Στα «παράξενα» της ειδησεογραφίας κατέταξαν κάποιοι την είδηση, που δημοσιεύτηκε στις 10 Σεπτέμβρη στους «New York Times», ότι ο εκλιπών ιδρυτής της «Apple» και πολυεκατομμυριούχος Steve Jobs επέβαλε στα παιδιά του περιορισμένη χρήση της τεχνολογίας. Στο ίδιο άρθρο φιλοξενούνται δηλώσεις υψηλόβαθμων στελεχών μεγάλων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στις νέες τεχνολογίες, οι οποίοι ακολουθούν ανάλογη τακτική, με άλλους να δηλώνουν ότι προτείνουν στα παιδιά τους τα βιβλία αντί των υπολογιστών και άλλους ότι αυτή η στάση τους υπαγορεύεται από το ότι είδαν από πρώτο χέρι τους κινδύνους.
Το τελευταίο διάστημα έρχεται το υπουργείο Παιδείας να ανοίξει τα ζητήματα της χρήσης νέων τεχνολογιών στην Εκπαίδευση. Ηδη έχει πέσει η πρόταση για τηλε-εκπαίδευση για τα παιδιά των απομακρυσμένων περιοχών μέχρι να (σ.σ. και αν) φτάσει ο εκπαιδευτικός, ενώ πρόσφατα ο υπουργός Παιδείας μιλούσε για τη δυνατότητα που έχει το κάθε παιδί να έχει την ύλη του σχολείου «στην ταμπλέτα».
Και ενώ η εμπειρία που μεταφέρουν οι «New York Times» δείχνει την τακτική μεγαλοσχημόνων του αμερικανικού καπιταλισμού σε ό,τι αφορά τη διαπαιδαγώγηση, οι δηλώσεις του υπουργείου απευθύνονται στα Ελληνόπουλα της κατά γενική ομολογία υποβαθμισμένης εκπαίδευσης, της μαζικής κατάρτισης μέσα στο σχολείο. Θυμίζοντας την εμπειρία που μετέφερε ένας καθηγητής από το ταξίδι του στις ΗΠΑ, ο οποίος δήλωνε εντυπωσιασμένος από το γεγονός ότι στις φτωχές γειτονιές τα παιδιά «εκπαιδεύονταν» σκυμμένα πάνω στον υπολογιστή ενώ τα ακριβά ιδιωτικά σχολεία επέμεναν στον πίνακα και το χαρτί.
***
Θυμίζουμε έρευνα που πραγματοποιήθηκε από την καθηγήτρια Anne Mangen του νορβηγικού Πανεπιστημίου Στάβανγκερ, σε συνεργασία με τον νευροφυσιολόγο Jean-Luc Velay του Πανεπιστημίου της Μασσαλίας. Η έρευνα έδειξε ότι η γραφή με το χέρι ενδυναμώνει τη διαδικασία της μάθησης, σε αντίθεση με τη χρήση του πληκτρολογίου που τη διαταράσσει. Η ερευνήτρια εξήγησε ότι στη διαδικασία της ανάγνωσης και της γραφής εμπλέκονται μια σειρά αισθήσεις. Οταν γράφουμε με το χέρι, ο εγκέφαλός μας ανατροφοδοτείται από τις κινήσεις, αλλά και από την επαφή με το στιλό και το χαρτί. Αυτή η ανατροφοδότηση είναι σημαντικά διαφορετική από εκείνη που γίνεται όταν αγγίζουμε και χρησιμοποιούμε το πληκτρολόγιο. Τα παραπάνω στηρίχτηκαν και σε πείραμα, που περιελάμβανε δύο ομάδες ενηλίκων, στους οποίους ανατέθηκε το να μάθουν να γράφουν σε ένα άγνωστο αλφάβητο που αποτελείται από 20 γράμματα. Η μία ομάδα διδάχτηκε να γράφει με το χέρι ενώ η άλλη χρησιμοποιώντας πληκτρολόγιο. Στις τρεις και στις έξι βδομάδες του πειράματος, εξετάστηκαν το κατά πόσο οι συμμετέχοντες μπορούσαν να θυμηθούν αυτά τα γράμματα καθώς και η ταχύτητα με την οποία διέκριναν τα σωστά και αντεστραμμένα γράμματα. Εκείνοι που έμαθαν τα γράμματα χειρόγραφα είχαν καλύτερες επιδόσεις σε όλα τα τεστ. Σκεφτείτε τώρα τι θα συμβεί στα παιδιά.
