Ο «Ριζοσπάστης» συζήτησε με τον Μάκη Παπαδόπουλο, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνο της Ιδεολογικής Επιτροπής και του Τμήματος Οικονομίας της ΚΕ του ΚΚΕ για τις εξελίξεις σχετικά με τη διαπραγμάτευση κυβέρνησης - τρόικας, τη διαπάλη για τα μείγματα διαχείρισης και την επίδρασή τους στις πολιτικές εξελίξεις.
***
-- Κυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ ανταγωνίζονται σχετικά με την ικανότητά τους να διαπραγματευτούν αποτελεσματικά με την τρόικα στη σημερινή συγκυρία. Το ΚΚΕ καλεί το λαό να μην πέσει στην παγίδα της αναμονής. Δεν αφορά το λαό το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης;
-- Πρόκειται για διαπραγμάτευση στο εσωτερικό του εχθρικού στρατοπέδου των μονοπωλίων που αφορά συνολικά το μέλλον της Ευρωζώνης. Ολες οι πλευρές που διαπραγματεύονται τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ΕΕ έχουν ήδη δεσμευτεί και εφαρμόζουν τις αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις σ' όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ. Υλοποιούν προαποφασισμένες κατευθύνσεις κατεδάφισης των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων και διασφάλισης φθηνής εργατικής δύναμης, προκειμένου να θωρακιστεί η ανταγωνιστικότητα των μονοπωλίων σ' ολόκληρη την ΕΕ. Αυτές οι κατευθύνσεις, που συμπυκνώνονται στη Στρατηγική «Ευρώπη 2020», δεν αλλάζουν αν κάποιο κράτος - μέλος μειώσει το χρέος του ή αν βγει απ' τη φάση της κρίσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η πολιτική που εφαρμόζουν σήμερα ο Ολάντ στη Γαλλία και ο Ρέντσι στην Ιταλία παρά τις διαφορές τους με την Μέρκελ. Απανωτά πακέτα νέων αντιλαϊκών μέτρων και προσαρμογών στους προϋπολογισμούς, που περιλαμβάνουν απελευθέρωση των απολύσεων, νέα ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, φορολογική επιβάρυνση μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων, απελευθέρωση του ωραρίου στο Εμπόριο, κατεδάφιση ασφαλιστικών δικαιωμάτων.
Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης δεν υπάρχει πολιτική που να οδηγεί στην ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών. Γι' αυτό και καμιά πλευρά του αστικού πολιτικού συστήματος δεν προβάλλει ως «κόκκινη γραμμή» διαπραγμάτευσης ούτε το στοιχειώδες, την άμεση ανάκτηση των τεράστιων απωλειών του λαού την περίοδο της κρίσης.
Γι' αυτό και ο λαός πρέπει να παρέμβει άμεσα, να οργανώσει την αντεπίθεσή του, να βάλει τη σφραγίδα του στις εξελίξεις.
-- Θεωρείτε, επομένως, ότι η διαπραγμάτευση της ελληνικής κυβέρνησης με την τρόικα, καθώς και η διαπάλη της ιταλικής και της γαλλικής κυβέρνησης με τη γερμανική είναι εικονικές και προβάλλονται προπαγανδιστικά μόνο για να αποπροσανατολίζουν τους λαούς;
-- Οχι, η αντιπαράθεση δεν είναι εικονική. Αφορά τα συμφέροντα των αστικών τάξεων αυτών των χωρών. Η πίεση της γαλλικής και της ιταλικής κυβέρνησης, με τη στήριξη των ΗΠΑ, προς τη γερμανική για αλλαγές στην αστική διαχείριση έχει πραγματικές αιτίες.
Αντανακλά την ανησυχία για τη στασιμότητα και την πιθανότητα εκδήλωσης νέας κρίσης στην Ευρωζώνη. Ανησυχία που εντείνεται λόγω της επιβράδυνσης της Κίνας και γενικότερα της ομάδας των BRICS, της ύφεσης στην Ιαπωνία και της πιθανότητας να εκδηλωθεί νέα συγχρονισμένη κρίση στη διεθνή καπιταλιστική οικονομία.
Αντανακλά, επίσης, τη σημαντική υποχώρηση της θέσης της Γαλλίας και της Ιταλίας συγκριτικά με τη Γερμανία στο διεθνή ανταγωνισμό. Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο η λύση που θα δοθεί για την Ελλάδα, παρά το μικρό μέγεθος της ελληνικής οικονομίας, δημιουργεί προηγούμενο για την αντιμετώπιση των μεγάλων υπερχρεωμένων κρατών της Ευρωζώνης.
