ΠΑΤΡΑ Για τους εκτελεσμένους στο Γηροκομειό

Τιμήθηκαν οι μαχητές και οι αγωνιστές που στάθηκαν όρθιοι, πιστοί έως το τέλος στα ιδανικά τους και την πάλη για την κατάργηση της εκμετάλλευσης

Μπροστά στην εκδήλωση της ΚΕ του ΚΚΕ που πραγματοποιείται αύριο στην Τρίπολη, προς τιμήν των αλύγιστων, των εκτελεσμένων μαχητών και αγωνιστών από το Εκτακτο Στρατοδικείο της Τρίπολης, την περίοδο 1947-1949, πραγματοποιήθηκαν και πραγματοποιούνται και από τηνΚομματική Οργάνωση Δυτικής Ελλάδας του ΚΚΕ μια σειρά εκδηλώσεις σε φυλακές και τόπους εκτελέσεων στην περιοχή. Εκδηλώσεις που συνοδεύονται με προσπάθεια να συλλεχθεί και να αναδειχθεί αρχειακό υλικό συνολικά από την Ιστορία του Κόμματος στην περιοχή, αλλά και πιο ειδικά, αυτήν την περίοδο, από τα στρατοδικεία σε Πάτρα, Πύργο και Μεσολόγγι, από τόπους φυλακών και εκτελέσεων, δουλειά η οποία θα συνεχίζεται στην πορεία προς τα 100χρονα του Κόμματος.

Το μεγαλείο της θυσίας και της πίστης στην τελική νίκη του λαού

Την Κυριακή 28/6, πραγματοποιήθηκε από τις Τομεακές Οργανώσεις Πάτρας και ΑΕΙ - ΤΕΙ Πάτρας του ΚΚΕ και της ΚΝΕ εκδήλωση στο Γηροκομειό στην Πάτρα, τόπο εκτελέσεων όλη τη δεκαετία του '40, ιδιαίτερα όμως την περίοδο '48 - '49.

Στην ομιλία του ο Αντώνης Δεληγιάννης, μέλος της ΕΠ Δυτικής Ελλάδας του ΚΚΕ, ανέφερε μεταξύ άλλων:

Σήμερα τιμάμε τους μαχητές, τις μαχήτριες, όλους κι όλες που εκτελέστηκαν στο Γηροκομειό την περίοδο ΄48-΄49 από το κράτος των αστών και όχι των Γερμανών κατακτητών, που από τις αρχές Οκτώβρη του '44 είχαν αποχωρήσει και από την Πάτρα.

Για την πλειοψηφία του λαού μας, αυτούς που εντάχθηκαν στο ΕΑΜ, στον ΕΛΑΣ και τσάκισαν το φασισμό στη χώρα μας, διαμορφώνονται μετά τον Δεκέμβρη του '44 σκληρές συνθήκες αιματηρής κρατικής καταστολής.

Στα χρόνια αυτά που κυριαρχούν οι δίκες, οι εκτελέσεις, οι εκτοπίσεις και τα βασανιστήρια χιλιάδων κομμουνιστών και κομμουνιστριών και άλλων ΕΑΜιτών, συνεχίζεται ο ηρωικός ταξικός αγώνας. Εκδηλώνεται το μεγαλείο της θυσίας και της πίστης στην τελική νίκη του λαού.

Οι αστικές κυβερνήσεις, θέλουν να τσακίσουν το λαό και το κίνημά του. Να εξασφαλίσουν πάση θυσία την εξουσία του κεφαλαίου. Ανησυχούν για την ανάπτυξη της ηρωικής 3ης Μεραρχίας του ΔΣΕ στην Πελοπόννησο και παίρνουν μέτρα. Εκτός από τις διώξεις, την τρομοκρατία και τις εκτελέσεις, εφάρμοσαν μεγάλης έκτασης μέτρα ξεριζωμού της υπαίθρου ώστε να μειώσουν τη δυνατότητα για στρατολόγηση στο αντάρτικο, από τα χωριά.

Στην Αχαΐα το '47 καταγράφονται 1.917 ξεριζωμένοι. Τον Απρίλη του '48 στο σχολείο Γλαράκι είχαμε την λειτουργία παιδικού στρατοπέδου συγκέντρωσης, που ονόμασαν «παιδούπολη».

Το αστικό κράτος έχει ήδη ενισχύσει το νομοθετικό πλέγμα κατά του ΚΚΕ και του εργατικού - λαϊκού κινήματος. Ο νόμος 509 του '47 που προέβλεπε, μεταξύ άλλων, στο άρθρο 1 ότι: «Το ΚΚΕ, το ΕΑΜ και η Εθνική Αλληλεγγύη διαλύονται για ενέργειες κατά της ακεραιότητας της χώρας και για προδοτική ανταρσία» και συνέχιζε στο άρθρο 2: «Οποιος επιδιώκει την εφαρμογή ιδεών διά βίαιων μέσων ανατροπή του υπάρχοντος πολιτικού πολιτεύματος τιμωρείται μέχρι την ποινή του θανάτου».