***
Υπάρχουν επίσης έρευνες που δείχνουν ότι η υπερβολική χρήση του υπολογιστή επιδρά αρνητικά στη σκέψη, στη δημιουργία κριτηρίων αντίληψης, στην κριτική αφομοίωση της πραγματικότητας, σε αντίθεση με το διάβασμα βιβλίων. Με τον υπολογιστή μπλέκεις σε έναν κυκεώνα πληροφοριών που όσο χρήσιμες και αν είναι εντούτοις δε συμβάλλουν στη διαδικασία ενίσχυσης της σκέψης, επομένως και της απόκτησης ολοκληρωμένης γνώσης για τα αντικείμενα με τα οποία ασχολείται πρώτ' απ' όλα η Εκπαίδευση, άρα δε συμβάλλει στην ολόπλευρη μόρφωση. Σύμφωνα με ανακοίνωση της UNESCO (14.1.2011), ειδικοί υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να απαγορεύεται στα παιδιά να χρησιμοποιούν υπολογιστή στην Εκπαίδευση μέχρι την ηλικία των 9 ετών, «εξαιτίας των δυσμενών επιπτώσεων της χρήσης υπολογιστή στον εγκέφαλο». Επικαλείται δηλώσεις ψυχολόγων που επιβεβαιώνουν ότι η πρόωρη εισαγωγή και υπέρμετρη χρήση της τεχνολογίας έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη των παιδιών αφού οι γνωστικές ικανότητές τους διαμορφώνονται σε αυτό το στάδιο. Προϋπόθεση για τη χρήση υπολογιστών στην Εκπαίδευση είναι να λαμβάνονται τα εξής μέτρα: Να υπάρχει όριο. Να εφαρμόζεται εκπαιδευτικό λογισμικό με πραγματικά μορφωτική αξία και προσαρμοσμένο στην ψυχολογική ηλικία των παιδιών - μαθητών. Να γίνεται χρήση του ίντερνετ μόνο αφού οι εκπαιδευτικοί διασφαλίσουν πρόσβαση σε ασφαλείς ιστοσελίδες. Τέλος, οι εκπαιδευτικοί πρέπει να σιγουρευτούν ότι το παιδί καταλαβαίνει το ρόλο του υπολογιστή ως εργαλείου επικοινωνίας, ενημέρωσης, ανάπτυξης δεξιοτήτων και παιχνιδιού. Ερευνα του Πανεπιστημίου Duke στη Β. Καρολίνα στις ΗΠΑ κατέληξε ότι οι επιδόσεις των μαθητών Μέσης Εκπαίδευσης στα τεστ έπεσαν αφού απέκτησαν υπολογιστή στο σπίτι. Συγκρίνοντας τις επιδόσεις πριν και μετά την απόκτηση υπολογιστή σε παιδιά ηλικίας 10 - 14 ετών ερευνητές παρατήρησαν πτώση. Διαπιστώνουν δε ότι οι πολλές ώρες περιήγησης στο ίντερνετ επηρεάζουν αρνητικά τις σχολικές επιδόσεις και ενδέχεται να προκαλέσουν προβλήματα μάθησης και αντίληψης.
***
Η πρόοδος της επιστήμης και της τεχνολογίας επιβάλλει πρώτα από όλα να πλουτίσει το περιεχόμενο της μόρφωσης. Η χρήση των τεχνολογιών σήμερα έρχεται στο πλαίσιο μιας συνολικής υποβάθμισης. Δεν αλλάζει δε το γεγονός ότι η αστική τάξη προσφέρει στο λαό όση μόρφωση αντιστοιχεί στα ταξικά της συμφέροντα, ακόμα και μέσω tablet.