Ιδιαίτερα στην Ελλάδα η άρχουσα τάξη διεκδικεί νέα ευνοϊκότερη ρύθμιση των δανειακών της υποχρεώσεων, ώστε να αυξηθεί η κρατική στήριξη των εγχώριων ομίλων και των επενδύσεων.
Ομως, καμιά αλλαγή στο μείγμα διαχείρισης δεν μπορεί να ματαιώσει την εκδήλωση της κρίσης ούτε να οδηγήσει σε καπιταλιστική ανάπτυξη προς όφελος του λαού.
Η επεκτατική διαχείριση, με ανοχή στην αύξηση του κρατικού χρέους, στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία, είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Τα περιβόητα «Αμπενόμικς» δεν απέτρεψαν την ύφεση στην Ιαπωνία. Η απόλυτη εξαθλίωση των αστέγων, των ανέργων και των μισθών πείνας δεν εξαφανίστηκε με την πολιτική Ομπάμα.
-- Παρ' όλ' αυτά μια αλλαγή κυβέρνησης στις επόμενες εκλογές δεν θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ανατροπή της κατάστασης ή να διασφαλίσει έστω μια βελτίωση της κατάστασης του λαού;
-- Την επόμενη μέρα των εκλογών, όποια κυβέρνηση κι αν αναδειχθεί, θα συνεχίσουν να αποφασίζουν για τη ζωή μας αυτοί που κρατούν στα χέρια τους τα κλειδιά της οικονομίας, οι μονοπωλιακοί όμιλοι, η άρχουσα τάξη και τα ιμπεριαλιστικά κέντρα που τη στηρίζουν. Οι μεγαλομέτοχοι των ομίλων θα αποφασίζουν για το αν, πού και πότε θα γίνουν επενδύσεις, αν θα προχωρήσουν σε απολύσεις με γνώμονα το κέρδος τους.
Το αστικό κράτος που υπηρετεί τα συμφέροντα των μονοπωλίων, με όλες τις λειτουργίες του, οικονομικές, κατασταλτικές, ιδεολογικές, θα συνεχίσει να προωθεί την αντιλαϊκή πολιτική για να θωρακίσει την ανταγωνιστικότητα του μεγάλου κεφαλαίου.
Οποια κυβέρνηση κι αν αναδειχθεί, ο ταξικός χαρακτήρας του αστικού κράτους δεν αλλάζει. Αυτό διδάσκει η ιστορική πείρα απ' τη Χιλή και την Αργεντινή έως τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ελλάδα. Καμιά σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση δεν μπορεί να μεταβάλει το χαρακτήρα του κράτους, ως οργάνου της δικτατορίας των μονοπωλίων, της αστικής τάξης.
Εξάλλου, οι δύο βασικοί πόλοι διεκδίκησης της επόμενης αστικής κυβέρνησης, ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΔ, υποκλίνονται στον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης, υπόσχονται να στηρίξουν τους «υγιείς» επιχειρηματικούς ομίλους, τονίζουν το σεβασμό τους στην τήρηση της νομοθεσίας και της συνέχειας του αστικού κράτους.
Ο ΣΥΡΙΖΑ διαβεβαιώνει, απ' το Τέξας, απ' το Κόμο, απ' το βήμα του ΣΕΒ, ότι θα συνεχίσει να βαδίζει στο πλαίσιο των δεσμεύσεων που ισχύουν για όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ. Πώς, λοιπόν, θα καταργήσει το σημερινό αντιλαϊκό πλαίσιο που πνίγει το λαό; Θα ακυρώσει τις ιδιωτικοποιήσεις του ΟΤΕ, του ΔΕΣΦΑ, των ΕΛΠΕ; Θα αρνηθεί να εφαρμόσει την κοινοτική πολιτική «απελευθέρωσης» και ελεύθερης κίνησης του κεφαλαίου στους τομείς στρατηγικής σημασίας, όπως η Ενέργεια και οι Τηλεπικοινωνίες; Θα αρνηθεί την κοινοτική πολιτική της επιτήρησης, του «ευρωπαϊκού εξαμήνου», των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών με νέα επιβάρυνση του λαού;
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύεται ήδη ότι θα κινηθεί μέσα στον ίδιο σημερινό αντιλαϊκό δρόμο.
-- Δεν αποδέχεστε ότι υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των προτάσεων κυβερνητικής διαχείρισης της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ; Δε διαφέρουν στις προτάσεις τους για το ύψος του κατώτερου μισθού;
-- Πρόκειται για διαφορές που αφορούν τους όρους σφαγής των λαϊκών δικαιωμάτων. Διαφέρουν στο χρόνο, στον τρόπο, στο μέγεθος των απωλειών των εργαζομένων για τα κέρδη των μονοπωλιακών ομίλων.