Ορθιοι και αλύγιστοι μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα

Ετσι, στις 20 Οκτώβρη του '48 στήθηκε στην Πάτρα το παράρτημα του στρατοδικείου, με πρόεδρο τον αντισυνταγματάρχη Ι. Βασιλάκη.

Στιγμιότυπο από την εκδήλωση - Στο βήμα ο Α. Δεληγιάννης

Στη 27/10 του '48, επεκτείνεται ο στρατιωτικός νόμος και στην Πελοπόννησο. Εκδίδεται διαταγή απαγόρευσης των συγκεντρώσεων και της κυκλοφορίας τις νυχτερινές ώρες, 12-6.

Ο διοικητής του πρώτου Σώματος Στρατού, Τσακαλώτος, δηλώνει ερχόμενος στην Πάτρα: «Δύο είναι οι παρατάξεις, η Ελλάς και ο Σλαβισμός».

Η διορισμένη διοίκηση του Εργατικού Κέντρου Πάτρας μέσω του προέδρου της Αντύπα, ζητά από τους εργάτες «να ταχθούν χωρίς επιείκεια στα κατάπτυστα όργανα των Σλάβων».

Η εφημερίδα «Πελοπόννησος» γράφει σε ένα χαρακτηριστικό της άρθρο: «Ούτε ένας αντάρτης να μη διαφύγει την σύλληψη».

Οι εκτελέσεις όσων καταδικάζονται σε θάνατο πραγματοποιούνταν στη θέση σκοποβολής του Γηροκομειού. Εδώ τουφεκίστηκαν και αντιμετώπισαν παλικαρίσια το εκτελεστικό απόσπασμα τουλάχιστον 250 μαχητές και μαχήτριες.

Στεκόμαστε με σεβασμό μπροστά τους γιατί έμειναν όρθιοι και αλύγιστοι μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα. Τίμησαν τον τίτλο του μέλους και του στελέχους του ΚΚΕ μέχρι το τέλος, τίμησαν τις ιδέες και τα ιδανικά τους για μια ζωή χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Οι μαρτυρίες πολλές για τον ηρωισμό που έδειξαν όσοι καταδικάστηκαν σε θάνατο από το στρατοδικείο της Πάτρας και εκτελέστηκαν εδώ, όπως η ομαδική εκτέλεση 30 νέων αντρών και γυναικών που επειδή δεν τους χωρούσε ο τόπος της εκτέλεσης, τους έβαλαν για να τους ντουφεκίσουν σε ημικύκλιο, αντικριστά, και όλοι τους πέφτοντας φώναξαν με το κεφάλι ψηλά «Ζήτω το ΚΚΕ».

Εντολή συγκρότησης εκτελεστικού αποσπάσματος από το Φλεβάρη του 1949

Οπως αυτό της Σταθούλας Κατσιδήμα, μιας νέας κοπέλας, που δεν είχε κλείσει τα 20, από τα Κουνινά. Οταν την συνέλαβαν και την μετέφεραν στο στρατόπεδο της Παναχαϊκής ζήτησε να μιλήσει στα μεγάφωνα. Νόμιζαν ότι θα κάνει δήλωση μετανοίας και την άφησαν. Και εκείνη απήγγειλε:

«Γεια σου Κουνινά, με τα πλατάνια σου που' χουν πολλά κλωνάρια. Εχει όμως και πολλά όμορφα κορίτσια και αντάρτες κομμουνιστές παλικάρια».

Και σύμφωνα με μαρτυρία του Γ. Νικολάου, η Σταθούλα Κατσιδήμα, όπως και η Ανθούλα Φιλιπποπούλου και η Μαρία Φιλιπποπούλου, επίσης από την Κουνινά, πέθαναν σαν παλικάρια. Οταν ήρθε ο δήμιος νύχτα, για να εκτελέσουν την Σταθούλα, αυτή κοντοστάθηκε στο διάδρομο της φυλακής - και όταν την έπιασαν από το μπράτσο, φώναξε:

«Μη με πιάνετε, μη με μαγαρίζετε. Θέλω εδώ να πω το τραγούδι μου και μετά θα σας ακολουθήσω. Θα περπατήσω για την εκτέλεση. Το τραγούδι όμως αυτό θα μείνει, για να θυμίζει, πώς πεθαίνουν οι κομμουνιστές και τι παρακαταθήκη αφήνουν για τους νέους».

"Ριζοσπάστης" Σάββατο 11 Ιούλη 2015