μετατρέψουμε σε επαναστατική κατάσταση. Σε ψηφίζει να διαχειριστείς ορισμένα ζητήματα. Γιατί, κοιτάξτε, είναι σύγκρουση. Και η σύγκρουση θα είναι ολομέτωπη. Αυτό που είπε ο Λαπαβίτσας για τον ΣΥΡΙΖΑ, που το λέει, όχι για επανάσταση, αλλά το λέει για την έξοδο από την ευρωζώνη, θα είναι αίμα και δάκρυα. Βλέπετε εδώ τι λέει ο Μαρξ, που δε μιλάει για σοσιαλιστική επανάσταση. Κρατείστε τα όπλα, μην τα δώσετε, να είστε εξοπλισμένοι. Πού; Σε συνθήκες που η αστική τάξη παλεύει να ολοκληρώσει τη νίκη της. Σήμερα τι πρέπει να κάνουμε εμείς; Να πάμε να τα ακουμπήσουμε στην αστική τάξη που έχει πλήρως αντιδραστικοποιηθεί; Επομένως, το πώς δουλεύουμε, σύντροφοι, στις μαζικές οργανώσεις είναι κρίσιμο ζήτημα.
Κόμμα για το σήμερα και για το αύριο
Εχουμε, δηλαδή, καινούργια προβλήματα, που δεν τα είχε το κίνημα πριν. Διαβάζοντας αυτό το βιβλιαράκι βλέπει κανείς τη συνθετότητα της κατάστασης. Αλλά, να το πούμε και από την άλλη μεριά: Μόνο μαύρα υπάρχουν γύρω μας, δυσκολίες; Η ίδια η κατάσταση φέρνει επί τάπητος και τη συζήτηση σε πιο βαθιά ζητήματα: Σοσιαλισμός, Εργατική Εξουσία, αποδέσμευση από την ΕΕ, μονομερής διαγραφή του χρέους. Είναι η ίδια η ζωή που τα φέρνει. Αυτά τα λέγαμε και πριν. Σήμερα όμως είναι στην πρώτη γραμμή. Δεν ήταν αυτό που λέμε να πας να βάλεις την αποδέσμευση. Εβαζες τη σύγκρουση με την ΚΑΠ, τις εργασιακές σχέσεις. Σήμερα η δουλειά που κάνουμε είναι καθοριστική για το αύριο. Πολύ πιο καθοριστική από ό,τι ήταν το '91. Το '91 ήταν καθοριστικό να κρατηθεί το Κόμμα, να μη διαλυθεί. Σήμερα μιλάμε γιατί το Κόμμα δε διαλύθηκε το '91. Τώρα που τα πράγματα είναι όπως είναι (και δεν ξέρουμε πώς θα βαθύνει η κρίση στην Ευρώπη, άμα δείτε και την κρίση στην Κίνα, η κρίση θα χτυπήσει και την Κίνα, θα έχουμε παγκόσμια κατάσταση), αυτά που κάνουμε σήμερα και δε φαίνεται ότι φέρνουν άμεσα αποτελέσματα, δεν πάνε χαμένα. Αρκεί αυτή τη φορά ο σπόρος που βάζουμε να είναι καλύτερος από αυτόν που βάζαμε πριν 5, 10, 15 χρόνια.
Από αυτήν την άποψη, κόμμα παντός καιρού, έτσι όπως πρέπει να το συνειδητοποιούμε, είναι ένα σημαντικό θέμα γιατί τώρα πρέπει να αντιμετωπίζουμε το σήμερα και να προετοιμαζόμαστε και για το αύριο.
Μην το πάρουμε ως δεδομένο. Δηλαδή, πρέπει να πάρεις γρήγορες στροφές. Και μπορεί να χρειαστεί να τις πάρεις σε μικρό χρονικό διάστημα. Σε λίγο θα γίνουμε 100 χρόνων. Δεν μπορούμε να λέμε συνέχεια "η πείρα"... Τώρα έχουμε περάσει από φωτιά και σίδερο, τώρα πρέπει να είμαστε πιο απαιτητικοί με τον εαυτό μας, όλοι μας. Ανάλογα και με τις ευθύνες που έχει ο καθένας αλλά συνολικά πιο απαιτητικοί».