Η αποσπασματική πρόταση για αύξηση του κατώτερου μισθού στα 751 ευρώ δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της μεγάλης πλειοψηφίας των νέων που δουλεύουν με σχέση μερικής απασχόλησης και μισό μισθό ή είναι άνεργοι. Σε πολλές χώρες της ΕΕ η αύξηση του κατώτατου μισθού χρησιμοποιήθηκε για να συμπιεστεί ο μέσος μισθός. Δηλαδή, να δοθούν ψίχουλα στην ακραία φτώχεια με αφαίμαξη των υπόλοιπων μισθωτών, αφήνοντας στο απυρόβλητο το μεγάλο κεφάλαιο. Ψίχουλα που θα εξανεμιστούν την επόμενη μέρα απ' την ακρίβεια, την εμπορευματοποίηση της Παιδείας και της Υγείας.
Το 34,5% των μισθωτών στον ιδιωτικό τομέα αμείβεται σήμερα από 800 έως 1.500 ευρώ και δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του, ενώ η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δεν εγγυάται ούτε καν την άμεση επιστροφή του 13ου και 14ου μισθού στους εργαζόμενους του δημόσιου τομέα. Δηλώνει ότι θα στηρίξει τους «υγιείς» επιχειρηματικούς ομίλους που θα τηρούν τη νομοθεσία. Αν ο λαός εγκλωβιστεί στις διαφορές μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ για τα ψίχουλα που θα δώσουν, θα συνεχίσει να βουλιάζει στο βάλτο της ανασφάλειας και της εκμετάλλευσης.
-- Ωστόσο δεν αποτελεί ουσιαστική διαφορά η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ να «κουρευτεί» ένα σημαντικό μέρος του κρατικού χρέους και να υπάρξουν ευνοϊκότεροι όροι αποπληρωμής του υπόλοιπου;
-- Αφετηρία της συγκεκριμένης πρότασης και των διαφόρων παραλλαγών της είναι η αποδοχή να συνεχίσει να πληρώνει ο λαός για ένα μέρος ενός κρατικού χρέους, για το οποίο ούτε ευθύνεται ούτε ωφελήθηκε απ' τη δημιουργία του και τη διόγκωσή του. Δεν ωφέλησαν το λαό αλλά τους μονοπωλιακούς ομίλους οι κρατικές δαπάνες για εξοπλισμό του ΝΑΤΟ, για την Ολυμπιάδα του 2004, για τη στήριξη των ιδιωτικών επενδύσεων, ενώ την ίδια περίοδο μειώθηκε η φορολογία του μεγάλου κεφαλαίου.
Η όποια εξοικονόμηση από μια νέα ρύθμιση του κρατικού χρέους θα μεταφραστεί τελικά σε μεγαλύτερη κρατική στήριξη των εγχώριων ομίλων. Το μόνο που αποκόμισε ο λαός απ' το προηγούμενο «μεγάλο κούρεμα» ήταν η επιτάχυνση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων, η εφαρμογή νέων αντιλαϊκών μέτρων.
Πρέπει να κατανοηθεί ότι η κλιμάκωση της αντιλαϊκής επίθεσης δεν οφείλεται στη διόγκωση του κρατικού χρέους. Η υπερχρέωση του κράτους αξιοποιείται ως εφαλτήριο για να προχωρήσουν αντιδραστικές κατευθύνσεις που έχουν προαποφασιστεί δεκαετίες πριν και εφαρμόζονται, όπως ήδη αναφέραμε, σ' όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ.
Οσο για την αφήγηση ότι θα υποχρεωθεί τάχα η Γερμανία να αναλάβει το βάρος των υπερχρεωμένων κρατών, γιατί ο Τσίπρας θα χτυπήσει το χέρι στο τραπέζι, δεν αξίζει ούτε να την σχολιάσουμε.
-- Η ελληνική κυβέρνηση ζητά σταθερότητα, ώστε να στηριχτεί η πορεία ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας που έχει ξεκινήσει. Ο ΣΥΡΙΖΑ αμφισβητεί τις κυβερνητικές προβλέψεις. Τι εκτιμά το ΚΚΕ;
-- Η φάση της καπιταλιστικής κρίσης εκδηλώνεται περιοδικά και δεν διαρκεί αιώνια. Με την καταστροφή, την απαξίωση ενός μέρους του κεφαλαίου που είχε υπερσυσσωρευτεί, δίνεται νέα ώθηση στην καπιταλιστική ανάπτυξη. Στην πορεία της ελληνικής οικονομίας προς μια νέα αναιμική ανάκαμψη επιδρούν ήδη σημαντικοί παράγοντες, όπως η στασιμότητα της Ευρωζώνης και η καθυστέρηση υλοποίησης κάποιων επενδυτικών σχεδίων λόγω της οξυμένης διαπάλης ανάμεσα στις ΗΠΑ, στη Γερμανία, στη Ρωσία, στην Κίνα στην ευρύτερη περιοχή.
Το κύριο, όμως, είναι ότι η όποια επιστροφή στην αναιμική ανάπτυξη θα προχωρήσει πάνω στα ερείπια των εργατικών κατακτήσεων, με νέα αντιλαϊκά μέτρα, φθηνή εργατική δύναμη, «μαύρες» ελαστικές εργασιακές σχέσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η νέα δυναμική του κλάδου του Τουρισμού, η οποία στηρίζεται στο πετσόκομμα μισθών και δικαιωμάτων των υπαλλήλων. Αντίστοιχο είναι το δίδαγμα απ' την περίοδο 2000 - 2007 των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης και της προσέλκυσης ξένων επενδύσεων, με κατάληξη τη βαθιά κρίση και τη σχετική εξαθλίωση μεγάλου μέρους του λαού.
Ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης με γνώμονα το κέρδος αντιστρατεύεται τη λαϊκή ευημερία, απαιτεί θυσίες των λαϊκών αναγκών χωρίς ημερομηνία λήξης.
Ας σκεφτούμε γιατί μια χώρα τόσο πλούσια σε ενεργειακές πηγές, σε λιγνίτη, υδρογονάνθρακες, αιολικό και υδάτινο δυναμικό, όπως η Ελλάδα, καταγράφει ποσοστά ενεργειακής φτώχειας των λαϊκών νοικοκυριών.
Ας σκεφτούμε γιατί δεν ξεπερνιέται η κρίση στον κατασκευαστικό κλάδο, ενώ υπάρχουν οξυμένες ανάγκες λαϊκής στέγης για τους νέους και για έργα υποδομής, αντισεισμικής θωράκισης, αντιπλημμυρικής προστασίας.
Οποιον κλάδο και να σκεφτούμε, ίδιο είναι το πραγματικό εμπόδιο ικανοποίησης των λαϊκών αναγκών, το μεγάλο κεφάλαιο και το κέρδος του.
-- Πώς μπορεί να παρέμβει ο λαός, η εργατική τάξη σ' αυτές τις εξελίξεις;
-- Μπορεί και πρέπει να σημαδέψει τον πραγματικό αντίπαλο, την άρχουσα τάξη και την ΕΕ και να οργανώσει την ανασύνταξη του κινήματος, την αντεπίθεσή του. Να κατανοήσει ότι όσο ο πραγματικός εχθρός έχει στα χέρια του την εξουσία, ο ίδιος ο λαός βρίσκεται αντικειμενικά στην αντιπολίτευση. Χρειάζεται λοιπόν μαχητική λαϊκή αντιπολίτευση για ν' ανοίξει ο δρόμος ικανοποίησης των αναγκών του λαού. Το κίνημα δεν πρέπει να εγκλωβιστεί στην παγίδα της εναλλαγής των πολιτικών υπηρετών των μονοπωλίων στην κυβέρνηση του αστικού κράτους.
Γνωρίζουμε πού οδήγησε αυτός ο άσφαιρος προσανατολισμός τα τελευταία χρόνια, τα συνθήματα να «ανατραπεί» ο Καραμανλής, ο Παπανδρέου, ο Παπαδήμος, που άφησαν ακλόνητη τη δύναμη της άρχουσας τάξης.
Πραγματικός δρόμος ανατροπής είναι ο δρόμος της κοινωνικοποίησης των μονοπωλίων, της αποδέσμευσης απ' την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, της μονομερούς διαγραφής του χρέους, με το λαό, την εργατική τάξη στο τιμόνι της εξουσίας.
Αφετηρία για να ξεδιπλωθεί η λαϊκή αντεπίθεση είναι η απαίτηση να ανακτηθούν άμεσα οι απώλειες του λαού την περίοδο της κρίσης και να μη ληφθεί κανένα νέο αντιλαϊκό μέτρο. Προϋπόθεση για να υπάρξει αυτή η μαχητική λαϊκή αντιπολίτευση, που φέρνει στο προσκήνιο την απαίτηση ικανοποίησης των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών, είναι η ισχυροποίηση του ΚΚΕ παντού. Στους χώρους δουλειάς, στους κλάδους, στις γειτονιές και φυσικά στη Βουλή στις επόμενες εκλογές.
Δουλεύουμε σταθερά, αποφασιστικά σ' αυτήν την κατεύθυνση και είμαστε σίγουροι για τις ανεξάντλητες δυνάμεις του λαού.
